Του Γιάννη Καμπούρη
Μακριά από την ένταση της επικαιρότητας, είναι σκόπιμο να μιλήσουμε για το «βοήθημα» της κυβέρνησης προς τους συνταξιούχους την περίοδο των γιορτών.
Ζυγίζοντας τις αντιδράσεις θετικές και αρνητικές για την ενέργεια αυτή, πραγματικά ένιωσα απογοήτευση. Κοινός τόπος η αποκλειστικά πολιτική αντιμετώπιση που έτυχε το ζήτημα από όλες τις πλευρές. Και είναι ειδικά εξοργιστικό τουλάχιστον για εμένα προσωπικά, το φαινόμενο ότι κάποιοι νεόκοποι «αριστεροί», κρίνουν την ενέργεια αυτή κάτω από το πρίσμα του ορθολογισμού, της χρησιμότητάς και σε τελική ανάλυση της σκοπιμότητάς της. Είναι αυτοί που ακόμα να καταλάβουν ότι με αυτά και με αυτά η αριστερά έφθασε σήμερα σε κατάσταση πολιτικής «αφωνίας». Η αριστερά οφείλει να ενδιαφέρεται πρωταρχικά για τον άνθρωπο ως μονάδα και όχι ως ένα «απλό στοιχείο» ενός ιστορικού συνόλου, που καλείται να υπηρετήσει ένας θεός ξέρει τι. Όλοι αυτοί ας διαβάσουν επιτέλους ιστορία και ας δούνε τόσο τα λάθη της, όσο και τις παιδικές της αρρώστιες που την κατατρώνε διαχρονικά.
Η προσωπική μου εμπλοκή με την τρίτη ηλικία ξεκίνησε από τη δεκαετία του ’90. Τότε για πρώτη φορά από τη θέση και την ενασχόληση μου με τα αρχικά προγράμματα του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου για την τρίτη ηλικία (Βοήθεια στο σπίτι & ΚΗΦΗ), βίωσα τα προβλήματά της από κοντά. Αν και η εποχή εκείνη ήταν πολύ καλύτερη από τη σημερινή, ένοιωσα ένα πραγματικό σοκ.
Και δεν ήταν τότε και τώρα η οικονομική διάσταση, η μοναδική διάσταση του προβλήματος. Ήταν και είναι παράλληλα ίσως και η πιο σημαντική, ο κοινωνικός αποκλεισμός που βιώνει αυτή η ηλικία, η απόρριψη από την κοινωνία αλλά και την ίδια την οικογένεια πολλές φορές. Και αν γνωρίζαμε την πραγματικότητα αυτή, πιστεύω ότι θα ήμασταν πολύ πιο δεκτικοί στα προβλήματα της και πολύ πιο συγκρατημένοι στις κρίσεις μας. Δεν ξεχνώ έναν ηλικιωμένο που εκτιμούσε ως τη μεγαλύτερη χαρά, το γεγονός ότι κάποιος του χτυπούσε την πόρτα και ας ήταν τα παιδιά από το πρόγραμμα.
Και βέβαια η ακαδημαϊκή προσέγγιση της πραγματικότητας αυτής, δεν είναι η ενδεδειγμένη μέθοδος. Αν θέλει να γνωρίσει κανείς το πρόβλημα πρέπει να το προσεγγίσει από όσο πιο κοντά μπορεί.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν ;
Να ανοίξουμε ένα παράθυρο γνωριμίας αλλά και βοήθειας προς την ομάδα αυτή με ένα απλό και συγκεκριμένο τρόπο. Τόσοι δεκάδες σύλλογοι και φορείς στην πόλη μας, θα μπορούσαν να «υιοθετήσουν» από ένα άτομο της τρίτης ηλικίας που βιώνει τον κοινωνικό αποκλεισμό. Να αναλάβουν να στηρίξουν το άτομο τόσο οικονομικά όσο και – κυρίως - κοινωνικά. Να αναλάβουν να χτυπούν την πόρτα του να νοιαστούν για την καθημερινότητα και τα προβλήματα του. Η «υιοθεσία» σημαίνει ότι ως πόλη νοιαζόμαστε και στηρίζουμε τους ανθρώπους αυτούς, δεν τους αφήνουμε στο περιθώριο, τους εντάσσουμε στη ζωή της πόλης.
Σκεφτείτε ένα σχολείο να έχει τη «φροντίδα» ενός ηλικιωμένου. Πόσο μεγάλη χαρά θα του δώσει, τι δυνατή εμπειρία θα είναι για τα παιδιά. Δεκάδες σύλλογοι, φορείς, σχολεία μπορούν να δώσουν το παρόν σε αυτή την προσπάθεια. Να στείλουμε από την πόλη μας ένα ισχυρό μήνυμα ζωής, η κοινωνία μας μάχεται για την κοινωνική συνοχή. Δεν αποτελεί η όλη προσπάθεια πράξη ελεημοσύνης, αλλά απόδειξη της συναίσθησης της κοινωνικής ευθύνης που έχουμε όλοι μας απέναντι στους κοινωνικά ευάλωτους συνανθρώπους μας.
Βέβαια η προσπάθεια αυτή κρύβει πολλούς «κινδύνους» τόσο για τους ίδιους τους ωφελούμενους, όσο και για όσους θα ενταχθούν στην προσπάθεια αυτή. Με το δεδομένο ότι από τη μεριά του δήμου υπάρχει η σχετική γνώση και εμπειρία, καλό θα ήταν ο δήμος μέσα από τα προγράμματα κοινωνικής πολιτικής που διαθέτει, να αναλάβει το συντονισμό και την επίβλεψη της όλης προσπάθειας. Να καταρτίσει ένα πρωτόκολλο ενεργειών το οποίο θα πρέπει να γίνει απόλυτα σεβαστό από όλους τους εμπλεκόμενους και να φροντίσει μάλιστα να ελέγχει και την τήρησή του.
Με τον τρόπο αυτό η πόλη μας μπαίνει στην πρωτοπορία της μάχης ενάντια στον κοινωνικό αποκλεισμό, δημιουργεί ένα πρότυπο κοινωνικής δράσης.
Από τη δράση αυτή έχουμε να κερδίσουμε όλοι και αυτοί που λαμβάνουν αλλά το κυριότερο αυτοί που εισφέρουν. Γιατί επιτέλους θα κατανοήσουμε το διπλανό μας και θα είμαστε πιο δεκτικοί και ανοικτοί στον αγώνα της ζωής που αυτός δίνει, που ίσως κάποτε να γίνει και ο δικός μας αγώνας.
