Του Ευαγγέλου Τσιούμα, συντχου δασκάλου,
πρώην σχολικού συμβούλου Π.Ε.
(Η εργασία αυτή που αποτελείται από μια σειρά εύκολων και κατανοητών μαθημάτων έχει σκοπό να εισαγάγει κάθε ενδιαφερόμενο και ιδιαίτερα τους μαθητές της Στ΄ τάξης του Δημ. Σχολείου και του Γυμνασίου στα μυστικά αυτού του μοναδικού μας θησαυρού που λέγεται αρχαία ελληνική γλώσσα. Τα κείμενα που εμπεριέχονται στα μαθήματα αυτά είναι εύκολα στην κατανόησή τους και παρουσιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε το λεξιλόγιο και η σύνταξη να είναι τέτοια που να δημιουργούν όλες εκείνες τις προϋποθέσεις ευχάριστης ενασχόλησης με αυτά. Ο ενδιαφερόμενος καλείται να οικειοποιηθεί τα αντικείμενα προς μάθηση με ευχάριστη προσωπική ενασχόληση και τη μέθοδο της προσωπικής υποβοηθούμενης ανακάλυψης των εκάστοτε γλωσσικών στοιχείων φτάνοντας βήμα προς βήμα στο ποθητό αποτέλεσμα).
ΜΑΘΗΜΑ 5
ΚΕΙΜΕΝΟ με ΔΟΤΙΚΗ
• Πιστεύω τ. φίλ.1. Πιστόν φίλον .ν κινδύνοις2 γιγνώσκεις. . φίλος τ.ν φίλον .ν κινδύνοις2 ο. λείπει. Το.ς λόγοις3 τ.ν φίλων .εί πιστεύομεν. Ο. .πιστοι φίλοι ο. μετέχουσι το. κινδύνου, ο. δ. πιστοί συγκινδυνεύουσι το.ς φίλοις4. . φίλε, . Θεός τούς .γαθούς .νθρώπους ο. λείπει. Πολλοί .νθρωποι τ. πλούτ.5 μάλλον . τ. θε.6 πιστεύουσι. (Διασκευή κειμένου 1 Γ. Ζούκη).
• Δόξα Σοι7 τ. δείξαντι8 τ. φ.ς.
Δόξα .ν .ψίστοις9 Θε. κα. .π. γ.ς ε.ρήνη .ν .νθρώποις10 ε.δοκία.
Σημειώσεις:
1. στο φίλο, 2. στους κινδύνους, 3. στα λόγια, 4. στους φίλους, 5. στον πλούτο, 6. στο Θεό, 7. σε σένα, 8. σε αυτόν που έδειξε, 9. στον ουρανό, 10. στους ανθρώπους.
Επεξηγήσεις:
• γιγνώσκεις = γνωρίζεις
• λείπει = εγκαταλείπει
• .εί = πάντοτε
• μετέχουσι = συμμετέχουν
• μάλλον = περισσότερο
• ε.δοκία = χαρά, ευτυχία
Άσκηση: Προσπάθησε να μεταφέρεις στη νεοελληνική γλώσσα το παραπάνω κείμενο:
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Ρήματα που συντάσσονται με Δοτική
Υπάρχουν ρήματα που συντάσσονται με:
α. Αιτιατική, π.χ. λύω τ.ν .σκησιν, .γαπ. τ.ν υ.όν μου κλπ.
β. Γενική, π.χ. μιμνήσκομαι τινός (θυμάμαι κάποιον), .με.ς .κούομεν τ.ν γονέων .μ.ν κλπ.
γ. Δοτική. Όπως στη νεοελληνική έτσι και στην αρχαία γλώσσα υπάρχουν ρήματα που συντάσσονται με Δοτική, π.χ. λέω κάτι στον πατέρα μου (λέγω τι τ. .μ. πατρί), τα ζώα προσφέρουν στους ανθρώπους διάφορα αγαθά (τά ζ.α παρέχουσιν το.ς .νθρώποις .γαθά), δώσε μας το καθημερινό μας ψωμί (δός .μ.ν τ.ν .ρτον τ.ν .πιούσιον), έχω εμπιστοσύνη στο φίλο (πιστεύω τ. φίλ.) κλπ.
Υπάρχουν όμως ρήματα που, ενώ στη νεοελληνική συντάσσονται με Αιτιατική, στην αρχαία συντάσσονται με Δοτική, π.χ.
• .κολουθ. (πολύς .χλος .κολούθει τ. .ησο.)
• συγχωρ. (συγχώρησόν μοι, Κύριε)
• ε.χαριστ. (ε.χαριστο.μεν σοι, Κύριε)
• προσκυν. (ο. μαθηταί προσεκύνησαν τ. .ησο.)
• βοηθ. (Κύριε, βοήθει μοι), (ο. πιστοί φίλοι βοηθο.σι το.ς φίλοις)
