Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαιώνει δανειολήπτες στεγαστικών σε ελβετικό φράγκο Το σκεπτικό και η σημασία της απόφασης

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο δικαιώνει δανειολήπτες στεγαστικών σε ελβετικό φράγκο Το σκεπτικό και η σημασία της απόφασης

Ιστορική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης δικαιώνει δανειολήπτη σε ελβετικό φράγκο σε μια κίνηση η οποία αναμένεται να επηρεάσει χιλιάδες ευρωπαίους, ανάμεσα τους και ελληνικά νοικοκυριά, που έχουν «εγκλωβιστεί» στα συγκεκριμένα ενυπόθηκα δάνεια. Συγκεκριμένα δικαιώνει Πολωνό δανειολήπτη, ο οποίος άσκησε αγωγή εναντίον της τράπεζας και ανοίγει το δρόμο για αποζημιώσεις από τις πολωνικές τράπεζες.

‘Ηδη ερωτηθείσα η επικεφαλής της οικονομικής διεύθυνσης της Commerzbank, η οποία έχει εκτεταμένες δραστηριότητες στην Πολωνία μέσω της mBank, Bettina Orlopp, είπε ότι ενδέχεται «να έχει αντίκτυπο» στο δεύτερο τρίμηνο της τράπεζας.

Η Commerzbankέχει ήδη σχηματίσει προβλέψεις ή έχει προβεί σε πληρωμές ύψους περίπου 1,7 δισ. ευρώ (1,84 δισ. δολάρια) για την αντιμετώπιση του ζητήματος.

Η απόφαση για την Πολωνία τώρα μπορεί να αποτελέσει οδηγό και για τέτοια δάνεια που έχουν ληφθεί και στην Ελλάδα, όπου αρκετοί δανειολήπτες είχαν λάβει στεγαστικό δάνειο σε ελβετικό φράγκο (και όχι σε ευρώ ή άλλα τοπικά νομίσματα).

Η Πολωνία είναι μια από τις χώρες της Ευρώπης, περιλαμβανομένης και της Ελλάδας, όπου τα προηγούμενα χρόνια δεκάδες χιλιάδες δανειολήπτες είχαν λάβει στεγαστικά σε ελβετικό φράγκο, όταν τα επιτόκια ήταν χαμηλά και όταν η ισοτιμία με το ευρώ και άλλα εθνικά νομίσματα ήταν πολύ πιο ευνοϊκή. Στη συνέχεια όμως τα δεδομένα άλλαξαν, η ισοτιμία του φράγκου εκτοξεύτηκε, με αποτέλεσμα οι δανειολήπτες αυτοί να κληθούν να πληρώνουν υπέρογκες δόσεις και πολλοί από αυτούς να προσφύγουν στη δικαιοσύνη, με τις δικαστικές διαμάχες να κρατάνε πολλά χρόνια.

Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα στην Πολωνία δανειολήπτες δικαιώνονται επικαλούμενοι καταχρηστικούς όρους, με υποθέσεις να έχουν φτάσει έως το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Ο γενικός εισαγγελέας του CJEU Άντονι Μάικλ Κόλινς έχει εκδώσει ήδη από το Φεβρουάριο μη δεσμευτική γνωμάτευση, σύμφωνα με την οποία έκρινε ότι σε περιπτώσεις όπου οι αμφισβητούμενες συμβάσεις στεγαστικών δανείων ακυρώνονται από τα τοπικά δικαστήρια, οι δανειστές δεν μπορούν να διεκδικήσουν πληρωμές πέρα από την επιστροφή του κεφαλαίου του δανείου.

Το ιστορικό της απόφασης

Το 2008 , όπως αναφέρεται στην ανακοίνωση του δικαστηρίου «ένας καταναλωτής και η σύζυγός του συνήψαν σύμβαση ενυπόθηκου δανείου με την Bank M. Το δάνειο ήταν συνδεδεμένο με το ελβετικό φράγκο και οι μηνιαίες δόσεις ήταν καταβλητέες σε πολωνικά ζλότι κατόπιν μετατροπής βάσει της τιμής πώλησης του ελβετικού φράγκου σύμφωνα με τον πίνακα συναλλαγματικών ισοτιμιών της Bank M. κατά την ημερομηνία καταβολής κάθε μηνιαίας δόσης.

Εκτιμώντας ότι οι ρήτρες μετατροπής που καθορίζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία είναι καταχρηστικές και ότι η σύμβαση αυτή η οποία τις περιέχει καθίσταται άκυρη στο σύνολό της, ο καταναλωτής άσκησε αγωγή κατά της Bank M. ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου Βαρσοβίας. Ζητεί την καταβολή χρηματικού ποσού το οποίο αντιστοιχεί στο ήμισυ του κέρδους που αποκόμισε η Bank M., κατά τη διάρκεια ορισμένης χρονικής περιόδου, χρησιμοποιώντας τα ποσά των μηνιαίων δόσεων του δανείου που είχαν καταβληθεί σε εκτέλεση της σύμβασης.

Προς στήριξη της αγωγής του, ο καταναλωτής προβάλλει ότι η Bank M. εισέπραξε τα ποσά αυτά χωρίς νόμιμη αιτία.

Το πολωνικό δικαστήριο ερωτά το Δικαστήριο αν η οδηγία που αφορά τις καταχρηστικές ρήτρες 1 καθώς και οι αρχές της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας παρέχουν στους συμβαλλομένους, στην περίπτωση σύμβασης ενυπόθηκου δανείου που ακυρώνεται διότι δεν μπορεί να εξακολουθήσει να υφίσταται χωρίς τις καταχρηστικές ρήτρες, το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής των ποσών που έχουν καταβληθεί βάσει της συμβάσεως αυτής και της καταβολής νόμιμων τόκων υπερημερίας από την ημερομηνία όχλησης.

Η απόφαση του δικαστηρίου

Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-520/21 | Bank M. (Συνέπειες της ακυρώσεως της σύμβασης): «Σε περίπτωση» όπως αναφέρεται «ακυρώσεως συμβάσεως ενυπόθηκου δανείου η οποία περιέχει καταχρηστικές ρήτρες, το δίκαιο της Ένωσης δεν αντιτίθεται σε αίτημα των καταναλωτών για την καταβολή αποζημίωσης από την τράπεζα, επιπλέον της επιστροφής των ποσών των μηναίων δόσεων που κατέβαλαν.

Αντιθέτως, το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται στην προβολή από την τράπεζα ανάλογων αξιώσεων σε βάρος των καταναλωτών.

Απόφαση του Δικαστηρίου στην υπόθεση C-520/21 | Bank M. (Συνέπειες της ακυρώσεως της σύμβασης)

Σε περίπτωση ακυρώσεως συμβάσεως ενυπόθηκου δανείου η οποία περιέχει καταχρηστικές ρήτρες, το δίκαιο της Ένωσης δεν αντιτίθεται σε αίτημα των καταναλωτών για την καταβολή αποζημίωσης από την τράπεζα, επιπλέον της επιστροφής των ποσών των μηναίων δόσεων που κατέβαλαν

Αντιθέτως, το δίκαιο της Ένωσης αντιτίθεται στην προβολή από την τράπεζα ανάλογων αξιώσεων σε βάρος των καταναλωτών

Το 2008 ένας καταναλωτής και η σύζυγός του συνήψαν σύμβαση ενυπόθηκου δανείου με την Bank M. Το δάνειο ήταν συνδεδεμένο με το ελβετικό φράγκο (CHF) και οι μηνιαίες δόσεις ήταν καταβλητέες σε πολωνικά ζλότι (PLN) κατόπιν μετατροπής βάσει της τιμής πώλησης του ελβετικού φράγκου σύμφωνα με τον πίνακα συναλλαγματικών ισοτιμιών της Bank M. κατά την ημερομηνία καταβολής κάθε μηνιαίας δόσης.

Εκτιμώντας ότι οι ρήτρες μετατροπής που καθορίζουν τη συναλλαγματική ισοτιμία είναι καταχρηστικές και ότι η σύμβαση αυτή η οποία τις περιέχει καθίσταται άκυρη στο σύνολό της, ο καταναλωτής άσκησε αγωγή κατά της Bank M. ενώπιον του πρωτοβάθμιου δικαστηρίου Βαρσοβίας. Ζητεί την καταβολή χρηματικού ποσού το οποίο αντιστοιχεί στο ήμισυ του κέρδους που αποκόμισε η Bank M., κατά τη διάρκεια ορισμένης χρονικής περιόδου, χρησιμοποιώντας τα ποσά των μηνιαίων δόσεων του δανείου που είχαν καταβληθεί σε εκτέλεση της σύμβασης. Προς στήριξη της αγωγής του, ο καταναλωτής προβάλλει ότι η Bank M. εισέπραξε τα ποσά αυτά χωρίς νόμιμη αιτία.

Το πολωνικό δικαστήριο ερωτά το Δικαστήριο αν η οδηγία που αφορά τις καταχρηστικές ρήτρες 1 καθώς και οι αρχές της αποτελεσματικότητας, της ασφάλειας δικαίου και της αναλογικότητας παρέχουν στους συμβαλλομένους, στην περίπτωση σύμβασης ενυπόθηκου δανείου που ακυρώνεται διότι δεν μπορεί να εξακολουθήσει να υφίσταται χωρίς τις καταχρηστικές ρήτρες, το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής των ποσών που έχουν καταβληθεί βάσει της συμβάσεως αυτής και της καταβολής νόμιμων τόκων υπερημερίας από την ημερομηνία όχλησης.

Με τη σημερινή απόφασή του, το Δικαστήριο παρατηρεί ότι η οδηγία 93/13 δεν ρυθμίζει ρητώς τις συνέπειες της ακυρότητας συμβάσεως συναφθείσας μεταξύ επαγγελματία και καταναλωτή μετά την απάλειψη των καταχρηστικών ρητρών. Εναπόκειται στα κράτη μέλη να καθορίσουν τις εν λόγω συνέπειες, υπό την επιφύλαξη ότι οι κανόνες που θεσπίζουν είναι συμβατοί με το δίκαιο της Ένωσης και, ειδικότερα, με τους σκοπούς που επιδιώκει η οδηγία. Το Δικαστήριο διευκρινίζει ότι η συμβατότητα αυτή εξαρτάται από το ζήτημα αν οι εθνικοί κανόνες, αφενός, καθιστούν δυνατή την αποκατάσταση της νομικής και πραγματικής κατάστασης στην οποία θα τελούσε ο καταναλωτής αν δεν είχε συναφθεί η σύμβαση που κρίθηκε άκυρη και, αφετέρου, δεν διακυβεύουν το αποτρεπτικό αποτέλεσμα που επιδιώκει η οδηγία.

Κατά το Δικαστήριο, η δυνατότητα του καταναλωτή να προβάλει έναντι της τράπεζας αξιώσεις επιπλέον της επιστροφής των ποσών των μηνιαίων δόσεων που κατέβαλε δεν φαίνεται να διακυβεύει τους ανωτέρω σκοπούς. Ειδικότερα, μια τέτοια δυνατότητα μπορεί να συμβάλει στο να αποφεύγουν οι επαγγελματίες να περιλαμβάνουν καταχρηστικές ρήτρες στις συμβάσεις που συνάπτουν με τους καταναλωτές, στο μέτρο που, αν συμπεριληφθούν σε μια σύμβαση τέτοιες ρήτρες οι οποίες συνεπάγονται την ακυρότητα ολόκληρης της σύμβασης, είναι δυνατόν να υπάρξουν οικονομικές συνέπειες επιπλέον της επιστροφής των ποσών που κατέβαλε ο καταναλωτής και, ενδεχομένως, της καταβολής τόκων υπερημερίας. Ωστόσο, εναπόκειται στο εθνικό δικαστήριο να εξετάσει, υπό το πρίσμα του συνόλου των περιστάσεων της διαφοράς της κύριας δίκης, αν η ικανοποίηση των εν λόγω απαιτήσεων του καταναλωτή συνάδει με την αρχή της αναλογικότητας.

Επιπροσθέτως, η οδηγία αντιτίθεται στο να παρέχεται η δυνατότητα στην τράπεζα να ζητήσει από τον καταναλωτή αποζημίωση επιπλέον της επιστροφής του χορηγηθέντος κεφαλαίου και της καταβολής νόμιμων τόκων υπερημερίας. Το Δικαστήριο εκτιμά ότι η παροχή ενός τέτοιου δικαιώματος θα συνέβαλλε στην εξάλειψη του αποτρεπτικού αποτελέσματος για τους επαγγελματίες. Εξάλλου, η αποτελεσματικότητα της προστασίας που παρέχει στους καταναλωτές η οδηγία θα διακυβευόταν αν αυτοί, όταν επικαλούνται τα δικαιώματα που αντλούν από την οδηγία, ήταν εκτεθειμένοι στον κίνδυνο να υποχρεωθούν να καταβάλουν τέτοια αποζημίωση. Η ερμηνεία αυτή θα ενείχε τον κίνδυνο δημιουργίας καταστάσεων στις οποίες θα ήταν περισσότερο συμφέρουσα για τον καταναλωτή η συνέχιση της εκτέλεσης της σύμβασης που περιέχει καταχρηστική ρήτρα παρά η άσκηση των δικαιωμάτων που αντλούν οι καταναλωτές από την οδηγία.

Το Δικαστήριο υπογραμμίζει ότι, εν προκειμένω, η ενδεχόμενη ακύρωση της σύμβασης ενυπόθηκου δανείου αποτελεί συνέπεια της χρήσης καταχρηστικών ρητρών από την Bank M. Επομένως, δεν μπορεί να επιτραπεί να αντλεί η τράπεζα οικονομικά οφέλη από την παράνομη συμπεριφορά της ούτε να αποζημιώνεται αυτή για τις δυσμενείς συνέπειες που προκάλεσε η εν λόγω συμπεριφορά.

Το Δικαστήριο εκτιμά επίσης ότι το επιχείρημα που αφορά τη σταθερότητα των χρηματοπιστωτικών αγορών δεν ασκεί επιρροή στο πλαίσιο της ερμηνείας της οδηγίας, η οποία αποσκοπεί στην προστασία των καταναλωτών. Περαιτέρω, οι επαγγελματίες δεν μπορούν να καταστρατηγούν τους σκοπούς που επιδιώκει η οδηγία για λόγους διαφύλαξης της σταθερότητας των χρηματοπιστωτικών αγορών. Πράγματι, τα τραπεζικά ιδρύματα οφείλουν να οργανώνουν τις δραστηριότητές τους κατά τρόπο σύμφωνο προς την οδηγία. ΥΠΟΜΝΗΣΗ: Η προδικαστική παραπομπή παρέχει στα δικαστήρια των κρατών μελών τη δυνατότητα, στο πλαίσιο της ένδικης διαφοράς της οποίας έχουν επιληφθεί, να υποβάλουν στο Δικαστήριο ερώτημα σχετικό με την ερμηνεία του δικαίου της Ένωσης ή με το κύρος πράξεως οργάνου της Ένωσης. Το Δικαστήριο δεν αποφαίνεται επί της διαφοράς που εκκρεμεί ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου. Στο εθνικό δικαστήριο εναπόκειται να επιλύσει τη διαφορά αυτή, λαμβάνοντας υπόψη την απόφαση του Δικαστηρίου. Η απόφαση αυτή δεσμεύει, ομοίως, άλλα εθνικά δικαστήρια ενώπιον των οποίων ανακύπτει παρόμοιο ζήτημα.

Ανεπίσημο έγγραφο προοριζόμενο για τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το οποίο δεν δεσμεύει το Δικαστήριο.

To πλήρες κείμενο της αποφάσεως είναι διαθέσιμο στην ιστοσελίδα CURIA από την ημερομηνία δημοσιεύσεώς της.

Πηγή: Οικονομικός Ταχυδρόμος

Εφημερίδα Λαός
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Εφημερίδα Λαός - Τοπική Εφημερίδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

H Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συμμετείχε δυναμικά στη διεθνή έκθεση Sial Paris 2024

H Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας συμμετείχε δυναμικά...

Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και το Περιφερειακό...

Σήμερα Τρίτη, η πολιτική κηδεία του Γιάννη Μπουτάρη στο δημαρχείο Θεσσαλονίκης

Σήμερα Τρίτη, η πολιτική κηδεία του Γιάννη Μπουτάρη...

Σήμερα Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2024, θα πραγματοποιηθεί η...

Μετά το επεισοδιακό συνέδριο… Οι ραγδαίες εξελίξεις στον ΣΥΡΙΖΑ, οι αποχωρήσεις, η νέα διάσπαση και το νέο κόμμα Κασσελάκη, αλλάζουν άρδην το πολιτικό σκηνικό

Μετά το επεισοδιακό συνέδριο… Οι ραγδαίες εξελίξεις...

Πολύ δύσκολη και καθοριστική η εβδομάδα που ξεκίνησε...

Κώστας Τσιάρας: Από σήμερα ανοικτά τα σφαγεία στους νομούς που δεν έχουν κρούσματα ευλογιάς- οι προϋποθέσεις για τις περιοχές με κρούσματα- Είμαστε δίπλα στους κτηνοτρόφους

Κώστας Τσιάρας: Από σήμερα ανοικτά τα σφαγεία στους...

Ανοικτά είναι τα σφαγεία από σήμερα σε όλους τους...

Πέθανε ο Γιάννης Μπουτάρης σε ηλικία 82 ετών – Είχε διατελέσει δήμαρχος Θεσσαλονίκης

Πέθανε ο Γιάννης Μπουτάρης σε ηλικία 82 ετών – Είχε...

Πέθανε το Σάββατο 9 Νοεμβρίου σε ηλικία 82 ετών ο πρώην...

Ο Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε νέο κόμμα

Ο Στέφανος Κασσελάκης ανακοίνωσε νέο κόμμα

Τη δημιουργία του νέου του κόμματoς ανακοίνωσε σήμερα...

ΣΥΡΙΖΑ: Ολοκληρώθηκε το συνέδριο - Αν είναι ακόμη ζωντανοί θα φανεί στο χειροκρότημα

ΣΥΡΙΖΑ: Ολοκληρώθηκε το συνέδριο - Αν είναι ακόμη...

Μετά κόπων και βασάνων ολοκληρώθηκε το έκτακτο...

Αλλάζουν όλα στις Δημοτικές και Περιφερειακές εκλογές: Καταργείται ο β’ γύρος – Οι πολίτες θα μπορούν να ψηφίζουν δύο συνδυασμούς-Προαιρετική και η ηλεκτρονική ψηφοφορία

Αλλάζουν όλα στις Δημοτικές και Περιφερειακές...

Σημαντικές αλλαγές στο σύστημα εκλογής των δημοτικών...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Η επιτροπή των εμπειρογνωμόνων ολοκλήρωσε την συνεδρίασή της και έλαβε τις αποφάσεις για το πού θα καταργηθεί η υποχρεωτική χρήση της μάσκας, με τα μέτρα να ισχύουν από την 1η Ιουνίου έως τις 15...

Προπληρωμένη κάρτα 150 ευρώ σε όλους τους νέους που θα εμβολιάζονται, ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός στο πλαίσιο της νέας στρατηγικής ενθάρρυνσης των εμβολιασμένων.Η στρατηγική ενθάρρυνσης εμβολιασμένων θα...

@@ads-307@@Για την υπόθεση του ιερέα που απασχολεί την επικαιρότητα, από το πρωί,  μετά την επίθεση με βιτριόλι σε μητροπολίτες την ώρα που δικαζόταν στο συνοδικό δικαστήριο μίλησε ο μητροπολίτης Βεροίας κ...

Από την Δευτέρα του Πάσχα καταργούνται οι απαγορεύσεις στις διαδημοτικές μετακινήσεις αφού η 3η Μαΐου είναι και επίσημα η ημερομηνία που ανοίγει η εστίαση.Υπενθυμίζεται ότι οι διαδημοτικές μετακινήσεις...