Στη Βέροια «Εν τη οποία εδημιούργησα εαυτόν» χάριν ευγνωμοσύνης αφήνω όλην την περιουσίαν μου για την εξυπηρέτησιν φιλανθρωπικών σκοπών.
«Τίποτε δεν εξαγιάζει τον βίον ενός ανθρώπου περισσότερον όσον η αγαθοεργία και η φιλανθρωπία, διότι τότε μόνον και ο πλούτος γίνεται αληθώς δώρημα θείον».
Αναστάσιος Κάππος, δικηγόρος Βέροιας, απόσπασμα από τη διαθήκη του
Ο Αναστάσιος Κάππος γεννήθηκε στο χωριό Κηπαρό της επαρχίας Χειμάρας της Βορείου Ηπείρου το 1870.
Όταν τελείωσε το σχολαρχείο της πατρίδας του ξενιτεύτηκε στην Αμερική. Όταν κέρδισε αρκετά χρήματα επέστρεψε στην Αθήνα και σπούδασε νομικά.
Το 1912 ως δικηγόρος εγκαταστάθηκε στη Βέροια. Γνωστές είναι οι αγορεύσεις του στο δικαστήριο και οι πανηγυρικοί του λόγοι κατά τις εθνικές γιορτές.
Παντρεύτηκε την Αικατερίνη Μπαρτζάνα το γένος Μανιοπούλου, δασκάλα, χήρα του Θωμά Αντ. Μπαρτζάνα δασκάλου, με τον οποίο απέκτησαν έναν γιο τον Αντώνιο.
Αικατερίνη Μπαρτζάνα Κάππου, ήταν διπλωματούχος του Διδασκαλείου Θεσσαλονίκης. Εργάστηκε για πολλά χρόνια στο Μελέτειο Παρθεναγωγείο και πρόσφερε πολλές υπηρεσίες στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Βεροίας από θέση μέλους, Γενική Γραμματέως και Προέδρου (1920).
Μετά το θάνατο του πρώτου ανδρός της παντρεύτηκε τον έγκριτο Δικηγόρο Αναστάσιο Κάππο, ο οποίος υιοθέτησε τον Αντώνη που απέκτησε η Αικατερίνη με τον Θωμά Μπαρτζάνα.
Πρόωρα και απροσδόκητα πέθανε ο Αντώνης όταν ήταν τελειόφοιτος της Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης.
Ο θάνατος του Αντωνίου συγκλόνισε τις ψυχές των γονιών του και τους βύθισε σε βαθιά θλίψη και δυστυχία.
Ο Αναστάσιος και η Αικατερίνη Κάππου, μεγάλοι ευεργέτες της Βέροιας, προτού πεθάνουν αντίστοιχα στις 10-12-1947 και 17-2-1954, άφησαν ιδιόχειρες διαθήκες, οι οποίες νόμιμα κηρύχθηκαν από τις συνεδρίες του δικαστηρίου Πρωτοδικών Βέροιας και οι περιουσίες των δωρήθηκαν στο Δήμο Βέροιας (αντίγραφα των διαθηκών έχω στο αρχείο μου).
Σύμφωνα με τις διαθήκες του αποβιώσαντος Αναστασίου Κάππου, δόθηκαν:
Α΄ 1. Στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών Βέροιας 50.000 δρχ.
2. Στο Σύλλογο Δεσποινίδων Βέροιας 50.000 δρχ.
3. Στο Σώμα Προσκόπων Βέροιας 50.000 δρχ.
4. Στον Παιδικό Σταθμό Βέροιας 50.000 δρχ.
5. Στην εκκλησία Κηπαρού «Κοίμησις της Θεοτόκου» 100.000 δρχ.
και 6. Στην ανιψιά Ευθαλία, σύζυγο Πέτρου Γκίνα 100.000 δρχ.
Β΄ Στον παιδικό σταθμό όλη η επίπλωση του δικηγορικού γραφείου του και το γραμμόφωνο με τους δίσκους για την ψυχαγωγία των παιδιών του Παιδικού Σταθμού.
Γ΄ Στο δικηγορικό Σύλλογο τη βιβλιοθήκη του, νομική και φιλολογική και εφόσον έχει ανάγκη στέγης και τη χρήση του γραφείου του, στο οποίο θα τοποθετηθεί και η βιβλιοθήκη του.
Στη βιβλιοθήκη να γραφτεί: «Αφιέρωμα Αικατερίνης και Αναστασίου Κάππου υπέρ του υιού αυτών Αντωνίου».
Μετά το θάνατο της γυναίκας του Αικατερίνης, ο Δήμος Βέροιας από τα έσοδα της περιουσίας του, κάθε χρόνο, την παραμονή του Αγίου Αντωνίου να μοιράζονται χρηματικά ποσά δια της Φιλοπτώχου Αδελφότητας Κυριών Βεροίας σε πτωχούς στη μνήμη του υιού τους Αντωνίου.
Ακόμη, να δίδεται: α) μία λίρα χρυσή ως βραβείο Αντωνίου Κάππου στον καλύτερο μαθητή της τελευταίας τάξεως του Γυμνασίου και β) ανάλογο χρηματικό ποσό στη διεύθυνση του Παιδικού Σταθμού.
Ο Δήμος υποχρεούνται να διατηρεί την περιουσία του σε καλή κατάσταση ως και τον οικογενειακό του τάφο.
Ο Δήμος Βέροιας, μπορεί με την περιουσία του και της γυναίκας του Αικατερίνης να δημιουργήσει «Κάππειον Γηροκομείον», χρησιμοποιώντας την οικία του, κατάλληλα διαρρυθμιζομένη.
Η Αικατερίνη Κάππου με τη διαθήκη της άφηνε όλη την περιουσία της στον Δήμο Βέροιας με την επιθυμία της:
α) να παραμείνει στο διηνεκές αναπαλλοτρίωτος και να εξυπηρετεί μαζί με την περιουσία του συζύγου της τον ίδιο φιλανθρωπικό σκοπό στη μνήμη του γιου τους Αντωνίου.
β) Τα έσοδα από την περιουσία τους να διατίθενται δια της Φιλοπτώχου Αδελφότητας των Κυριών Βεροίας σε συνεργασία με το Σωματείο Δεσποινίδων και του Μητροπολίτου για τους πτωχούς στις γιορτές Αγίου Αντωνίου και την Κυριακή του Θωμά.
γ) Εφάπαξ να δοθούν: 1) Στο σχολικό Ταμείου 2.000 δρχ., 2) Στο Σώμα Ελλήνων Προσκόπων Βέροιας 2.000 δρχ., 3) Στο Σύλλογο Δεσποινίδων 2.000 δρχ., 4) Στη Φιλόπτωχο Αδελφότητα Κυριών 2.000 δρχ. και στους αδελφούς και αδελφές μου Νικόλαο, Θωμά, Ελένη και Ευφημία από 4.000 δρχ.
δ) Κάθε χρόνο να δίδονται 1.000 δρχ. ή εν ανάγκη ποσόν μεγαλύτερον για μισθοδοσία κηπουρού προς συντήρηση του οικογενειακού τάφου σε καλή κατάσταση.
ε) Επειδή ο υιός τη διετέλεσε βαθμοφόρος πρόσκοπος, ορίζω να δίδονται, κάθε χρόνο, στις 16/10 ως «Βραβείον Αντωνίου Κάππου» δρχ. 3.000 στον «διακρινόμενον επί ζήλω και αρετή» πρόσκοπον.
στ) Τα υπόλοιπα χρήματα από τα ετήσια εισοδήματα της όλης περιουσίας μας να διατίθενται για τους πτωχούς της Βέροιας. Οι αποδείξεις διανομής των χρημάτων στους πτωχούς της Βέροιας θα φέρουν την ένδειξη «Δωρεά Αντωνίου Κάππου».
ζ) Το από οκτώ σειρές περιδέραιό της κληροδότησε στον Ιερό Ναό της Μητροπόλεως Βεροίας για στολισμό των εικόνων του Χριστού και της Παναγίας στις μεγάλες γιορτές καθώς και το χρυσό ρολόϊ της.
θ) Η απόδοση όλων των κτημάτων τους του μηνός Δεκεμβρίου εκάστου έτους στο διηνεκές να δίδεται στην εκκλησία Μητρόπολη με την υποχρέωση να μας κάνει κάθε χρόνο Αρχιερατικό μνημόσυνο στη μνήμη του συζύγου μου Αναστασίου Κάππου, του υιού μου Αντωνίου Κάππου, της Αικατερίνης Κάππου και του πρώτου συζύγου μου Θωμά Αντωνίου Μπαρτζάνη, γονέων, πάππων και αδελφών αυτών. Θα ονομάζεται μνημόσυνον Αντωνίου Κάππου.
ι) Η προτομή του Αντωνίου Κάππου, κατασκευάστηκε από τον Νικόλαο Παυλόπουλο, βολιώτη (αυτός έκανε και την προτομή του γιου Εμμανουηλίδου).
Στο ταφικό μνημείο ορίστηκε να γραφτούν: «Αναστάσιος Κάππος Δικηγόρος εκ Κηπαρού της Χειμάρας. Έτος θανάτου 10η Δεκεμβρίου 1947».
«Αικατερίνη σύζυγος Αναστασίου Κάππου το γένος Μανιοπούλου».
Στο μέσο του τάφου να τεθεί κιβώτιο με τα οστά του αείμνηστου πρώτου συζύγου μου Θωμά Αντωνίου Μπαρτζάνη.
Αυτή είναι η διαθήκη Αναστασίου και Αικατερίνης Κάππου και δεν γνωρίζω κατά πόσον εφαρμόζεται.
Ο αείμνηστος Αναστάσιος Κάππος τίμησε τον δικηγορικό κλάδο της Βέροιας και τη Βέροια κατά τέτοιο τρόπο που προκαλεί το θαυμασμό όλων, καθώς και ο Δικηγορικός Σύλλογος Βέροιας (και τον τιμά).
Τα λόγια του «Στη Βέροια εν τη οποία εδημιούργησα εαυτόν χάριν ευγνωμοσύνης αφήνω όλην την περιουσίαν μου για την εξυπηρέτηση φιλανθρωπικών σκοπών», δείχνουν άνθρωπο έμπλεο χριστιανικών αρετών που έθεσε σκοπό στη ζωή του και μετά θάνατο να «υπηρετεί τον πλησίον του».
Ο Δήμος και οι δικηγόροι τον τίμησαν και τον τιμούν.
Αιωνία τους η μνήμη
Με ευγωνοσύνη
Π. Πυρινός
Πηγές-Βοηθήματα
1. Διαθήκες Αναστασίου και Αικατερίνης Κάππου
2. Παύλου Δ. Πυρινού, Τα σχολεία της Βεροίας (1901-1912) και η Ιερατική Σχολή Τιμίου Προδρόμου Βεροίας (1909-1915), Θεσσαλονίκη 1989, του ιδίου Βεροιώτικα Σημειώματα, έκδοση Βιβλιοπωλείο «Πυρινός», Βέροια 2009.
3. Αναστασίου Εμμ. Χριστοδούλου, Ιστορία της Βεροίας, Βέροια 1960.
4. Θωμά Αντ. Μπαρτζάνη, Μουσικόν Χειρόγραφον περιέχων Άσματα εκκλησιαστικά 1897.
5. Αντώνη Μ. Κολτσίδα, Ιστορία της Βέροιας, τόμος Α+Β, έκδοση Αδελφών Κυριακίδη, 2012.
