ΥΓΕΙΑ

Η συμβολή της άσκησης στη υγεία των ανθρώπων

Η συμβολή της άσκησης στη υγεία των ανθρώπων

Δ.Κ. Στυλιανίδης,  

Γεωπόνος, Επ.Δ/ντή

Ινστιτούτου Φυλλοβόλων

Δένδρων


Σε τίποτε δεν χρησιμεύουν όλου του κόσμου τα αγαθά, αν λείπει η υγεία

Λουκιανός


Πριν περίπου 2.500 χρόνια, ένας ιατρός από τη Σηλυβρία της Ανατολικής Θράκης, εισήγαγε την άσκηση στη θεραπευτική. Ήταν ο ΗΡΟΔΙΚΟΣ ο Σηλυβριανός. Εκτός αυτού, υπήρξε διδάσκαλος του Ιπποκράτη του επιφανέστερου των αρχαίων Ελλήνων ιατρών. Ο Ηρόδικος, θεωρούσε ως αρχή, ότι έπρεπε να υπάρχει συστηματική σχέση μεταξύ εργασίας την οποίαν το σώμα επιτελεί και της τροφής η οποία εισάγεται σ’αυτό.

Τις διάφορες ασθένειες τις απέδιδε εις την κακήν δίαιτα των ανθρώπων, κάτι αντίστοιχο με την κινεζική άποψη ότι μητέρα κάθε ασθένειας είναι η κακή διατροφή.

Επίστευε ο Ηρόδικος, ότι μεταξύ της γυμναστικής και της θεραπευτικής υπάρχει στενός σύνδεσμος και κατέληξε στο συμπέρασμα αυτό κατόπιν δικής του ασθένειας. Εκ της ιδίας του πείρας ορμώμενος, εφεύρε σύστημα το οποίο ανέπτυξε σε δικό του βιβλίο, εις το οποίο συνιστούσε ιδιαίτερα περιπάτους, αγώνες, θερμά λουτρά, εντριβές.

Ο Ηρόδικος υπήρξε και σπουδαίος «π α ι δ ο τ ρ ί β η ς», δηλαδή ειδικός εκπαιδευτής (γυμναστής), που δίδασκε στα παιδιά την πάλη και άλλες γυμναστικές ασκήσεις. (1,2)

Ωστόσο οι απόψεις και οι προσπάθειες του Ηρόδικου δεν είχαν την απήχηση την οποίαν θα ανέμενε κανείς. Οι απόψεις του παρέμειναν σε λήθαργο για πολλούς αιώνες. Ίσως πολλές από τις προτεινόμενες ασκήσεις να είχαν και χλεβασθεί ακόμη.

Άτυπα και απρογραμμάτιστα, πολλές εκδηλώσεις στη ζωή ήταν και είναι συγχρόνως και ασκήσεις. Αναφέρουμε το σχοινάκι που κυρίως τα κορίτσια έπαιζαν, ήταν ένας άριστος τρόπος άσκησης. Οι στρατιώτες, στα πλαίσια της εκπαίδευσής των ασκούνται και μάλιστα πολύ εντατικά. Πολλοί εργαζόμενοι χειρωνακτικά ασκούνται. Οι χοροί και μάλιστα οι περισσότεροι ελληνικοί χοροί αποτελούν μια αρκετά καλή άσκηση. 

Μεσογειακή Διατροφή

Εκτιμώντας τη μεγάλη σημασία της άσκησης στην αξιοποίηση των τροφών και στην ευεξία των διαφόρων οργάνων του σώματος, η Μεσογειακή Διατροφή περιέλαβε την άσκηση στις διατροφικές πυραμίδες. Για το παρόν άρθρο επιλέξαμε την πυραμίδα της υγιεινής διατροφής που δημιουργήθηκε από τον Dr. Walter Willett και τους συνεργάτες του στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Harvard, την οποίαν και παραθέτουμε (7). Εκείνο που έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον σ’ αυτή την πυραμίδα, είναι ότι η καθημερινή άσκηση και ο έλεγχος του σωματικού βάρους, τοποθετούνται στη βάση της, πράγμα το οποίο υποδηλώνει ότι τα δύο αυτά στοιχεία, θεωρούνται τα βασικότερα στα πλαίσια της όλης διατροφής.

Η άσκηση βέβαια είναι ένα από τα στοιχεία που συμβάλλουν στον έλεγχο του σωματικού βάρους, το οποίο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στην υγεία των ανθρώπων. Η παχυσαρκία αυξάνει σοβαρά τον κίνδυνο ανάπτυξης σακχαρώδους διαβήτη, παθήσεων της χοληδόχου κύστεως, καρδιακών νοσημάτων, αρτηριακής υπέρτασης και διαφόρων τύπων καρκίνου (παχέος εντέρου, οισοφάγου, ήπατος και μετεμμηνοπαυσιακού καρκίνου του μαστού).

Στις Η.Π.Α., όπως αναφέρεται στο τεύχος 24/2008 του Harvard Medical School (4), το ποσοστό των Αμερικανών που είναι παχύσαρκοι, έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί τα τελευταία σαράντα χρόνια. 

Άσκηση και ελεύθερες ρίζες 

Ο Harvey. B. Simon MD. σε άρθρο του στο Harvard, Θέματα Υγείας τεύχος 20/2007, αναφέρει ότι κατά την άσκηση, στον οργανισμό των ανθρώπων παράγονται ελεύθερες ρίζες. Τι είναι όμως οι ελεύθερες ρίζες και ποιος ο ρόλος των στη ζωή των ανθρώπων; Εχθρούς και φίλους τις ονομάζουν. Όπου υπάρχει ασθένεια και καταστροφή, υπάρχουν και ελεύθερες ρίζες. Η ανάποδη πλευρά είναι: όπου υπάρχει ζωή υπάρχουν ελεύθερες ρίζες. Γενικά η οξειδωτική καταπόνηση των οργανισμών είναι αποτέλεσμα της περίσσειας ελευθέρων ριζών. Αυτά είναι τα άσχημα νέα με τις ελεύθερες ρίζες. Τα καλά νέα, όπως αναφέρει ο Simon, είναι ότι οι ελεύθερες ρίζες επιτελούν ένα βασικής σημασίας ρόλο για τη φυσική λειτουργία του οργανισμού, από τον έλεγχο της ροής του αίματος μέσα στις αρτηρίες μέχρι τη μάχη εναντίον των μολύνσεων. Ο οργανισμός αναγνωρίζει πως οι ελεύθερες ρίζες μπορεί να είναι επωφελείς ή επιβλαβείς και διαθέτει ένα περίτεχνο δίκτυο ελέγχων για να ρυθμίζει την κατάσταση. 

Ωστόσο, σημειώνει ο Simon, αυτό που έχει σημασία δεν είναι η ισορροπία ανάμεσα στην παραγωγή ελευθέρων ριζών και στους οξειδωτικούς μηχανισμούς του οργανισμού, αλλά ο τρόπος με τον οποίον η άσκηση επιδρά στην υγεία. Η τακτική άσκηση προστατεύει έναντι της στεφανιαίας νόσου, των αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων, της υπέρτασης, του διαβήτη, της παχυσαρκίας, ακόμη και έναντι κακοηθειών, όπως ο καρκίνος του παχέος εντέρου, ο καρκίνος του μαστού και πιθανώς ο καρκίνος του προστάτη. Και καταλήγει ο Simon: Η άσκηση σας βοηθάει να ενισχύσετε την υγεία σας, ανεξάρτητα από την επίδραση στην παραγωγή ελευθέρων ριζών. Αν θέλετε να έχετε καλή υγεία συνεχίστε να γυμνάζεσθε τακτικά. Δεν πρόκειται για μια καινούργια ιδέα (6).

Άσκηση κατά της κατάθλιψης

Η γυμναστική κάνει τους ανθρώπους να αισθάνονται καλύτερα και η τακτική άσκηση δεν ενισχύει μόνο τη σωματική υγεία αλλά μπορεί να ανεβάσει τη διάθεση, να μειώσει το στρες και να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση, βελτιώνοντας την εμφάνιση και τη σωματική δύναμη. Πόσο χρήσιμη είναι όμως η άσκηση στα άτομα με σοβαρή κατάθλιψη ή άγχος ή χρόνια ψυχική νόσο;

Εκατοντάδες μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να βοηθήσει, αλλά υπάρχουν προϋποθέσεις. Άσκηση, μακροχρόνια και εντατική. Μια μελέτη που συνέκρινε την α ε ρ ο β ι κ ή  γυμναστική με τα καταθλιπτικά φάρμακα σε ασθενείς με μείζονα κατάθλιψη, διαπίστωσε ότι μετά από 16 βδομάδες το 60-70% είχε αναρρώσει από το καταθλιπτικό επεισόδιο. Για να συμπεριλάβει κανείς όλα τα αποτελέσματα των ερευνών χρειάζονται πολλές σελίδες και δεν χωρούν στην εργασία αυτή.

Η ένταση της άσκησης

Σοβαρό είναι το πρόβλημα της έντασης της άσκησης, αν και η ισχυρή ένταση έχει θετικότερα αποτελέσματα. Η δόκτωρ I – Min Lee, μέλος του διδακτικού προσωπικού του Πανεπιστημίου του Harvard λέγει: κάθε μορφή άσκησης θα βελτιώσει τη φυσική σας κατάσταση σε σχέση με το πριν αρκεί να σας προσδώσει υψηλότερο φορτίο έργου, από αυτό που είχατε ως τότε. Το βάδισμα είναι η πιο συνηθισμένη, αλλά και δημοφιλής άσκηση. Μελέτες που αφορούσαν το βάδισμα έδειξαν ότι τα οφέλη είναι μεγαλύτερα όταν ο ρυθμός είναι γρήγορος. Ο ρυθμός όμως ποικίλλει αναλόγως της ηλικίας, του φύλου, του βάρους και της συνολικής φυσικής κατάστασης. Γενικά όμως ένας ρυθμός τριών μιλίων την ώρα αρκεί. Στις ΗΠΑ ισχύει το αγγλικό μίλι ξηράς που είναι 1609 μέτρα. (3 μίλια = 4827μέτρα) (5)

Το βάδισμα καθίσταται πιο αποτελεσματικό, όταν παράλληλα καταναλώνονται τουλάχιστον δέκα σπέρματα (ψίχα) αμυγδάλων.

Υ.Γ. Τελειώνουμε με τα λόγια του μεγάλου φιλοσόφου του Σωκράτη: Όταν τα σώματα εξασθενίζουν και οι ψυχές αρρωσταίνουν.

Βιβλιογραφία

1. Δρανδάκης. Ηρόδικος. Η άσκηση στην θεραπευτική. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια. Τόμος δωδέκατος σελίς 385

2. Δρανδάκη. Παιδοτριβής (γυμναστής) Λεξικόν. Πάπυρος. Τόμος όγδοος σελίς 339.

3. Harvard Medical School 2006. Η άσκηση κατά της κατάθλιψης. Τεύχος 7.

4. Harvard Medical School 2008. Το υπερβολικό βάρος δημιουργεί προβλήματα. Τεύχος 24

5. Lee I-Min 2007. Σωματική δραστηριότητα και άσκηση. Ρυθμός στο βάδισμα. Harvard Medical School τεύχος 12. Για την ελληνική έκδοση Π.Χ. Πασχαλίδης

6. Simon. H.B., 2007. Άσκηση και ελεύθερες ρίζες. Harvard Medical School, τεύχος 20. για την ελληνική έκδοση Π.Χ. Πασχαλίδης

7. Willett W. 2007. Η πυραμίδα της υγιεινής διατροφής. Σχολή Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου του Harvard. Harvard Medical School τεύχος 17. Για την ελληνική έκδοση Π.Χ. Πασχαλίδης

Εφημερίδα Λαός
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Εφημερίδα Λαός - Τοπική Εφημερίδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Υπεγράφη χθες η Κοινή Υπουργική Απόφαση 60 εκατ. ευρώ από το  Ταμείο Ανάκαμψης για την πραγματοποίηση άνω των 50.000 χειρουργείων

Υπεγράφη χθες η Κοινή Υπουργική Απόφαση 60 εκατ. ευρώ...

Υπεγράφη η Κοινή Υπουργική Απόφαση από τα υπουργεία...

Κωνσταντίνος Λυκοστράτης,  Διοικητής Νοσοκομείου Νάουσας: Ικανοποίηση και ευχαριστίες για την έγκριση 5 οργανικών θέσεων Ιατρών

Κωνσταντίνος Λυκοστράτης, Διοικητής Νοσοκομείου...

Από τον Διοικητή του Νοσοκομείου Νάουσας, κ....

Με τους εργαζόμενους του Νοσοκομείου της Νάουσας συναντήθηκε η περιφερειακή σύμβουλος Συρμούλα Τζήμα

Με τους εργαζόμενους του Νοσοκομείου της Νάουσας...

Ανταποκρινόμενη στην πρόσκληση του σωματείου των...

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΜΑΘΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑ ΝΑΟΥΣΑΣ: Νέο σύστημα  εξυπηρέτησης με ραντεβού, από την  1η Μαρτίου 2024

ΓΕΝΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΗΜΑΘΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑ ΝΑΟΥΣΑΣ: Νέο σύστημα ...

Στο πλαίσιο της καλύτερης εξυπηρέτησης των πολιτών...

Γυαλιά οράσεως με voucher έως 220 ευρώ: Οι δυο τρόποι για να ωφεληθείτε από την παροχή

Γυαλιά οράσεως με voucher έως 220 ευρώ: Οι δυο τρόποι για να...

Δύο οργανισμοί περίθαλψης, ο ΕΟΠΥΥ και ο ΕΔΟΕΑΠ...

Αυξάνονται οι τιμές σε χιλιάδες φάρμακα, μεγαλύτερη συμμετοχή των ασφαλισμένων

Αυξάνονται οι τιμές σε χιλιάδες φάρμακα, μεγαλύτερη...

Το νέο Δελτίο Τιμών Φαρμάκων στα φαρμακεία, τέθηκε σε...

Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Τα 11+1 πρώιμα συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Ρευματοειδής αρθρίτιδα: Τα 11+1 πρώιμα συμπτώματα που...

Τα κύρια συμπτώματα της ρευματοειδούς αρθρίτιδας (ΡΑ)...

Δήμος Αλεξάνδρειας: Καθημερινή μέτρηση αρτηριακής πίεσης για όλους τους δημότες, στο Κοινωνικό Φαρμακείο

Δήμος Αλεξάνδρειας: Καθημερινή μέτρηση αρτηριακής...

Η αρμόδια Αντιδήμαρχος του Τμήματος Κοινωνικής...

ΑΚΟΥ 99.6FM

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

 1.     Πότε πρέπει να χορηγείται το αντιγριπικό εμβόλιοΤο αντιγριπικό εμβόλιο πρέπει να χορηγείται έγκαιρα και πριν την έναρξη της συνήθους περιόδου εμφάνισης της έξαρσης των κρουσμάτων γρίπης, δεδομένου...

Η εποχική γρίπη είναι μία νόσος του αναπνευστικού που προκαλείται από τον ιό της γρίπης και είναι μεταδοτική. Προσβάλλει τα άτομα όλων των ηλικιών, αλλά κινδυνεύουν περισσότερο από τις σοβαρές επιπλοκές της...

Βρετανοί επιστήμονες ανακάλυψαν ένα είδος ανοσοποιητικού κυττάρου, που μπορεί να εξοντώνει σχεδόν όλα τα καρκινικά κύτταρα, μια ανακάλυψη που μπορεί να αποδειχθεί ιστορική για τη θεραπεία.Ένα νέο είδος...

Κύμα λοιμώξεων του ανωτέρου αναπνευστικού (ιγμορίτιδα – ρινοκολπίτιδα) σαρώνει τη χώρα μας με την έλευση του νέου χρόνου και πλήττει κυρίως τα μικρά παιδιά, χωρίς… φυσικά να κάνει εξαίρεση και σε...