Γράφει ο Χρήστος Μπλατσιώτης
Έφυγε από τη ζωή πριν λίγο καιρό, στις 3 Απριλίου 2024, η Σταυρούλα Κουράκου – Δραγώνα (1928-2024), μία από τις σπουδαιότερες προσωπικότητες της ελληνικής αμπελουργίας και της οινικής παραγωγής, στην οποία χρωστά πολλά και η Ημαθία για τα όσα πολύτιμα έχει προσφέρει σε σχέση με το «ξινόμαυρο», τη σπουδαία μελέτη που έκανε για την ποικιλία και τις άοκνες προσπάθειες που κατέβαλε για την προβολή και για την ανάδειξή των κρασιών της.
Την αποκαλούσαν “Η κυρά των αμπελιών”, προσωνύμιο παρμένο από τον τίτλο της ομώνυμης ποιητικής συλλογής του Γιάννη Ρίτσου και όχι άδικα. Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1928, σπούδασε χημικός και αναδείχθηκε σε διδάκτορα της χημικής επιστήμης. Το 1956 σπούδασε οινολογία - αμπελουργία στο πανεπιστήμιο του Μονπελιέ της Γαλλίας και μέσω αυτού του πτυχίου υπήρξε ιστορικά η πρώτη γυναίκα με δίπλωμα οινολόγου στην Ευρώπη. Διηύθυνε επί μια εικοσαετία (1964-1984) το Ελληνικό Ινστιτούτο Αμπέλου και Οίνου, ένα πρωτοποριακό για την εποχή του ίδρυμα τεχνολογικής έρευνας του υπουργείου Γεωργίας, με σπουδαίο έργο πάνω στα ελληνικά κρασιά , μεγάλο μέρος του οποίου φέρει την επιστημονική σφραγίδα της Κουράκου.
Το ήθος της, η επιστημονική της επάρκεια και η ικανότητά της να κινητοποιεί τις παραγωγικές δυνάμεις του τόπου ήταν μοναδικά. Προετοίμασε έγκαιρα, με την πρέπουσα επιμονή και άρτια μελέτη την είσοδο των ελληνικών κρασιών στην Ευρώπη, παράλληλα με όλες τις προετοιμασίες της χώρας για την ένταξη στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα. Το επιστημονικό της κύρος αναγνωρίστηκε διεθνώς και είναι ενδεικτικό ότι ανάμεσα σε πλήθος ανδρών οινολόγων από όλον τον κόσμο, αυτή ήταν που αναδείχθηκε πρόεδρος του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου.
Εκπροσώπησε την Ελλάδα σε πολλά διεθνή συνέδρια που είχαν αντικείμενο μελέτης την αμπελοκαλλιέργεια και το κρασί. Διορίστηκε αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο της Αθήνας και έγραψε πολλά επιστημονικά έργα στα ελληνικά και σε άλλες γλώσεες, σχετικά με την αμπελοκαλλιέργεια, την οινοποίηση και τα ελληνικά κρασιά. Υπήρξε επίσης τακτική αρθρογράφος σε ελληνικά ΜΜΕ γράφοντας σχετικά με το κρασί και το αμπέλι.
Ως πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Αμπέλου και Οίνου κατέβαλε σπουδαίες και τεκμηριωμένες προσπάθειες να εντοπισθούν και να επανέλθουν στην καλλιέργεια παλιές ελληνικές ποικιλίες αμπέλου που είχαν καταστραφεί από το 1916 και μετά, λόγω της φυλλοξήρας. Σε συνεργασία με καλλιεργητές, οινολόγους και οινοποιούς από όλη τη χώρα, κατάφερε να κατηγοριοποιήσει τα ελληνικά κρασιά σε αντιστοιχία με τις ποικιλίες των σταφυλιών τους. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα να αποκτήσουν τα κρασιά ταυτότητα, να γίνουν επώνυμα και να καταγραφούν ανάλογα με την ποικιλία τους και την περιοχή προέλευσης τους. Κατοχύρωσε με τον τρόπο αυτό, δεκάδες ελληνικές ποικιλίες κρασιών καθώς και περιοχές προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης. Ανάμεσά τους, περιλαμβάνονται η ποικιλία «ξινόμαυρο» και η ονομασία προέλευσης «Νάουσα»
Το 2017 εκδόθηκε το έργο της «Το ξινόμαυρο, Η οινάμπελος της Κεντροδυτικής Μακεδονίας» από τις “Εκδόσεις του Φοίνικα” (Αθήνα) που καθιερώθηκε στην ελληνική βιβλιογραφία ως η «βίβλος» του ξινόμαυρου κρασιού, περιλαμβάνοντας ανάμεσα σε πολλά και ειδικό κεφάλαιο για το ξινόμαυρο της Νάουσας, τους καλλιεργητές και τους οινοπαραγωγούς του.
Η Σταυρούλα Κουράκου στήριξε καθοριστικά την αμπελοκαλλιέργεια και την οινοπαραγωγή της Νάουσας αλλά και της Ημαθίας ευρύτερα ενώ πολλοί από τους ανθρώπους του χώρου έχουν να θυμούνται σημαντικές στιγμές την ανεκτίμητη προσφορά της, στους ίδιους και στην περιοχή μας.
Μαζί με τις ευχαριστίες για όλα όσα έχει προσφέρει, ως Ημαθία και ως ένας ξεχωριστός ελληνότοπος του αμπελιού και του κρασιού, το ελάχιστο που της οφείλουμε είναι ένας δημόσιος αποχαιρετισμός κι αυτός είναι ο λόγος του παρόντος δημοσιεύματος.
Αντίο κυρά των αμπελιών. Καλό Παράδεισο να έχεις.
