Υποσμηναγός (+) ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ (Ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός νεκρός: 30-10-1940)

Του ιερέως

Παναγιώτου Σ. Χαλκιά

Με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου, φίλοι αναγνώστες, εθεώρησα σωστό να γράψω λίγα λόγια για τον Λάκωνα Υποσμηναγό Ευάγγελο Γιάνναρη, τον πρώτο Έλληνα νεκρό αξιωματικό, το 1940.

Πρώτα, όμως, θα σας περιγράψω το χώρο, όπου έπεσε με το αεροπλάνο του.

Βασιλειάδα-Καστοριάς: Είναι ένα χωριό που βρίσκεται στους πρόποδες του Βιτσίου, 25 χιλιόμετρα Β.Α. της Καστοριάς και σε υψόμετρο 820μ.

Το παλαιό του όνομα ήταν: Ζαγορίτσανη. Ονομάστηκε Βασιλειάδα, γιατί ο πριν από τον Μητροπολίτη Σμύρνης ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ, που κατακρεούργησαν οι Τούρκοι, Μητροπολίτης Σμύρνης ήταν ο ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ, ο οποίος κατήγετο από αυτό το χωριό. Στο προαύλιο της θαυμάσιας εκκλησίας αυτού του χωριού υπάρχει η προτομή του, τα αποκαλυπτήρια της οποίας έγιναν στις 22-5-1966 από τον τότε Μητροπολίτη Καστοριάς ΔΩΡΟΘΕΟ (Γιανναρόπουλο). Η Βασιλειάδα ήταν η πρώτη μου ενορία (11-2-63 / 30-9-70).

Στο ύψωμα, δυτικά του χωριού και στη θέση «ΠΡΟΦΗΤΗΣ ΗΛΙΑΣ», έχασε τη ζωή του ο πρώτος Έλληνας αξιωματικός του πολέμου του 1940, Υποσμηναγός ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ, από τη Λακωνία.

Στο βιβλίο του JOHN C. CARRμε τίτλο: «Η ΑΜΥΝΑ ΚΑΙ Η ΠΤΩΣΗ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: 1940-1941» (εκδόσεις: ΨΥΧΟΓΙΟΣ) και στη σελίδα 174, περιγράφει ως εξής το ως άνω γεγονός:

«…Η πρώτη πραγματική εμπλοκή του πολέμου έλαβε χώρα στις 30 Οκτωβρίου, όταν μερικά αναγνωριστικά αεροσκάφη Henschel Hs 126, απογειώθηκαν για να εντοπίσουν ιταλικούς στρατιωτικούς σχηματισμούς και νικήθηκαν σε μία αναμέτρηση με πέντε Fiar VR. 42. Ένα Henschel κατέπεσε σκοτώνοντας τον παρατηρητή του, ανθυποσμηναγό Ευάγγελο Γιάνναρη, τον πρώτο Έλληνα αεροπόρο που έχασε η ζωή του στην εκστρατεία…».

Τον πρώτο άνθρωπο, φίλοι αναγνώστες, που πλησίασε το φλεγόμενο αεροπλάνο τον γνώρισα. Ήταν ο ηλικιωμένος Παναγιώτης Ιγνατιάδης, από τη Βασιλειάδα. Έφυγε από τη ζωή το 1995.

Κάθε χρόνο, την πρώτη Κυριακή μετά την 28η Οκτωβρίου, η «Ένωση Αποστράτων Αξιωματικών Αεροπορίας» τελεί Μνημόσυνο στον Ι. Ναό του χωριού υπέρ αναπαύσεως της ψυχής του περί ου ο λόγος Έλληνα Υποσμηναγού, καθώς και επιμνημόσυνη δέηση έμπροσθεν της προτομής του, που έχει τοποθετηθεί στην πλατεία του χωριού. Επάνω στην προτομή έχουν γραφεί τα εξής:

«ΥΠΟΣΜΗΝΑΓΟΣ

ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΗΣ

Ο ΠΡΩΤΟΣ ΕΛΛΗΝΑΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ΝΕΚΡΟΣ

ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ 1940-41

ΕΠΕΣΕΝ ΕΙΣ ΤΑΣ ΥΠΕΡΚΕΙΜΕΝΑΣ ΤΟΥ ΧΩΡΟΥ

ΤΟΥΤΟΥ ΕΝΑΕΡΙΟΥΣ ΕΠΑΛΞΕΙΣ ΤΟΥ ΕΘΝΟΥΣ

ΤΗΝ 30-10-1940»

Στον ίδιο χώρο έχει τοποθετηθεί από το Γ.Ε.Α. (ΓΕΝ. ΕΠΙΤ. ΑΕΡΟΠΟΡΙΑΣ) ένα αεροπλάνο με την εξής επιγραφή:

Α/ΦΟΣ F 104 G STARFIGHTER

Περιγραφή:

Αεριωθούμενο, μονοκινητήριο, μονοθέσιο πολλαπλού ρόλου α/φος αμερικανικής κατασκευής.

Μέγιστο ύψος: 90.000 πόδια.