Γράφει η Ευδοξία Δαβόρα
μουσικοπαιδαγωγός- μουσικοθεραπεύτρια
Έρευνες επί ερευνών διεξάγονται σε παγκόσμιο επίπεδο από όλες σχεδόν τις ειδικότητες σε ότι αφορά την επίδραση της μουσικής στην ανθρώπινη ύπαρξη. Γιατροί, εκπαιδευτικοί, μουσικοί, έχουν γράψει εκατοντάδες άρθρα αναφορικά με το θέμα. Alzheimer, προγεννετική νευρωνική ανάπτυξη, παιδικό άσθμα και αναπνευστικά προβλήματα, κατάθλιψη, διαχείριση του πόνου, ανάπτυξη λόγου, τόνωση της αυτοπεποίθησης, μαθησιακές δυσκολίες, αυτισμός και άλλα σύνδρομα είναι κάποιοι από τους τομείς που η μουσική συμβάλλει με καθοριστικό τρόπο και μπορεί να αλλάξει τον τρόπο σκέψης αλλά και την ποιότητα ζωής μας.
Ο άνθρωπος είναι μουσικό ον. Γεννιόμαστε μέσα από τη μουσική. Σαν μουσική επεξεργάζεται ο εγκέφαλος του μωρού το κάθε ηχητικό ερέθισμα που λαμβάνει πριν ακόμη τη γέννησή του. Σαν τραγούδι αναγνωρίζει το βρέφος τη φωνή της μητέρας του. Αλλά και η ίδια του μιλάει υποσυνείδητα με την πιο τρυφερή και μελωδική φωνή της. Η καρδιά και η αναπνοή μας λειτουργούν αρμονικά επάνω σε ρυθμικά μοτίβα. Η πρώτη και φυσική επικοινωνία του ανθρώπου είναι το τραγούδι. Και η πιο απλή μορφή έκφρασης συναισθημάτων ειδικά για τα παιδιά είναι το τραγούδι μέσα από το παιχνίδι τους. Και όμως αυτή η διαδικασία γίνεται όλο και πιο επίπονη, όλο και πιο δύσκολη ψυχολογικά όσο μεγαλώνουμε. Και αυτό γιατί αρχίζουν και μπαίνουν τα όρια. Τα όρια από το σχολείο, το οικογενειακό ή το κοινωνικό περιβάλλον, τα όρια από τους ίδιους τους μουσικούς. Και η φράση... “Δεν έχω καλή φωνή. Δεν ξέρω να τραγουδάω.”
Η μουσική πλέον έχει αναχθεί σε επιστήμη, και όχι πάντα με την έννοια που μπορεί να βοηθήσει στην εξέλιξη της ουσίας της μουσικής. Και εδώ οι γνώμες διίστανται. Χιλιάδες μουσικοί, τραγουδιστές και χορωδοί κοπιάζουν ατέλειωτες ώρες σε πρόβες, σε αίθουσες ωδείων, πίσω από κλειστές πόρτες. Δεκάδες μαέστροι θέλουν να αναδείξουν τη δουλειά τους δίνοντας στο κοινό το τέλειο αποτέλεσμα, με τις πιο άψογες φωνές και την εκτέλεση του κομματιού, προσεγμένο μέχρι την παραμικρή του λεπτομέρεια στην κάθε νότα, το κάθε γύρισμα και τον κάθε χρωματισμό, θέλοντας παράλληλα να δείξουν το είναι τους και τον κάθε μικρό πιθανόν εγωισμό τους. Ίσως και έτσι πρέπει να είναι! Μόνο με σκληρή δουλειά και πλήρη αφοσίωση, μπορεί να υπάρχει ένα άρτιο αποτέλεσμα για να αναδειχθεί τελικά το μεγαλείο της μουσικής και να απογειωθεί το πνεύμα μας σε κάθε επίπεδο.
Εγώ θα σταθώ όμως στις φωνές πίσω από τα φώτα. Θα σταθώ στις φωνές που δεν κατάφεραν να μπουν σε κάποιο μουσικό σχήμα ή χορωδία. Τις φωνές εκείνες που δεν είχαν το ταλέντο που απαιτείται από τους μαέστρους και τους δασκάλους της μουσικής. Που στα αφτιά των εμπειρογνωμόνων ακούγεται η πλήρης παραφωνία. Ίσως δεν είμαστε πλασμένοι όλοι να τραγουδάμε. Ίσως και όχι. Αν αναλογιστούμε όμως πόσα παιδικά χαμόγελα έχουν σβήσει με μια τόσο απλή φράση. “Δεν έχεις καλή φωνή. Δεν έχεις ταλέντο.“ Πόση χαρά στερείται από αυτά τα παιδιά. Τη χαρά της δημιουργίας. Τη χαρά του να μοιράζεσαι. Τη χαρά του να επικοινωνείς και να εκφράζεσαι. Πόση από την αυτοπεποίθησή τους χάνουν αυτά τα παιδιά, που δυστυχώς δεν έχουν τη δύναμη και τη δυνατότητα να μας διαψεύσουν, παρά μόνο ελάχιστα. Το χειρότερο είναι πως την αποκλειστική ευθύνη την έχουμε εμείς οι γονείς, οι παιδαγωγοί, οι μουσικοί.
Μιλώντας πλέον έχοντας και τις τρεις αυτές ιδιότητες, παρακαλώ, δώστε στα παιδιά ευκαιρίες να τραγουδούν. Βοηθήστε τα να αναπτυχθούν και να εκφραστούν όπως μόνο τα παιδιά ξέρουν. Δώστε τους τα εφόδια, ώστε να εξελιχθούν σε ώριμους και ισορροπημένους ενήλικες. Τραγουδήστε και εσείς. Γίνετε μαζί τους παιδιά. Γιατί κανένας δεν έχει το δικαίωμα να στερεί από ένα παιδί τον πιο απλό και φυσικό τρόπο έκφρασής του.
Γιατί πάνω από όλα πρέπει να είμαστε παιδαγωγοί.
Γιατί πάνω από όλα έχουμε στα χέρια μας παιδιά.
