Γράφει ο Νίκος Τσιαμούρας
Το βουνό σήμερα μας καλωσορίζει ήπιο, όμορφο, αέρινο, ονειρικό και απόμακρο.
Η δύναμη και η ομορφιά της φύσης αποκαλύπτεται, αγριολούλουδα του βουνού κάνουν την εμφάνιση τους.
Κλαδιά νοτισμένα και υγρά από την υγρασία του πρωινού χαϊδεύουν απαλά μαλλιά και πρόσωπο.
Xθές 5 Ιουνίου γιορτάσθηκε η Παγκόσμια ημέρα Περιβάλλοντος .
- Κάθε 3 δευτερόλεπτα, ο πλανήτης χάνει δασική έκταση που αντιστοιχεί σε ένα γήπεδο ποδοσφαίρου.
- Πάνω από 47 εκατομμύρια στρέμματα δάσους- περιοχή μεγαλύτερη από τη Δανία -χάνονται κάθε χρόνο.
- Σχεδόν το 80% των παγκόσμιων λυμάτων απορρίπτεται στους ωκεανούς και τα ποτάμια χωρίς επεξεργασία.
- Οι υγρότοποι, που αποστραγγίζονται προς όφελος της γεωργίας, παρουσιάζουν μείωση κατά 50 % από τον περασμένο αιώνα και περίπου 87% τα τελευταία 300 χρόνια.
- Το 50% των κοραλλιογενών υφάλων έχει ήδη χαθεί και έως το 2050 ενδέχεται να χαθεί το 90% ακόμη και αν η υπερθέρμανση του πλανήτη περιοριστεί σε αύξηση 1,5 βαθμό C.
- Ακούει κανείς …………….;;;;
Φύγαμε από τη Βέροια στις επτά, για τον παλιό Άγιο - Αθανάσιο.
Διαδρομή Βέροια- Σκύδρα - Έδεσσα- Άρνισσα- παλιός Άγιος Αθανάσιος.
Μπροστά μας ξεπροβάλλει η Έδεσσα, η πόλη των νερών.
Το 814 π.Χ. ο Ηρακλείδης Κάρανος την κάνει πρωτεύουσα του πρώτου βασιλείου των Μακεδόνων. Στα ρωμαϊκά χρόνια γνώρισε σχετική ακμή καθώς βρισκόταν πάνω στην περίφημη Εγνατία οδό, σύμφωνα με τον ιστορικό Τίτο Λίβιο ήταν ΄΄πόλις ευγενής και αξιόλογος΄΄.
Από την εποχή του Αυγούστου μέχρι το 250 μ. Χ. διέθετε δικό της νομισματοκοπείο, ένα από τα 9 που είχαν επιτρέψει οι Ρωμαίοι στην Μακεδονία.
Το 1395 μαρτυρείτε ολοκληρωτική καταστροφή από μεγάλο σεισμό από την οποία δημιουργήθηκαν οι καταρράκτες της.
Έδωσε βροντερό παρών στους μακεδονικούς αγώνες και στους βαλκανικούς πολέμους .
Απελευθερώθηκε από τον ελληνικό στρατό στις 18 Οκτωβρίου 1912.
Διασχίζουμε το χωριό Άγρα (Φιλόκαστρο ) πήρε το όνομα του από τον μακεδονομάχο καπετάν Άγρα ο οποίος κρεμάσθηκε από τους βούλγαρους κομιτατζήδες μαζί με τον καπετάν Μίγγα στην είσοδο του χωριού Καρυδιά ( Τέχοβο) στις 7 Ιουνίου 1907.( στους αγώνες για την απελευθέρωση της Μακεδονίας ).
Περάσαμε την Άρνισσα, το όνομα της είναι προϊστορικό και ομόρριζο με το όνομα της πόλης Άρνης στη λίμνη της Κωπαϊδας.
Οι επιδρομείς του Σαμουήλ την ονόμασαν Όστροβο ( 10ος –11ος αιών μ.Χ.) που σημαίνει νησί.
Αφήσαμε αριστερά μας η λίμνη Βεγορίτιδα, είναι αλπικού τύπου και τεκτονικής προέλευσης. Βρίσκεται σε υψόμετρο 500 μ. από την θάλασσα και περιλαμβάνει έκταση περίπου 60 τετρ. χλμ.
Περάσαμε τον νέο ΄Αγιο Αθανάσιο, φθάσαμε στον παλιό Άγιο Αθανάσιο, παλιά Τσέγανη.
Εντυπωσιακές αναπαλαιωμένες κατοικίες, γραφικά πέτρινα σοκάκια, τα πέτρινα σπίτια κτισμένα από πελεκητή πέτρα (δείγματα τοπικής μακεδονικής αρχιτεκτονικής ) μας εντυπωσιάζουν.
Το 1992 χαρακτηρίσθηκε παραδοσιακός οικισμός.
Το χωριό κτίσθηκε στα τέλη του 16ου αιώνα από κτηνοτρόφους και χτίστες από την Ήπειρο, που κατέφυγαν εδώ και αποτέλεσε το ανατολικό σημείο της ζώνης που ήταν υπό τον έλεγχο, ως τσιφλίκι του Αλή Πασά των Ιωαννίνων.
Η θέση του χωριού είναι εξαιρετική καθώς ήταν καλά κρυμμένο για προφύλαξη από ληστές.
Έχει νοτιοανατολικό προσανατολισμό για αξιοποίηση των ηλιόλουστων ημερών του χειμώνα με περιορισμό του ψύχους.
Σημαντικό αξιοθέατο η εκκλησία της Αναλήψεως η οποία κτίσθηκε στα τέλη του 17ου αιώνα.( τρίκλιτη ξυλόγλυπτη βασιλική με νάρθηκα).
Στην Τουρκοκρατία ο οικισμός ήταν καθαρά βουκολικός, που ζει με αυτάρκεια λόγω των πλούσιων κτηνοτροφικών προϊόντων (τυροκομικά, κρέας, μαλλί, υφαντά) αλλά και των αμπελουργικών ( κρασί, τσίπουρο) από καλλιέργειες στους πρόποδες του βουνού.
Ελληνικό σχολείο λειτούργησε το 1870.
Στην διάρκεια του Μακεδονικού αγώνα στην περιοχή πραγματοποιήθηκαν βίαιες συγκρούσεις.
Ο Α΄ παγκόσμιος πόλεμος, ο Β΄ παγκόσμιος πόλεμος, η γερμανική κατοχή, ο εμφύλιος , η φτώχεια και οι πιέσεις στον ντόπιο πληθυσμό οδήγησε σε συρρίκνωση τον αριθμό των κατοίκων που κατέφυγαν στην μετανάστευση. ( Η.Π.Α., Γερμανία , Αυστραλία ).
Προετοιμασία για ανάβαση, φίλοι ορειβάτες εμείς, αφήσαμε πίσω μας και τα τελευταία σπίτια του οικισμού πήραμε το μονοπάτι μέσα από χαρούμενες οξιές με ζωηρό πράσινο φύλλωμα.
Ανεβαίνοντας ψηλότερα το τοπίο μας σαγηνεύει.
Η δύναμη και η ομορφιά της φύσης σιγά – σιγά αποκαλύπτεται. Λουλούδια του βουνού μας καλωσορίζουν.
Εδώ η στιγμή γίνεται αιωνιότητα και η αιωνιότητα στιγμή και εμείς οι ορειβάτες έχουμε την ευλογία να τη διαβούμε και να τη ζήσουμε.
Ορειβατούμε για περισσότερο από μία ώρα. Τα πυκνά δάση εναλλάσσονται με χαράδρες, βουνοπλαγιές και κορυφές. Βελανιδιές, οξιές, καστανιές, πεύκα και έλατα.
Εδώ ζουν σε μικρούς αριθμούς ζαρκάδια , αγριογούρουνα, λύκοι και αλεπούδες, η πληροφορία για την εμφάνιση αρκούδας που κυκλοφορούσε τις τελευταίες ημέρες στην περιοχή δεν επιβεβαιώθηκε.
Φθάσαμε σε ξέφωτο κάτω χαμηλά ο παλιός Άγιος Αθανάσιος και η λίμνη Βεγορίτιδα.
Από εδώ ψηλά νοιώθεις να είσαι πιο κοντά στο Δημιουργό!
Όποιος δεν πάτησε μια , έστω και μια χαμηλή κορυφή, μόνο εκείνος δεν καταλαβαίνει το μεγαλείο και την προσφορά της φύσης.
Έμεινα να απολαμβάνω με όλες μου τις αισθήσεις τούτο το υπέροχο τοπίο, αισθάνομαι βαθιά ευγνωμοσύνη που έχω την τύχη και την ευκαιρία να απολαύσω αυτή την υπέροχη ομορφιά.
Ανεβαίνοντας ψηλότερα τοπίο τυλιγμένο στη ζωντάνια της Άνοιξης.
Ορειβατούμε τώρα σε μονοπάτι με εκατοντάδες χιλιάδες φύλλα πεσμένα, τριγύρω οξιές τυλιγμένες στην πρασινάδα της Άνοιξης.
Γάργαρα μουρμουρητά ακούγονται στα δεξιά μας, το δροσερό νερό κυλά αβίαστα προς τον κάμπο, κρατά μέσα του τα μεγάλα μυστικά της φύσης.
Φθάσαμε στην ξύλινη γέφυρα που στέκει μόνη της ξεχασμένη και μας καρτερεί να ξαποστάσουμε από την συνεχή ανάβαση.
Βαθιές ανάσες καθαρού αέρα, τώρα το δάσος αραιώνει, οδοιπορούμε σε γυμνό τοπίο, χωρίς καθόλου δένδρα.
Πήραμε πορεία προς την κορυφή, οδοιπορούμε τώρα σε βουνοπλαγιές με πυκνή χαμηλή βλάστηση η πρωινή δροσιά μας νοτίζει γάμπες και γόνατα.
Η τελευταία κορυφογραμμή δεσπόζει μπροστά μας πρέπει να την προσπεράσουμε και να την διαβούμε για να βρεθούμε στην κορυφή, το πιο δύσκολο σημείο της ανάβασης.
Ο αέρας δροσερός, ευχάριστος, ορειβατούμε στην κορυφογραμμή τώρα η μουσική του αέρα μας μαστιγώνει το πρόσωπο, εμείς απτόητοι συνεχίζουμε για την κορυφή.
Φθάσαμε στην κορυφή.!
Από εδώ ψηλά όλα μοιάζουν μαγικά. Κάτω χαμηλά το κράτος των Σκοπίων ( Βόρεια Μακεδονία ) και γύρω μας οι άλλες βουνοκορφές.
Επιστροφή από άλλη διαδρομή.
Μονοπάτι ταραχώδη, συναρπαστική, παρατεταμένη και κοπιαστική διαδρομή λόγω της κατάβασης.
Πλησιάζουμε στον οικισμό, λίγο παραπέρα επιδοτούμενες αγελάδες βόσκουν ανέμελα, μυρωδιές από ψητά στα κάρβουνα μας γαργαλούν τη μύτη.
Φθάσαμε στα αυτοκίνητα.
Ο καφές στον παραδοσιακό οικισμό πίνεται ευχάριστα.
Μεσημέρι πήραμε το δρόμο της επιστροφής, το αίσθημα μιας ακόμη πετυχημένης ορειβασίας μιας ακόμη περιπλάνησης στις κορυφογραμμές του Βόρρα πήρε τέλος με επιτυχία.
Συγχαρητήρια σε όλη την ομάδα, καλωσορίζουμε στην συντροφιά μας, την Δήμητρα, την Έλενα και τον Γιώργο !
