Γράφει ο Γεράσιμος Καλλιγάς
Ο Ιωάννης Τσιαμήτρος είναι βαθύς γνώστης της λαογραφίας, με οξύ διερευνητικό βλέμμα και αντικειμενική παρατήρηση πάνω στα θέματα της τοπικής ιστορίας και του πολιτισμού. Η αγάπη του για την παράδοση αναζητά έκφραση με ποικίλους τρόπους, καθιστώντας τον όλα αυτά τα χρόνια χοροδιδάσκαλο, αρθογράφο σε τοπικές εφημερίδες και συγγραφέα λαογραφικών πονημάτων.
Το τελευταίο του βιβλίο, «Βλαχοχώρια Ανατολικού Βερμίου», είναι αποτέλεσμα προσωπικής εμπειρίας και επιτόπιας έρευνας 30 ετών, άρρηκτα συνδεδεμένης με την ιστορία, καθώς στηρίζεται σε μαρτυρίες και σε πλήθος βιβλιογραφικών αναφορών. Πρόκειται για μια μελέτη με κυρίαρχο τον κοινωνικό και πολιτισμικό προσανατολισμό, που σαν στόχο έχει να κρατήσει ζωντανά στη μνήμη των νεότερων τον χαρακτήρα και την καθημερινότητα των παλαιότερων κοινοτήτων.
Ξεκινώντας με μια παρουσίαση της γεωλογίας των χωριών του Βερμίου και με μια πλήρη απαρίθμηση της χλωρίδας και της πανίδας της περιοχής, καταλήγει στον τρόπο που αυτά αποτέλεσαν βάση για την ίδρυση των βλάχικων οικισμών. Ακολουθεί μια αναλυτική παρουσίαση όλων των βλάχικων κοινοτήτων της περιοχής του Βερμίου, με αναφορές στην ιστορία, τη δομή και τους θεσμούς τους, και προχωρεί σε μια εξαιρετική παρουσίαση των συνηθειών, των εθίμων και των δραστηριοτήτων των Βλάχων κατοίκων, ζωντανεύοντας όλες τις αρχές και τις αξίες τους αλλά και τις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις τους. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι ακόμη και η αναφορά στις διατροφικές συνήθειες των Βλάχων δεν είναι στείρα, αλλά συνοδεύεται από αναλυτικές συνταγές, ως δείγμα της βαθιάς επιθυμίας του να διαιωνίσει την παράδοση. Φυσικά, ως ερευνητής δε θα μπορούσε να παραλείψει την αναφορά στο γλωσσικό ζήτημα της βλάχικης διαλέκτου και ως εξαιρετικός χοροδιδάσκαλος, τη μελέτη και την παρουσίαση τόσο της παραδοσιακής μουσικής όσο και της παραδοσιακής ενδυμασίας.
Πρόκειται για μια γραφή γεμάτη από ιστορικές μνήμες και για μια ματιά κοινωνικό-πολιτισμική, που απευθύνεται στον μέσο αναγνώστη, χωρίς να υπολείπεται καθόλου σε επιστημονικότητα. Ο Ιωάννης Τσιαμήτρος, πιστός υπηρέτης της λαογραφίας, προσφέρει μέσα από την προσωπική του έρευνα και εμπειρία έναν πολύτιμο οδηγό τόσο για τις μελλοντικές γενιές όσο και για τους μελλοντικούς ερευνητές.
