Το μοναστήρι της Υπαπαντής (Η Έξω Υπαπαντή). Α΄μέρος΄. Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Το μοναστήρι της Υπαπαντής (Η Έξω Υπαπαντή). Α΄μέρος΄. Γράφει ο Μανώλης Βαλσαμίδης

Η Έξω Υπαπαντή, κτισμένη πιο ψηλά από τη Μονή των Ασωμάτων (Μοναστήρι των Ταξιαρχών), σε υψόμετρο 1068 μ, σε περίοπτη θέση, πάνω από το "γοητευτικό" φαράγγι που κατηφορίζει προς τον Άγιο Νικόλαο, αποδεδειγμένα ήταν μοναστήρι (Στουγιαννάκης Ευστ., Ιστορία Ναούσης 1924, σελ. 26. Χιονίδης Γ., Σύντομη ιστορία του Χριστιανισμού στην περιοχή της Βέροιας, 1961, σελ. 63-64. Τζαφειρόπουλος Απ., Τουριστικός οδηγός Ημαθίας, 1969, σελ. 102. Στογιόγλου Γ., Η Εκκλησία και τα σχολεία της Νάουσας, 1999, 76-78). 

Ο Ευστάθιος Στουγιαννάκης στο κεφ. Δ΄, "Ευκτήριοι οίκοι εντός και εκτός της Ναούσης" αναφέρει: Το μοναστήρι της Υπαπαντής είναι χτισμένο στην μεσημβρινή πλευρά του Βερμίου "επί αποτομωτάτου βράχου καθορώντος προς την Παληονιάουσταν".* Το κείμενο συνεχίζεται με τη φράση "χωριζομένου από της Δούρλιας διά γοητευτικής φάραγγος". Εδώ έχει γίνει κάπου κάποιο λάθος. Ο βράχος του μοναστηριού κείται επί του όγκου της Ντούρλιας. Το φαράγγι χωρίζει το μοναστήρι από την απέναντι Παλιονιάουστα του Στουγιαννάκη, υψόμετρο 1250.

Το μοναστήρι καταστράφηκε  δυο φορές. Ναός, κελιά και οστεοφυλάκιο, κείτονταν σε σωρούς. Όταν στα χρόνια μετά την απελευθέρωση ξεδιαλέγονταν οι πέτρες του ναού για την επανοικοδόμησή του, φάνηκαν στους σοβάδες σπαράγματα συνθέσεων τοιχογραφιών. Ο ναός ήταν κατάγραφος, όπως τα καθολικά σε όλα τα μοναστήρια.

Εδώ πρέπει να αναφερθεί ότι και μέσα στη Νάουσα υπάρχει ναός της Υπαπαντής του Κυρίου. Πριν την καταστροφή του 1822 δεν γνωρίζουμε αν ήταν μεγάλος ναός. Δεν γνωρίζουμε αν είναι ο εντυπωσιακός ναός, στον δρόμο από Νάουσα προς τις πηγές του Αγίου Νικολάου, που αναφέρεται και περιγράφεται στην επίσκεψη του Cousinéry στην πόλη ή ο ναός του Αγίου Νικολάου παρά τις πηγές (Βαλσαμίδης, Η πάλη της Νάουσας με τον Αλή πασά, σελ.150/151). 

Στην πόλη σήμερα υπάρχει ναΐσκος στο όνομα της Υπαπαντής, που ανεγέρθη στα χαλάσματα του παλαιού από τον Δ. Λόγγο (Γαβριηλίδης Θωμάς, ο Ναός της Υπαπαντής της Νάουσας, 1894-1995, Νιάουστα τ. 72/1995, σελ. 118-122). Ήταν το κέντρο δράσης της Φιλοπτώχου των Κυρίων, σήμερα είναι παρεκκλήσι της Μεταμόρφωσης. Ποια σχέση μπορεί να είχε αυτός ο Ναός με το Μοναστήρι είναι άγνωστο. Με δεδομένη τη σχέση έξω και μέσα Προδρόμου, έξω και μέσα Αγια Σωτήρη, έξω και μέσα Αγίου Ταξιάρχη (Παπάζη, το μετόχι της μονής Ταξιαρχών στη Νάουσα και η προσφορά του στην Παιδεία, 2009, σελ, 223-280), κατ΄ αναλογία, κάποια σχέση πρέπει να έχει και η έξω Υπαπαντή με τη μέσα Υπαπαντή. 

Το βέβαιο είναι ότι κατάγραφοι ναοί, η μέσα και η έξω Υπαπαντή, χρονολογικά πάνε πολύ - πολύ πιο πίσω από τον ΙΗ΄ αιώνα. Αυτό μαρτυρούν τα σπαράγματα των τοιχογραφιών τους, αυτό δείχνει και το βάθος του δαπέδου του ναού της μέσα Υπαπαντής σε σχέση με την επιφάνεια του αύλειου χώρου.

Για την ίδρυση και τη ζωή του μοναστηριού στα προεπαναστατικά χρόνια, λίγες έχουμε πληροφορίες. Το μοναστήρι της Υπαπαντής, είναι βέβαιο ότι καταστράφηκε στις αρχές του ΙΘ΄ αιώνα δύο φορές. Η πρώτη δήωση και καταστροφή του έγινε από τις ορδές του Αλή πασά το 1806, όπως και των Ταξιαρχών. Προηγούνται οι καταστροφές του Αγίου Νικολάου στις πηγές και της έξω Μεταμόρφωσης, που έγιναν στην πρώτη πολιορκία της Νάουσας από τα στρατεύματα του Αλή. 

Με τη φυγή του άρχοντα της πόλης Ζαφειράκη, άνθρωπος που δεσπόζει στην πόλη είναι ο αντίπαλός του Μάμαντης, που και προ της παράδοσης της πόλης είχε καλές σχέσεις με τον Αλή. Στα χρόνια της Αρβανιτοκρατίας ο Μάμαντης είναι παράγων. Επί των ημερών του επιχειρείται από την πόλη η επούλωση των πληγών, αρχής γενομένης από τα μοναστήρια.

 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του Διαβατού Ημαθίας

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του...

Στα πλαίσια της δράσης μας "Το Λ.Ε.Β ντύνει τα νιάτα...

Έφυγε από τη ζωή ο Γεώργιος Ευθ. Παπαδόπουλος σε ηλικία 90 ετών

Έφυγε από τη ζωή ο Γεώργιος Ευθ. Παπαδόπουλος σε ηλικία...

Έφυγε από τη ζωή και κηδεύεται το Σάββατο 30 Μαρτίου 2024...

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας  στο Νηπιαγωγείο Ασωμάτων

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο Νηπιαγωγείο...

Την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024, μέλη του Δ.Σ. του Λυκείου των...

Η  ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ  ΤΟΥΣ  ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Η ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Με μεγάλη μας χαρά, υποδεχτήκαμε και φέτος, τους...

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

Την  Κυριακή 24 Μαρτίου στο  Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο...

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα απασχόλησης με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες  -Για κάθε θέση εργασίας η επιχορήγηση ανέρχεται σε 12.264 ευρώ

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα...

Την Παρασκευή 5 Απριλίου, λήγει η προθεσμία υποβολής...

Παρά τις παρεμβάσεις,  συνεχίζονται εσπευσμένα  και ανεξέλεγκτα οι εργασίες στον χώρο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας

Παρά τις παρεμβάσεις, συνεχίζονται εσπευσμένα και...

Από την Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας ανακοινώνονται...

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου της  Γ.Σ.Ε.Ε. στη Βέροια, ενόψει της Γενικής  Απεργίας στις 17 Απριλίου 2024

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου...

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η επίσκεψη κλιμακίου της...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Καθαριότητας και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Βέροιας, ανακοινώνεται ότι επικαιροποιήθηκε από την ΕΜΥ, το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού, το οποίο για την περιοχή μας,...

Ο χαρακτηριστικός ήχος και το προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 ελήφθη πριν λίγο(απόγευμα Δευτέρας 04/9) από τους κατοίκους σε όλη την Ημαθία. Το «καμπανάκι» από την Πολιτική Προστασία χτύπησε λόγω της...

Παρουσίαση: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ Στις ανατολικές παρυφές του Γράμμου σε ύψος 1240 μέτρων και μια ανάσα από την αλβανική μεθόριο, βρίσκεται το χωριό Πληκάτι στο οποίο γεννήθηκε το 1937 και έζησε τα πρώτα παιδικά...

-Ε.Σ.Υ., μικρομεσαίοι, ακρίβεια, EΛΓΑ και πρώτη κατοικία, στις προτεραιότητας του κόμματοςΣτα πλαίσια της περιοδείας του στην Ημαθία και Πέλλα το προηγούμενο Σάββατο(17/6), ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης...