Της Αναστασίας Πάπαρη*
Η Α’ Φάση του ΤΟΠΙΚΟΥ ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ (ΤΠΣ) του Δήμου Βέροιας παρουσιάσθηκε και συζητήθηκε στην Αίθουσα του Δημοτικού Συμβουλίου στις 10 Νοεμβρίου 2025, παρόντων ολίγων αιρετών της συμπολίτευσης και των παρατάξεων της αντιπολίτευσης, εκπροσώπων ελάχιστων φορέων και σχεδόν μηδαμινής παρουσίας του τοπικού τύπου. Κορυφαίος τοπικός φορέας μου εξέφρασε την απορία του γιατί δεν προσκλήθηκε για ένα τόσο σοβαρό θέμα.
Το Τοπικό Πολεοδομικό Σχέδιο αποτελεί θεμελιώδες αναπτυξιακό εργαλείο για την ανάπτυξη των δήμων της Επικράτειας τις επόμενες δεκαετίες και γι’ αυτό η παρουσία και η έκφραση γνώμης των τοπικών φορέων ήταν επιβεβλημένη.
Η Παρουσίαση εστιάσθηκε στον περιαστικό χώρο της πόλης, ενώ για την ίδια την πόλη και τους οικισμούς ακούστηκαν ελάχιστα.
Στον περιαστικό χώρο ενδιαφέρει ιδιαίτερα ο τρόπος, που αντιμετωπίζεται η Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου, όπου είναι θεσμοθετημένες χρήσεις γης, όπως η γη υψηλής παραγωγικότητας, η βιομηχανία - βιοτεχνία, οι αφετηρίες των δημόσιων μέσων μεταφοράς κ. ά. Η προτεινόμενη γειτνίαση της βιομηχανίας με εντός σχεδίου περιοχές, όπως και η αναιτιολόγητη συρρίκνωση της γεωργικής γης, όταν μάλιστα προκρίνεται η γεωργία ως βασικός παράγων ανάπτυξης, συνιστούν μεγάλα λάθη, που θα πρέπει να διορθωθούν άμεσα.
Τα ΤΠΣ επιλύουν χρονίζοντα ζητήματα, που σχετίζονται με την εξέλιξη των πόλεων κατά τα τελευταία 40 περίπου χρόνια, που διέρρευσαν από την θέση σε ισχύ των προηγούμενων πολεοδομικών σχεδίων. Στην περίπτωση του ΤΠΣ Δ. Βέροιας η προσπάθεια αυτή προυσιάζει αδυναμίες. Τα λάθη του, εάν δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, υπάρχει ο κίνδυνος να συσσωρευθούν περισσότερα προβλήματα, από αυτά, που υποτίθεται, πως προσπαθεί να επιλύσει.
Ένα τέτοιο θεμελιώδες πρόβλημα είναι ο υποβιβασμός του Δήμου Βέροιας από το 4ο στο 5ο επίπεδο των οικισμών της χώρας, όπως προκύπτει από το Περιφερειακό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας 2020 - 2035. Από τους βασικούς σκοπούς, επομένως, του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου θα έπρεπε να είναι η διατύπωση πολιτικών ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗΣ της Βέροιας από το 5ο στο 4ο επίπεδο οικιστικής ανάπτυξης.
Ένας βασικός λόγος γι’ αυτό είναι πως στο 5ο επίπεδο οι δημόσιες επενδύσεις είναι πολύ λιγότερες, από τις επενδύσεις για οικισμούς 4ου επιπέδου.
Το αναπτυξιακό πρότυπο που προτείνει το ΤΠΣ δεν περιλαμβάνει την οικονομική διάσταση, όπου στηρίζεται κάθε μορφή ανάπτυξης, κι αυτό είναι μια από τις αδυναμίες του, με επιπτώσεις σε κάθε άλλη μορφή ανάπτυξης, που προτείνεται.
Για το λόγο αυτό και για άλλους, που προκύπτουν από την ανάγνωση της μελέτης, στην ελάχιστη προσθεσμία των πέντε ημερών (!) συνέταξα κείμενο με ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ και ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ επί της Α’ Φάσης του ΤΠΣ, όπως αυτή αναρτήθηκε στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΝ, κείμενο το οποίο μπορείτε να επισκεφθείτε στον παρακάτω σύνδεσμο:
https:polsxedia.gov.gr/media/uploads/comments/Αναστ_Πάπαρη_ΤΠΣ_ΒΕΡΟΙΑΣ_ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ_FINAL.pdf
Χάρτης 2: Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου ΖΟΕ Βέροιας - Πρόταση
αλλαγών (2004, Αν. Πάπαρη) στη βάση της Μελέτης Τροποποίησης του Γενικού
Πολεοδομικού Σχεδίου Δ. Βέροιας (Αθ. Γιαννακού, Κ. Θερμός, Ευ. Αγγέλης κ. ά.,
2001).
1.
Ζώνη – 1-: Γεωργική Γη Υψηλής Παραγωγικότητας
2.
Ζώνη – 2-: Κατοικία, Τουρισμός, Γραφεία,
Αποθήκες
3.
Ζώνη – 3-: Δασικές εκτάσεις - Απαγόρευση δόμησης
4.
Ζώνη – 4-: Κατοικία, Τουρισμός, Αποθήκευση
5. Ζώνη – 5-: Βιομηχανία – Βιοτεχνία χαμηλής όχλησης, Χονδρεμπόριο, Σταθμοί TIR (περιλαμβάνει την Περιοχή Ι)
6.
Ζώνη – 6-: Στρατιωτικές εγκαταστάσεις, Σφαγεία,
Κοιμητήρια,
7.
Ζώνη – 7-: Αθλητισμός, Αναψυχή
8.
Ζώνη – 7α-: Περιαστικό Πράσινο,
Αναψυχή
9.
Ζώνη – 8-: Κατοικία, Τουρισμός, Αποθήκες,
Θερμοκήπια
10. Ζώνη
– 9-: Παρόχθια Περιοχή Τριποτάμου – Απαγόρευση δόμησης
11. Ζώνη -10-: Επιχειρηματικό Πάρκο (προτεινόμενη από την Τροποποίηση του 2004)
*Δρ Αρχιτέκτων & Πολεοδόμος / Urban Designer
Dipl., MSc, M. Phil. & PhD
(A.U.Th. & U.C.L., The Bartlett)
