Του ιερέως
Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Ασφαλώς, γνωρίζετε όλοι σας, φίλοι αναγνώστες, πώς η υγιής αρχαία ελληνική σκέψη εννοούσε τον άρτιο και ολοκληρωμένο άνθρωπο. Γνωρίζετε ή έστω θα έχετε ακούσει ότι ο Σωκράτης και ο Πλάτων και ο Ισοκράτης και ο Αριστοτέλης, πιο ψηλά από τη γνώση και πιο πάνω από τη φιλοσοφία, έβαζαν την αρετή. Δεν μπορούσαν να πιστέψουν ότι ένας σοφός άνθρωπος μπορεί να αμαρτάνει, γι’ αυτό έλεγαν: «Σοφώ και πεπαιδευμένω, αισχρόν το εξαμαρτάνειν» (Ισοκράτης) και ο Πλάτων έγραφε: «Πάσα επιστήμη χωριζομένη αρετής, πανουργία φαίνεται». Ο Σωκράτης, όταν τον ρώτησαν: «Τί ήδιστον εν τω βίω;», απάντησε: «Παιδεία μετά αρετής». Ο ίδιος φιλόσοφος σε άλλη ερώτηση: «Τί άριστον μάθημα;», «Το απομαθείν (να ξεχάσεις) τα κακά», απάντησε. Ο δε ποιητής Δημάδης συνεχώς επαναλάμβανε ότι: «Ουδέν άχθος η γη βαστάξει βαρύτερον ή άνθρωπον απαίδευτον μετά κακίας», δηλ. τίποτε πιο βαρύ δεν υπάρχει επάνω στη γη, εκτός από άνθρωπο που είναι αμόρφωτος και γεμάτος κακία.
Αυτά έλεγαν οι σοφοί της αρχαιότητας και πρέπει ιδιαίτερα να προσέξουν οι γονείς της εποχής μας, που στην πλειονότητά τους δίδουν προτεραιότητα στις πολλές γνώσεις, στη μάθηση πολλών ξένων γλωσσών, στις πολεμικές τέχνες, στους χορούς και σε άλλες απασχολήσεις των παιδιών τους, παραμερίζοντας εκείνες που θα τα βοηθήσουν να γνωρίσουν καλύτερα τον εαυτό τους, να καλλιεργήσουν τον έσω άνθρωπο, να θρέψουν την ψυχή τους και να ενισχύσουν την καρδιά τους, ώστε να πετύχουν μια ολοκληρωμένη αύξηση όλων των δυνατοτήτων τους, που θα τα αναδείξει ισορροπημένα μέλη της κοινωνίας, η οποία επενδύει ελπίδες στους νέους μας.
Για το θέμα αυτό έχουν μιλήσει και οι Μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας και ανυπέρβλητοι διδάσκαλοί μας με λόγια δυνατά, πύρινα και πειστικά, που οφείλουν οι γονείς να προσεγγίσουν με πνεύμα μαθητείας. Οι Πατέρες μάλιστα αυτά που μας είπαν δεν ήταν μια απλή θεωρία, αλλά ήταν αποτέλεσμα ενός υπέροχου ευαγγελικού βίου, συνοδευομένου με μία εκπληκτική παιδεία και μάθηση.
Σημειώνω εδώ δύο διακηρύξεις του Μεγάλου Βασιλείου, που αξίζει να προσέξουν γονείς και εκπαιδευτικοί: «Σοφοί οις μη υπάρχει αρετή, πεσούνται ως φύλλα». Θα χαθούν, θα αφανισθούν σαν τα φύλλα του δέντρου οι σοφοί που δεν είναι ενάρετοι. Και σε άλλη ομιλία του υπογραμμίζει: «Ου σωτηρία κόσμου σοφία, αλλ’ αρετή», δηλ. δεν θα σώσει τον κόσμο η σοφία, αλλά η αρετή.
Άλλος σπουδαίος πατέρας, ο άγιος Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης, που θεωρείται θεμελιωτής της ψυχολογίας του βάθους, γράφει: «Μη κλαις επί νεκροίς, αλλ’ επί ασώτους σοφοίς». Μην κλαις αυτούς που πεθαίνουν, αλλά να κλαις εκείνους που ζουν και είναι σοφοί άσωτοι.
Ο διδάσκαλος του Γένους μας Νεόφυτος Βάμβας απευθυνόμενος προς την νεολαία της εποχής του, τόνιζε: «Παιδεία μεν εισηγείται τον λόγον, αρετή δε προστίθησι την δόξαν. Άνευ γαρ αρετής τα των Μουσών δώρα βλάπτουν ή ωφελούν». Δηλ. η μόρφωση και εκπαίδευση διατυπώνει τον λόγο, αλλά η αρετή προσθέτει τη δόξα, διότι χωρίς αυτή τα δώρα που έδωσε ο Θεός δεν ωφελούν, αλλά βλάπτουν.
Και παρατηρούμε στη ζωή μας πόσο μεγάλες είναι αυτές οι αλήθειες, αφού και σήμερα ιδιαίτερα βλέπουμε πόσο έχει αυξηθεί η γνώση και πόσο εξαιτίας των ανθρώπων που την έχουν, έχει αυξηθεί το κακό, γιατί αυτοί που έχουν τη γνώση δεν έχουν την αρετή.
Διαβάστε με προσοχή ένα τμήμα μιας επιστολής που έγραψε κρατούμενος στο στρατόπεδο του Νταχάου, όταν απελευθερώθηκε και έχει δημοσιευθεί σε περιοδικά και η οποία ολόκληρη διαβαζόταν κάθε φορά που συνεδρίαζαν οι εκπαιδευτικοί της Ειδικής Αγωγής σ’ ένα συνέδριο της Ουαλίας.
«Βγήκα ζωντανός από τα στρατόπεδα συγκεντρώσεως. Τα μάτια μου είδαν πράγματα που δεν θα έπρεπε να τα δει ανθρώπινο μάτι.
Είδα θαλάμους αερίων που κατασκευάστηκαν από καλά εκπαιδευμένους μηχανικούς.
Είδα παιδιά να φαρμακώνονται από άριστα εκπαιδευμένους γιατρούς.
Είδα βρέφη να θανατώνονται από καλά καταρτισμένες νοσοκόμες.
Είδα γυναίκες και μωρά να δολοφονούνται και να ρίχνονται στην πυρά από απόφοιτους πανεπιστημίου.
Αυτά είδα και γι’ αυτό είμαι δύσπιστος απέναντι στην εκπαίδευση.
Τώρα πια ένα ζητώ από τους εκπαιδευτικούς. Να βοηθούν τους μαθητές τους να γίνουν άνθρωποι. Οι προσπάθειες των εκπαιδευτικών δεν επιτρέπεται να έχουν ποτέ ως αποτέλεσμα εκπαιδευμένα τέρατα, ψυχοπαθείς με διπλώματα, σπουδαγμένους Άϊχμαν.
Αξία έχουν η ανάγνωση, η γραφή, η αριθμητική και η άλλη επιστημονική κατάρτιση, μόνο όταν συμβάλλουν στο να γίνουν τα παιδιά άνθρωποι».
Ενώνω και εγώ, φίλοι γονείς, τη φωνή μου με τη φωνή εκείνου του ανθρώπου που έγραψε αυτή τη γεμάτη αλήθεια επιστολή και σας παρακαλώ! Βοηθήστε τα παιδιά σας να γίνουν ΑΝΘΡΩΠΟΙ.
