Ερώτηση
κοινοβουλευτικού ελέγχου προς τον Υπουργό Εργασίας, κ. Ιωάννη Βρούτση υπέβαλε ο
Βουλευτής Ημαθίας Τάσος Μπαρτζώκας, σχετικά με το καθεστώς εργασίας και
ασφάλισης των εκ τρίτων χωρών πολιτών, εργαζομένων εποχιακά στην αγροτική
οικονομία.
Το ζήτημα απασχόλησε
ιδιαίτερα τον Τάσο Μπαρτζώκα, ο οποίος με πρωτοβουλία του ανέλαβε να
συσπειρώσει και άλλους βουλευτές, που κατάγονται από επίσης, κατ’ εξοχήν
αγροτικές περιοχές. Ομαδικά υπέβαλαν κοινοβουλευτική ερώτηση, με την οποία
ζητούν να απλοποιηθεί το νομοθετικό πλαίσιο πρόσκλησης των εργατών γης, να
εξορθολογιστεί το ασφαλιστικό καθεστώς και η διαδικασία καταγραφής των
αγρεργατών στον Πίνακα Προσωπικού.
Το εν λόγω
ζήτημα με τους «εργάτες γης», αναδεικνύεται όλο και συχνότερα σε μείζον, καθώς
πολλοί καλλιεργητές δυσκολεύονται συστηματικά να απασχολήσουν μετακλητούς
υπαλλήλους στις αγροτικές εκτάσεις τους. Οι διαστάσεις του προβλήματος
ανάγονται καταρχάς, στο δυσκίνητο νομικό πλαίσιο του καθορισμού του όγκου των
εργατών γης και της πρόσκλησης τους. Αφετέρου, τη χαριστική βολή έχει δώσει ο
ασφαλιστικός νόμος που φέρει την υπογραφή του κ. Κατρούγκαλου και εκτοξεύει τις
ασφαλιστικές εισφορές των απασχολούμενων αλλά και των παραγωγών στα ύψη.
Οι τοπικοί
παραγωγοί στην επικοινωνία τους τον Τάσο Μπαρτζώκα διατυπώνουν τη θέση ότι με
τον τρόπο που είναι καταστρωμένος ο ασφαλιστικός νόμος ΣΥΡΙΖΑ και οι
ασφαλιστικές εισφορές που επιφυλάσσει, δεν υπάρχει κανένα κίνητρο για
προσέλευση των εργατών γης στην Ελλάδα. Ισχυρίζονται επίσης, ότι καλούνται να
καταβάλλουν την πληρωμή του ειδικού παραβόλου ασφάλισης αγρεργατών και να
συμπληρώσουν το χειρόγραφο πίνακα Προσωπικού, υπό την απειλή υπέρογκων
προστίμων, αλλά με βάση τις εκτιμήσεις, σχετικά με τους εργάτες γης που θα
απασχολήσουν. Αυτό συμβαίνει γιατί δεν είναι καθόλου δεδομένο ότι οι εργάτες
γης θα εξαντλήσουν το συμφωνημένο χρόνο απασχόλησης. Ωστόσο, ο νόμος τους
υποχρεώνει να συμμορφώνονται εμπροσθοβαρώς. Αποτέλεσμα των άνωθεν είναι ότι οι
παραγωγοί μένουν μετέωροι ως προς το πώς θα καλύψουν τις ανάγκες τους σε
ανθρώπινο δυναμικό.
Με αφορμή την υποβληθείσα κοινοβουλευτική ερώτηση, ο
βουλευτής Ημαθίας Τάσος Μπαρτζώκας δήλωσε:
« Κάθε φορά που συναντώ
παραγωγούς, είτε μεμονωμένους είτε οργανωμένους σε συλλογικότητες, μου
αναφέρουν ότι η έλλειψη εργατών γης είναι από τα πιο σοβαρά θέματά τους. Είναι
δεδομένο ότι μέσα στη σωρεία προβλημάτων που αντιμετωπίζουν, δε γίνεται να
έρχονται αντιμέτωποι και με το πρόβλημα της έλλειψης εργατικών χεριών.
Η επικείμενη ασφαλιστική μεταρρύθμιση οφείλει να είναι φιλικότερη προς
τον Έλληνα παραγωγό. Γι΄αυτό το λόγο είναι απαραίτητη καταρχάς η απλοποίηση της
διαδικασίας πρόσκλησης εργατών γης. Επιπρόσθετα, είναι ουσιώδες να καταστεί
ελκυστικότερη η προσέλευση τους για εποχιακή εργασία στη χώρα.»
Αναλυτικά το κείμενο της κοινοβουλευτικής ερώτησης
ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
23 Δεκεμβρίου 2019
Προς: Υπουργό Εργασίας και
Κοινωνικών Υποθέσεων, κ. Ιωάννη Βρούτση
Υπόψιν: Υφυπουργού Κοινωνικής Ασφάλισης, κ.
Παναγιώτη Μηταράκη
Θέμα: Δυσμενές καθεστώς
πρόσκλησης εργατών γης τρίτων χωρών για εποχιακή απασχόληση.
Αξιότιμε κ. Υπουργέ,
Τα τελευταία χρόνια είναι πάγιο αίτημα
των καλλιεργητών να αλλάξει το ρυθμιστικό πλαίσιο που διέπει το καθεστώς
εισδοχής, εργασίας και ασφάλισης των πολιτών τρίτων χωρών, για εποχιακή
απασχόληση στην αγροτική οικονομία.
Η διαδικασία, όπως περιγράφεται στο
αρ.11 του ν. 4251/2014, όσο και στο αρ. 58 του ν.4384/2016, απαιτεί τη σύμπραξη
πλείστων φορέων της κεντρικής διοίκησης, όχι μόνο για την έκδοση της απόφασης
περί του όγκου εισδοχής, αλλά και για την εφαρμογή της. Αποτέλεσμα των εν λόγω
ρυθμίσεων είναι ένα δυσμενές πλαίσιο, το οποίο αντιμετωπίζουν οι καλλιεργητές –
εργοδότες, σχετικά με τους μετακλητούς εργάτες γης, που περιλαμβάνει μεγάλη γραφειοκρατία και
κόστος. Το εν λόγω πλαίσιο διαμορφώνει μια εξ υπαρχής δυσμενή κατάσταση.
Μεγαλύτερα εμπόδια θέτει και το ισχύον
ασφαλιστικό καθεστώς, όπως αυτό έχει θεσπιστεί με το ν.4387/2016. Εκτός του ότι
προβλέπει ασφαλιστικές εισφορές επί του εισοδήματος, γεγονός που έχει ανασχέσει
την αναπτυξιακή δυνατότητα των καλλιεργητών - παραγωγών, οι ασφαλιστικές
εισφορές που επιφυλάσσει για τους μετακλητούς πολίτες τρίτων χωρών καθιστά
ανελκυστική την προσέλευση τους για εποχιακή εργασία στον αγροτικό τομέα της
Ελλάδας.
Συγκεκριμένα, όπως είχε τεθεί σε
εφαρμογή από 01/01/2007, οι εργάτες γης έπαψαν να ασφαλίζονται με εργόσημο και
πλέον ασφαλίζονται, βάσει των οριζόμενων από τις
διατάξεις του άρθρου 42 του παραπάνω νόμου. Συγκεκριμένα, ο καλλιεργητής- εργοδότης
υποχρεώνεται σε προμήθεια ειδικού παραβόλου αγοράς ασφαλιστικών εισφορών
αγρεργατών, στο οποίο περιλαμβάνεται το ποσό
της εισφοράς υπέρ του Ε.Φ.Κ.Α.
Περαιτέρω, οι αυξανόμενες κλιμακωτά
εισφορές που προβλέπει ο ν.4387/2016, δημιουργούν το κατ’ εξοχήν αρνητικό
πλαίσιο στην προσφορά εποχιακής εργασίας, εκ μέρους των μετακλητών πολιτών
τρίτων χωρών. Είναι πλέον σύνηθες, είτε να απορρίπτουν τις προσκλήσεις, είτε να
διαπραγματεύονται με τους καλλιεργητές την παροχή άτυπης εργασίας, ώστε να
διασφαλίσουν μεγαλύτερο διαθέσιμο εισόδημα. Γι’ αυτό το λόγο επιλέγουν συχνά να
κάνουν χρήση του καθεστώτος της τουριστικής παραμονής στη χώρα, προκειμένου να
εξασφαλίσουν τη νόμιμη είσοδο, συνδυάζοντας την με παράτυπη εργασία.
Παράλληλα, το αρ. 40, του ν. 4387/2016
προβλέπει την υποχρέωση εκ μέρους των καλλιεργητών - εργοδοτών, να συντάσσουν
εμπροσθοβαρώς χειρόγραφο Πίνακα Προσωπικού, όπου απεικονίζονται τα πλήρη
στοιχεία απασχόλησης των εργαζομένων. Επί της ουσίας, και συνδυαστικά με τα
άνωθεν, καλούνται να δεσμευθούν επί προβλέψεων, καθώς πολλοί εργάτες
γης, είτε δεν εξαντλούν το χρόνο παραμονής στη χώρα μας, είτε απορρίπτουν
εξαρχής την πρόσκληση.
Σε κάθε περίπτωση, αποτέλεσμα της
υφιστάμενης κατάστασης είναι ότι οι καλλιεργητές, στερούνται εποχιακού
ανθρώπινου δυναμικού. Η έλλειψη αυτή αποτυπώνεται στην τοπική παραγωγή, η οποία
δεν εξαντλεί τη δυναμική της.
Κατόπιν τούτων, ερωτάσθε κ. Υπουργέ
1.
Έχει
εξετασθεί το ενδεχόμενο απλοποίησης της διαδικασίας που προβλέπει ο ν.4251/2014
και συμπληρώνει ο ν.4384/2016;
2.
Στο
επικείμενο νομοσχέδιο που προετοιμάζει το Υπουργείο Εργασίας επί της συνοπτικής
ασφαλιστικής μεταρρύθμισης, εξετάζεται ευνοϊκότερο καθεστώς ασφαλιστικών
εισφορών για τους μετακλητούς εργαζομένους στην αγροτική οικονομία;
3.
Με δεδομένο
ότι το άρθρο 56 του ν.4635/2019 του Αναπτυξιακού Πολυνομοσχεδίου επιφυλάσσει τη
διακριτική ευχέρεια του Υπουργού Εργασίας ως προς τη ρύθμιση των λεπτομερειών,
σχετικά με την καταγραφή εργασίας και απασχόλησης στο ΠΣ Εργάνη, έχει εξεταστεί
ο εξορθολογισμός της διαδικασίας, προς όφελος των καλλιεργητών-εργοδοτών ;
Με εκτίμηση
ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ
ΜΠΑΡΤΖΩΚΑΣ
Βουλευτής ΠΕ
Ημαθίας – ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΝΕΟΚΛΗΣ Δ.
ΚΡΗΤΙΚΟΣ
Βουλευτής ΠΕ
Λακωνίας – ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ
Βουλευτής ΠΕ Πέλλας
– ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ ΧΕΙΜΑΡΑΣ
Βουλευτής ΠΕ Φθιώτιδας
– ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΜΑΝΤΑΣ
Βουλευτής ΠΕ Μεσσηνίας
– ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΜΙΛΤΙΑΔΗΣ ΧΡΥΣΟΜΑΛΛΗΣ
Βουλευτής ΠΕ Μεσσηνίας
– ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ
ΜΠΛΟΥΧΟΣ
Βουλευτής ΠΕ ΔΡΑΜΑΣ
– ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
