Σε προηγούμενο άρθρο (23-24 Οκτωβρίου), έγινε αναφορά στο αμινοξύ L-αργινίνη που παράγει το μόριο (ΝΟ) το οποίο διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία και αποτρέπει καρδιαγγειακά επεισόδια.
Στο παρόν άρθρο θα γίνει αναφορά στις ευεργετικές επιδράσεις του κόκκινου κρασιού στην προστασία της καρδιάς αλλά και του καρκίνου. Τα στοιχεία ελήφθησαν κυρίως από μία έρευνα που πραγματοποιήθηκε από επιστήμονες τριών πανεπιστημιακών και δύο ερευνητικών ιδρυμάτων, δίνοντας πειραματικά και κλινικά στοιχεία τα οποία δημοσιεύτηκαν σε έγκυρα διεθνή επιστημονικά περιοδικά, καταδεικνύοντας την ευεργετική επίδραση της κατανάλωσης οίνου στην ανθρώπινη υγεία, λόγω των πολυφαινολών που περιέχουν. Μία συνέντευξη τύπου τριών επιστημόνων στη Θεσσαλονίκη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Γεωργική Τεχνολογία», δίνει τα στοιχεία που θα αναφερθούν.
• Σέρκο Χαρουτουνιάν, καθηγητής Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου, αναφέρθηκε σε ιστορικά στοιχεία για τον ιατρικό ρόλο του οίνου. Από αυτά αναφέρουμε το «γαλλικό παράδοξο». Έτσι ονομάστηκε η επιδημιολογική παρατήρηση που συσχετίζει τον ελαττωμένο αριθμό καρδιαγγειακών συμβαμάτων στη Γαλλία ως επακόλουθο της συνήθειάς τους να καταναλώνουν καθημερινά μέτρια ποσότητα ερυθρού οίνου και αποδόθηκε στην περιεκτικότητα των οίνων σε πλυφαινόλες. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον προσδιορισμό του πολυφαινολικού περιεχομένου των ελληνικών οίνων και την αξιολόγηση της αντιοξειδωτικής τους δράσης.
• Δημήτριος Κουρέτας, αν. καθηγητής βιοχημείας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Αναφέρθηκε στη διερεύνηση του χημιοπροστατευτικού αντικαρκινικού ρόλου ελληνικών οινοποιητικών προϊόντων στην πρόληψη μεταλλάξεων.
• Δρ. Ιωάννα Ανδρεάδου, λέκτορας φαρμακολογίας, Τομέας φαρμακευτικής χημείας Πανεπιστημίου Αθηνών. Αναφέρθηκε στη φαρμακολογική αξιολόγηση της επίδρασης ελληνικών οινοποιητικών προϊόντων στο καρδιαγγειακό σύστημα με στεφανιαία νόσο.
Τονίστηκε από τους ομιλητές ότι πρέπει να διαφοροποιηθεί ο ελληνικός οίνος από τα πλαίσια των αλκοολούχων ποτών. Παράλληλα θα πρέπει να αναδειχθεί το πλούσιο πολυφαινολικό περιεχόμενο των ελληνικών ποικιλιών αμπέλου, που οδηγεί στην παραγωγή οίνων με εξαιρετικά βιολογικά χαρακτηριστικά. Παρατίθενται συνοπτικά τα αποτελέσματα των ερευνών.
• Διαθέτουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση και είναι ικανά να εμποδίσουν την οξείδωση της κακής χοληστερόλης (L.D.L.) η οποία αποτελεί το βασικό αίτιο δημιουργίας αθηρωματικών πλακών, που εμπλέκονται στην ανάπτυξη των καρδιαγγειακών νόσων.
• Επιδεικνύουν αντιμεταλλαξιογόνο δράση, έναντι των βλαβών που προκαλούνται στο DNA από οξειδωτικούς παράγοντες.
• Αναστέλλουν τη δράση του ενζύμου «τοποϊσομεράση Ι» το οποίο παρουσιάζει αυξημένη δράση σε καρκινικά κύτταρα. (Ουσιαστικά οι δύο παραπάνω δράσεις επιβεβαιώνουν την χημιοθεραπευτική δράση των οίνων κατά της καρκινογένεσης).
• Αναστέλλουν την επαγόμενη από το όζον οξείδωση της πρωτεΐνης SP.A, ενός επιφανειοδραστικού παράγοντα του πνεύμονα, επιδεικνύοντας έτσι προστατευτική δράση στους πνεύμονες, έναντι των δυσμενών δράσεων των ρυπαντών της ατμόσφαιρας.
• Τέλος η ευεργετική επίδραση των πολυφαινολών που περιέχονται στους ερυθρούς οίνους μελετήθηκε σε ασθενείς με στεφανιαία νόσο. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε ότι η λήψη από ασθενείς εκχυλίσματος από κόκκινα σταφύλια βελτίωσε την ενδοθηλιακή λειτουργία (αγγειοδιαστολή) σε σχέση με τους ασθενείς που έλαβαν Placebo. Η σχετική κλινική έρευνα έγινε στο Αττικό Νοσοκομείο από την ομάδα του καθηγητή κ. Δημ. Κρεμαστινού.
Ο Hans Buining – Phaue, καθηγητής χημείας τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Βόνης σε ομιλία του στην Ελληνική Εταιρεία της επιστήμης των Οπωροκηπευτικών στη Θεσ/νίκη αναφέρθηκε σε πέντε φαινολικά οξέα: Καφεϊκόν, Γαλλικόν, Χλωρογενικό, Φερουλικό και Ελλαγικό και στους μηχανισμούς και στις αντικαρκινογενείς επιδράσεις των παραπάνω οξέων τα οποία μπορούν να δημιουργήσουν σταθερές (ομοιοπολικές) ενώσεις με τα καρκινογενή προϊόντα τα οποία απενεργοποιούνται. Μία αποδειχθείσα δυνατότητα μείωσης της ασθένειας του καρκίνου εξηγείται με την ένωση των φαινολικών οξέων με το DNA καταλαμβάνοντας τις θέσεις οι οποίες είναι γνωστές ως θέσεις δέσμευσης των καρκινογενών. Το ελλαγικό οξύ εμποδίζει τη δημιουργία καρκίνου με το τρόπο αυτό.
Αναφέρθηκε παραπάνω ότι η αντιοξειδωτική δραστηριότητα των κόκκινων σταφυλιών και του κόκκινου κρασιού αποτρέπουν την οξείδωση της LDL (κακής) χοληστερόλης, η οποία αποτελεί το βασικό αίτιο δημιουργίας αθηρωματικών πλακών. Παραθέτουμε στοιχεία αντιοξειδωτικής δραστηριότητας από λευκά και κόκκινα σταφύλια, τα οποία προσδιορίστηκαν στο Εργαστήριο Βιολογίας οπωροκηπευτικών του Α.Π.Θ.
-Μοσχάτο Αλεξανδρείας λευκό 18.90μmol
- Πρεκνιάρικο Ναούσης λευκό 14.90μmol
-Σουλτανίνα λευκό 9.10μmol
-Ξυνόμαυρο κόκκινο34.40μmol
-Μοσχάτο Αμβούργουκόκκινο35.20μmol
-Cabernet Sauvignon κόκκινο 42.60μmol
Τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τα όσα αναφέρθηκαν από τη σχετική έρευνα. Έτσι παράλληλα με την L-αργινίνη και τα κόκκινα κρασιά προστατεύουν την καρδιά και τους πάσχοντες από στεφανιαία νόσο.
Για το κόκκινο κρασί αναφέρονται και ορισμένα αρνητικά στοιχεία. Προκαλεί δυσκοιλιότητα και ερεθισμό των αιμορροΐδων. Προκαλεί ημικρανία (πονοκέφαλο). Αναφέρεται και στη βιβλιογραφία. Η πρώτη διατυπωθείσα άποψη αποδίδει αυτό στο ότι το κόκκινο κρασί είναι πλούσιο σε άφθονες ουσίες των σταφυλιών, που ονομάζονται συγγενείς, συμπεριλαμβανομένης και της «τυραμίνης» η οποία και ενοχοποιείτο. Κατά τον Dr Littlewood οι ημικρανίες από κόκκινο κρασί δεν σχετίζονται με το αλκοόλ που περιέχει και ίσως και με την τυραμίνη. Θεωρεί ότι ο δραστικός παράγοντας είναι μία φυσική φαινόλη που δεν περιέχεται στο λευκό κρασί, την οποίαν οι υφιστάμενοι την ημικρανίαν δεν μπορούν να μεταβολίσουν σωστά εξαιτίας της έλλειψης κάποιου ενζύμου.
Δ.Κ. Στυλιανίδης
Γεωπόνοςεπ. Δ)ντής Ινστιτούτου
Φυλλοβόλων Δένδρων
