Για μία ακόμη ιστορική «άλωση», για κατάλυση κάθε έννοιας δικαίου, για
υφαρπαγή και δήμευση της περιουσίας της Ιεράς Μονής Αγίας Αικατερίνης του
Θεοβάδιστου Όρους Σινά, κάνει λόγο ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος
Ιερώνυμος.
Μία από τις πλέον σοβαρές παρεμβάσεις στις
θρησκευτικές και ατομικές ελευθερίες των τελευταίων δεκαετιών φαίνεται να
εκτυλίσσεται στην Αίγυπτο, με
επίκεντρο το ιστορικό μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο όρος Σινά.
Παρά τη διαχρονική του παρουσία και τη συμβολική του σημασία για τον
χριστιανικό κόσμο, η Μονή αντιμετωπίζει πλέον τον κίνδυνο ουσιαστικής
απαλλοτρίωσης και μετατροπής της σε τουριστικό μνημείο.
Πρόκειται για το αρχαιότερο εν λειτουργία χριστιανικό
μοναστήρι στον κόσμο, το οποίο ιδρύθηκε περί τα μέσα του 6ου αιώνα από τον
αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Έχοντας επιβιώσει επί 15 αιώνες μέσα σε ένα πολυτάραχο
ιστορικό πλαίσιο, η Μονή κινδυνεύει τώρα να απωλέσει τον χαρακτήρα και τον ρόλο
της, καθώς αιγυπτιακή δικαστική απόφαση μεταβιβάζει την ιδιοκτησία της –και
όλων των σχετιζόμενων ακινήτων της στην επικράτεια– στο αιγυπτιακό Δημόσιο.
Δικαστική απόφαση με
ιστορικές επιπτώσεις
Σύμφωνα με το orthodoxia info, η
χθεσινή απόφαση αιγυπτιακού δικαστηρίου έρχεται να επισφραγίσει έναν πολυετή
κύκλο νομικών διεκδικήσεων σε βάρος της Μονής, ο οποίος είχε ξεκινήσει από την
εποχή που η εξουσία βρισκόταν στα χέρια των «Αδελφών Μουσουλμάνων». Πλέον,
σύμφωνα με το νέο νομικό καθεστώς, η κυριότητα της Μονής και των περιουσιακών
της στοιχείων ανήκει στο κράτος. Οι μοναχοί υποχρεούνται να αποχωρήσουν από
ορισμένα κτίρια στα οποία δεν επιτρέπεται πλέον η πρόσβασή τους, ενώ η παραμονή
τους στον ιερό χώρο εξαρτάται από τις άδειες του κρατικού ιδιοκτήτη.
Αν και οι αιγυπτιακές αρχές υποστηρίζουν πως οι
αλλαγές έχουν στόχο την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, οι μοναχοί και
πλήθος πιστών αντιλαμβάνονται την εξέλιξη ως μια de facto έξωση από τον
ιστορικό χώρο και κατάργηση της μοναστικής ζωής στο Σινά.
Υποσχέσεις που δεν
τηρήθηκαν
Η εξέλιξη αυτή προκαλεί έκπληξη και προβληματισμό,
ιδίως υπό το φως των διαβεβαιώσεων που είχαν δοθεί σε ανώτατο διπλωματικό
επίπεδο. Κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ
αλ-Σίσι στην Αθήνα, στις αρχές Μαΐου, το θέμα είχε συζητηθεί με τον Έλληνα
Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, με τις δύο πλευρές να συμφωνούν στην ανάγκη
προστασίας του θρησκευτικού και ιστορικού χαρακτήρα της Μονής. Μάλιστα, στις
κοινές δηλώσεις τους είχε γίνει ρητή αναφορά στη δέσμευση της αιγυπτιακής
πλευράς για παύση των δικαστικών διώξεων εις βάρος της Μονής.
Η δικαστική απόφαση που εκδόθηκε ωστόσο, φανερώνει
ρήξη ανάμεσα στα λόγια και τις πράξεις, και εγείρει ερωτήματα για τις
πραγματικές προθέσεις των αιγυπτιακών αρχών.
Αντιδράσεις και
ερμηνείες
Ο αιγυπτιακός αρχαιολόγος Δρ. Αμπντέλ Ραχίμ Ριχάν,
μέλος της Επιτροπής Ιστορίας και Αρχαιοτήτων του Ανώτατου Συμβουλίου
Πολιτισμού, δήλωσε ότι η δήμευση εντάσσεται στο πλαίσιο της προστασίας
αρχαιοτήτων. Υποστήριξε μάλιστα πως η απόφαση εξυπηρετεί τους μοναχούς και τη
Μονή, προσφέροντας ευκαιρίες αξιοποίησης και συντήρησης των θρησκευτικών και
ιστορικών χώρων.
Η θέση αυτή ωστόσο απορρίπτεται κάθετα από τους μοναχούς,
οι οποίοι κάνουν λόγο για κατάφωρη παραβίαση των θρησκευτικών τους δικαιωμάτων
και πλήρη απαξίωση της μοναστικής παράδοσης. Σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζουν
ήδη την έναρξη διεθνούς εκστρατείας ενημέρωσης και κινητοποίησης τόσο μεταξύ
των χριστιανικών Εκκλησιών όσο και των άλλων μονοθεϊστικών θρησκειών,
χαρακτηρίζοντας την απόφαση ως την πλέον επικίνδυνη εξέλιξη στην ιστορία της
Μονής.
ΥΠΕΞ: Δεν υπάρχει
περιθώριο να αποκλίνουμε από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών
Οι εξελίξεις για τη μονή Αγίας Αικατερίνης Όρους Σινά
προκάλεσε την αντίδραση του υπουργείου Εξωτερικών, ενώ υπήρξε επικοινωνία
μεταξύ των επικεφαλής της διπλωματίας της Ελλάδας και της Αιγύπτου.
«Οι κυβερνήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου εργάστηκαν
συστηματικά το τελευταίο διάστημα για μία συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει τον
ιερό Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της περιοχής. Είμαστε εν αναμονή της αποστολής της
απόφασης του αιγυπτιακού δικαστηρίου που εξεδόθη χθες», δήλωσε η εκπρόσωπος του
υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, απαντώντας σε σχετική ερώτηση
δημοσιογράφου.
«Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών επικοινώνησε αμέσως με
τον υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου και κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα
περιθώριο να αποκλίνουμε από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, η οποία
εκφράστηκε από τους ηγέτες των δύο χωρών στο πλαίσιο του πρόσφατου Ανώτατου
Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα», συμπλήρωσε η εκπρόσωπος του υπουργείου
Εξωτερικών.
Οργή Ιερώνυμου
Για μία ακόμη ιστορική «άλωση», για κατάλυση κάθε
έννοιας δικαίου, για υφαρπαγή και δήμευση της περιουσίας της Ιεράς Μονής Αγίας
Αικατερίνης του Θεοβάδιστου Όρους Σινά, κάνει λόγο ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και
πάσης Ελλάδος Ιερώνυμος μετά το θέμα που έχει ανακύψει με την εν λόγω Μονή:
«Ουσιαστικά, η ίδια η αιγυπτιακή κυβέρνηση αποφάσισε, παρά τις περί του αντιθέτου
πρόσφατες δεσμεύσεις του Αιγύπτιου Προέδρου προς τον Έλληνα πρωθυπουργό, να
καταλύσει κάθε έννοια δικαίου και, ουσιαστικά, να επιχειρήσει να σβήσει
μονοκοντυλιά την ίδια την ύπαρξη της Μονής, αναιρώντας αυτή καθαυτή την όλη
λειτουργία Της, το ίδιο το λατρευτικό και το πνευματικό Της έργο, ομοίως και το
πολιτιστικό», δηλώνει ο Προκαθήμενος της Ελλαδικής Εκκλησίας.
Αναλυτικά, η δήλωση του Μακαριωτάτου:
«Ύστερα από τη χθεσινή σκανδαλώδη απόφαση βίαιης
καταπάτησης των ανθρωπίνων και δη των θρησκευτικών ελευθεριών, που εξέδωσαν οι
δικαστικές αρχές της Αιγύπτου, το παλαιότερο παγκοσμίως Ορθόδοξο Χριστιανικό
Μνημείο, η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Θεοβάδιστου Όρους Σινά,
εισέρχεται σε μια μεγάλη δοκιμασία, που παραπέμπει σε άλλες σκοτεινές εποχές…
Ουσιαστικά, η ίδια η αιγυπτιακή κυβέρνηση αποφάσισε,
παρά τις περί του αντιθέτου πρόσφατες δεσμεύσεις του Αιγύπτιου προέδρου προς
τον Έλληνα πρωθυπουργό, να καταλύσει κάθε έννοια δικαίου και, ουσιαστικά, να
επιχειρήσει να σβήσει μονοκοντυλιά την ίδια την ύπαρξη της Μονής, αναιρώντας
αυτή καθαυτή την όλη λειτουργία Της, το ίδιο το λατρευτικό και το πνευματικό
Της έργο, ομοίως και το πολιτιστικό.
Η περιουσία της Μονής υφαρπάζεται και δημεύεται και ο
πνευματικός αυτός Φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού αντιμετωπίζει πλέον
ζήτημα πραγματικής επιβίωσης.
Με απέραντη θλίψη και με εύλογη οργή, καλώ κάθε
ελληνική και κάθε διεθνή Αρχή να αντιληφθεί το ύψιστο διακύβευμα και να
προστρέξει άμεσα για την προστασία των θεμελιωδών θρησκευτικών ελευθεριών της
Ιεράς Μονής του Σινά.
Καταδικάζω απερίφραστα κάθε προσπάθεια αλλαγής του
καθεστώτος, που επί 15 αιώνες ισχύει στην εν λόγω περιοχή και απευθύνω έκκληση
προς την υπεύθυνη ελληνική κυβέρνηση και προσωπικά προς τον πρωθυπουργό Κυριάκο
Μητσοτάκη να ενεργήσει άμεσα τα δέοντα, ούτως ώστε να επανέλθει η κανονική και
νόμιμη τάξη και να μην καταργηθεί ουσιαστικά η Ιερά Μονή.
Εκφράζω ολόψυχα την αδελφική μου αλληλεγγύη τόσο προς
την αδελφότητα και προς τον καθηγούμενο αυτής, σεβασμιώτατο αρχιεπίσκοπο Σινά,
Φαράν και Ραιθώ κ. Δαμιανό όσο και προς τους Έλληνες αδελφούς, που διακονούν
θυσιαστικά στην ευρύτερη περιοχή του Σινά.
Δεν θέλω και δεν μπορώ να πιστέψω, τέλος, πως σήμερα ο
Ελληνισμός και η Ορθοδοξία βιώνουν μία ακόμη ιστορική "άλωση".
Αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε».
Φωτογραφία: AP Photo/Samy Magdy
