Γράφει ο Αποστολίδης Αν. Δημήτρης Παθολόγος MSc
Πριν λίγες ημέρες ο υπουργός υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ανακάλυψε τα τεράστια κενά σε παθολόγους σε 14 νοσοκομεία της χώρας και κάλεσε τους ιδιώτες ιατρούς να ενταχθούν εθελοντικά στο ΕΣΥ. Το κάλεσμα, με βάση την ενημέρωση του υπουργείου, έπεσε στο κενό, μόλις 11 στους 150 ιατρούς ανταποκρίθηκαν και ο υπουργός ανακοίνωσε ότι η πολιτεία έχει τρόπους να εκβιάσει τους γιατρούς να υπακούσουν είτε με χαρτί επίταξης είτε με διακοπή της συνταγογράφησης των ασφαλισμένων του. Η άρνηση στην πρώτη περίπτωση επισύρει βαριές ποινικές και διοικητικές κυρρώσεις, ενώ η διακοπή της συνταγογράφησης στερεί από έναν γιατρό την ολοκληρωμένη εξυπηρέτησ των ασθενών του. Πώς φθάσαμε ως εδώ; γιατί οι γιατροί, ιδιαίτερα κάποιων ειδικοτήτων, όπως οι αναισθησιολόγοι, οι παθολόγοι και οι παιδίατροι, λείπουν από το ΕΣΥ; Υπάρχουν όντως έκτακτες υγειονομικές ανάγκες, όπως μια πανδημία, ένας πόλεμος, ένα οικονομικό κραχ, που επιβάλουν το ολοκληρωτικό μέτρο της επίταξης;
Κάνοντας μια σύντομη ιστορική αναδρομή ως την κρίση του 2009, το ΕΣΥ κάλυπτε ικανοποιητικά τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού. Μετά το 2010 έγιναν δύο βασικές αλλαγές: πρώτον, μειώθηκαν κατά 40% περίπου οι μισθοί των γιατρών (ειδικό μισθολόγιο) και δεν αναπληρώνονταν οι αποχωρήσεις (συνταξιοδοτήσεις, παραιτήσεις) του προσωπικού. Το πρώτο θέμα, το μισθολογικό, λύθηκε, με την χαρακτηριστική βραδύτητα της ελληνικής δικαιοσύνης, με την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας προ 2ετίας, η οποία όριζε την επαναφορά του ειδικού μισθολογίου των ιατρών στα επίπεδα προ κρίσης. Η κυβέρνηση αρνήθηκε να υπακούσει, προβάλλοντας δημοσιονομικούς λόγους. Η πανδημία του COVID απέδειξε την γύμνια του συστήματος και με εμβαλωματικές λύσεις (διακοπή τακτικών χειρουργείων, τακτικών εξωτερικών ιατρείων, επιτάξεις ιδιωτών ιατρών) επιχείρησε να λύσει το υπαρκτό πρόβλημα. Η πανδημία παρήλθε, το παραπαίον ΕΣΥ όμως συνέχισε την πτωτική πορεία του. Υποστηρίζει το υπουργείο ότι προκηρύσσει θέσεις και δεν κάνει αίτηση κανένας. Αυτό είναι λογικό, γιατί υπάρχουν νοσοκομεία που έχει παραμείνει μόνο ένας παθολόγος (πχ στο γειτονικό μας νοσοκομείο Γιαννιτσών) και για να λειτουργήσει στοιχειωδώς μια παθολογική κλινική χρειάζονται 4 ειδικοί Παθολόγοι (από 7 με 8 εφημερίες το μήνα) για να λειτουργήσει η κλινική, τα τακτικά και τα επείγοντα ιατρεία. Όταν προκηρύσσεται μόνο 1 ή 2 θέσεις, οι γιατροί που θα δηλώσουν γνωρίζουν ότι θα εξαναγκαστούν σε υπερεργασία. Επίσης, μια ακόμη ανακάλυψη του κράτους ήταν οι μετακινήσεις ιατρών από το νοσοκομείο που προσλήφθηκαν σε νοσοκομεία ακόμη και 100 χιλιόμετρα μακριά «εντός της Υγειονομικής του Περιφέρειας». Αυτό όταν έκανα εγώ ειδικότητα δεν υπήρχε, ένας γιατρός υπηρετούσε σε ένα νοσοκομείο. Επομένως, οι «έκτακτες ανάγκες» που επικαλείται το υπουργείο αποτελούν «χρονικό ενός προαναγγελθέντος θανάτου».
Την εποχή της πανδημίας του COVID εντάχθηκα εθελοντικά στο ΕΣΥ και συνεφημέρευσα συνολικά με 15 περίπου ειδικευόμενους στην Παθολογική Κλινική του νοσοκομείου Βέροιας. Στατιστικά, ως την πανδημία, περίπου οι μισοί ειδικευόμενοι επέλεγαν την παθολογία ως τελική ειδικότητα ενώ οι υπόλοιποι τις υποειδικότητές της (Καρδιολογία, Γαστρεντερολογία, Νεφρολογία, Αιματολογία, Ογκολογία κτλ). Λόγω της απίστευτης πίεσης που βίωναν, μόλις ο ένας επέλεξε να κάνει παθολογία. Και αυτό ισχύει και για τα άλλα νοσοκομεία. Αναφορικά με τις επιτάξεις ιδιωτών και πόσο αυτό βοήθησε την κατάσταση τότε, η απάντηση είναι σχεδόν καθόλου. Προσωπικά, χρειάστηκα περίπου έναν μήνα για να ξαναμπώ στο νόημα και για να γίνω χρήσιμος στα επείγοντα. Με δύο εφημερίες το μήνα που παρακαλάει ο υπουργός τους ιδιώτες τι ακριβώς προσδοκά να κερδίσει πέρα από «μια άσπρη μπλούζα» που θα σε υποδέχεται στα επείγοντα;
Η άλλη απειλή του υπουργού υγείας, κατά το μαφιόζικο «I will make you an offer you can’t refuse» του Δον Κορλεόνε στην ταινία Νονός, είναι ότι θα κόψει την συνταγογράφηση από τους ιδιώτες παθολόγους που θα αρνηθούν να ενταχθούν στο ΕΣΥ. Αγνοεί βέβαια ότι η συνταγογράφηση ΔΕΝ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΡΟΝΟΜΙΟ ΤΟΥ ΙΑΤΡΟΥ, ΑΛΛΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΤΟΥ ΑΣΘΕΝΟΥΣ. Αν κόψει την συνταγογράφηση, τα αποτελέσματα θα είναι τα εξής: πρώτον, οι ασθενείς θα εξετάζονται από τον γιατρό τους, που τον έχουν επιλέξει ως γιατρό, θα παίρνουν σε απλή συνταγή την αγωγή ή τις εξετάσεις που πρέπει να κάνουν και θα τρέχουν να ψάχνουν δημόσια δομή για να τα συνταγογραφήσουν. Δεύτερον, αυτήν την στιγμή απασχολώ στο ιατρείο 3 γραμματείς για να ανταπεξέλθουμε στην τεράστια και σαδιστική ηλεκτρονική συνταγογράφηση. Με την διακοπή της συνταγογράφησης, θα απολύσω τους 2 γραμματείς και θα κρατήσω 1 για να απαντάει μόνο στα τηλέφωνα. Τρίτον, η ηλεκτρονική συνταγογράφηση αποτελεί πολύ σωστά έναν τρόπο ελέγχου της δραστηριότητας του ιατρείου για την εφορία. Κάθε ασθενής που φεύγει με συνταγή ή εξετάσεις έχει καταγραφεί στο σύστημα και μπορεί να γίνει αναδρομικός έλεγχος. Όλο αυτό θα χαθεί με την διακοπή της συνταγογράφησης. Πραγματικά, ο υπουργός υγείας πριν να ανακοινώσει μια επικοινωνιακή πομφόλυγα, σκέφτεται τις συνέπειες; πολύ αμφιβάλλω.
Κλείνοντας, το υπουργείο υγείας και η κυβέρνηση αναγνωρίζουν ότι οι μισθοί των ιατρών είναι χαμηλοί, ότι πρέπει να προκηρύξουν πολύ περισσότερες θέσεις αλλά δεν δύνανται λόγω οικονομικής δυσπραγίας. Τα επίσημα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τις δαπάνες υγείας είναι συντριπτικά. Το ελληνικό κράτος δαπανά 1164 ευρώ ανά κάτοικο έναντι 3319 ευρώ που δαπανάται κατά μέσο όρο! Αντίθετα, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας είναι οι δεύτερες υψηλότερες (στο 33% του συνόλου των δαπανών έναντι 15%) μετά την Βουλγαρία. Επομένως, το επιχείρημα «δεν υπάρχουν χρήματα» μάλλον θα πρέπει να γίνει «δεν θέλουμε να δώσουμε χρήματα» στην Υγεία.
Η υποβάθμιση της Υγείας στην Ελλάδα είναι ξεκάθαρα πολιτική επιλογή και το μόνο που ενδιαφέρει το υπουργείο υγείας και την κυβέρνηση είναι το damage control, η επικοινωνιακή διαχείριση και η αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων (στην προκειμένη περίπτωση είναι οι ανάλγητοι ιατροί). Με τα μέτρα αυτά το σίγουρο είναι ότι η απόδραση των Ελλήνων γιατρών στο εξωτερικό από 25% ως τώρα, θα φθάσει πολύ ψηλότερα.
