Την ονομασία του «χρωστά» στο γεγονός ότι στο αρχαίο 10/μηνο ρωμαϊκό ημερολόγιο ήταν ο 9ος μήνας (Nove) του χρόνου και ήταν αφιερωμένος στον Ποσειδώνα.
Στο αρχαίο αττικό ημερολόγιο αντιστοιχούσε με τον μισό Πυανεψιώνα και τον μισό Μαιμακτηριώνα, που ήταν αφιερωμένος στο θεό Δία Μαίμακτο δηλ. τον θυελλώδη γι’ αυτό και κάνανε προσφορές στη γιορτή του, για να τον εξευμενίσουν ώστε ο χειμώνας που ερχότανε να είναι μαλακός και ήπιος.
Γεμάτος έθιμα και δοξασίες ο Νοέμβρης που αρχίζουν στις 3 του μήνα, του Αγίου Γεωργίου του «Σπορτιάτη» ή «Μεθυστή» μιας κι αυτή τη μέρα σε πολλές περιοχές ανοίγουν τα καινούργια κρασιά για δοκιμή. Στις 8 του μήνα γιορτάζουμε τους Αρχαγγέλους Μιχαήλ και Γαβριήλ. Ο πρώτος κρατώντας ρομφαία γυρίζει πόλεις και χωριά γράφοντας στο «τεφτέρι» του αυτούς που θα πεθάνουν μέσα στο χρόνο. Στις 14 του μήνα του Αη-Φιλίππου όλοι αποκρεύουν γιατί την επομένη αρχίζει η νηστεία για τα Χριστούγεννα. Στις 21 Νοεμβρίου έχουμε τα Εισόδια της Θεοτόκου της «Πολυσπορίτισσας» γιατί σε αρκετά μέρη οι πιστοί πάνε στην εκκλησία, όσπρια ανακατεμένα με σιτηρά για να γίνει η σοδειά καλή. Τέλος στις 30 του μήνα του Αγίου Αντρέα και στη χάρη του πάνε στην εκκλησία σπόρους για ν’ αντριέψουν τα σπαρτά.
Ο Νοέμβρης ξεκινά πάντα την ίδια μέρα που ξεκινούν ο Φεβρουάριος και ο Μάρτιος με εξαίρεση τα δίσεκτα χρόνια ενώ τον ίδιο μήνα ο ήλιος περνά από τον αστερισμό του Ζυγού στον Τοξότη.
Όπως και οι άλλοι μήνες έτσι και ο Νοέμβρης απαντιέται και με άλλες ονομασίες ανάλογα με τις καιρικές συνθήκες, τις γιορτές και τις ασχολίες των κατοίκων. Οι πιο συνήθεις είναι Σποριάς, Μεσοσπορίτης, Σπαρτής, Σπορτάρης (σπορά), Πορτοκαλάς (σε ορισμένες περιοχές αρχίζει η συγκομιδή των πορτοκαλιών), Βροχάρης και Παχνιστής (από τις πολλές βροχές και τις πάχνες-ομίχλες που επικρατούν κάθε χρόνο τέτοια εποχή), Ανακατωμένος (από τις εναλλαγές του καιρού). Σύμφωνα με το εορτολόγιο έχουμε και τις ονομασίες Αρχαγγελίτης, Αι-Στρατής, Αι-Ταξιάρχης, Αγιομηνάς, Φιλιππιάτης και Αντριάς.
Αξιομνημόνευτη για τα μέσα του Νοέμβρη (16-17 περίπου) είναι και η ετήσια βροχή των «Λεοντιδών». Διάττοντες αστέρες που οφείλονται στα σωματίδια που αφήνει πίσω του ο κομήτης των Τεμπλ-Τατλ. Στα σωματίδια αυτά πέφτει με ταχύτητα 108.000 χιλ./ώρα η γη καθώς τρέχει. Τα σωματίδια αυτά χτυπάνε στα ανώτερα στρώματα της ατμόσφαιρας σε ύψος 100 περίπου χιλιομέτρων και αναφλέγονται σχηματίζοντας μια σφαίρα που κινείται με ταχύτητα 30-60 χιλ./δευτ. Αυτή τη φωτεινή σφαίρα βλέπουμε από τη γη και ονομάζουμε μετέωρο ή διάττοντα αστέρα ή «πεφταστέρι».
