Απογοητευτικές οι βαθμολογίες των περισσότερων δήμων σε αρκετούς τομείς της καθημερινότητας αλλά και της λειτουργίας υπηρεσιών. Με βάση τα αποτελέσματα της αξιολόγησης των πολιτών για τις δημόσιες υπηρεσίες που ήρθαν στο φως της δημοσιότητας πριν από λίγες ημέρες, το σύνολο σχεδόν των Πολεοδομιών της χώρας δεν «περνάει τη βάση».Και όπως φαίνεται η κυβέρνηση δείχνει αποφασισμένη να ανοίξει αυτό το κεφάλαιο, σχεδιάζοντας τη μεταφορά των Υπηρεσιών Δόμησης (ΥΔΟΜ) από τους δήμους στο κεντρικό κράτος. Οι βασικές ιδέες που μπαίνουν στο τραπέζι, αφορούν σε δύο σενάρια: στην υπαγωγή των Πολεοδομικών αρμοδιοτήτων στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας ή την μεταφορά τους στο επίπεδο των 13 Περιφερειών της χώρας.
Σε κάθε περίπτωση, θεωρείται δεδομένο ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξουν συγχωνεύσεις ΥΔΟΜ και την πρόθεση αυτή επιβεβαιώνουν οι διαρροές των τελευταίων εβδομάδων, με το επίσημο επιχείρημα να εστιάζει στα φαινόμενα διαφθοράς που τις ταλανίζουν εδώ και χρόνια, μα και στις χαμηλές επιδόσεις των υπηρεσιών στη “αξιολόγηση” των πολιτών.
Αλλαγές στην έκδοση των οικοδομικών αδειών
Έτσι, όλα δείχνουν πως έρχονται αλλαγές στον τρόπο έκδοσης των οικοδομικών αδειών, σύμφωνα με σχέδιο νόμου του υπουργείου Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, που είναι έτοιμο να υποβληθεί στο Υπουργικό Συμβούλιο σε μία από τις αμέσως προσεχείς συνεδριάσεις του.
Με τον νέο νόμο καταργούνται οι πολεοδομίες καθώς και άλλοι φορείς άσκησης πολεοδομικής πολιτικής, όπως οι Επιτροπές Αρχιτεκτονικού και Πολεοδομικού Ελέγχου (ΕΠΑΕ). Την ευθύνη για την έκδοση της οικοδομικής άδειας θα έχει ο μηχανικός. Η επίβλεψη του έργου διαχωρίζεται από τη μελέτη και την αναλαμβάνει σώμα ιδιωτών μηχανικών, υπό την εποπτεία της Περιφέρειας. Επιδιώκεται τέλος η ταχύτατη έκδοση της οικοδομικής άδειας, σε πέντε ημέρες από την υποβολή του φακέλου στην αρμόδια υπηρεσία.
Οι νέες ρυθμίσεις αναμένεται να τεθούν σε εφαρμογή στις αρχές του επόμενου έτους, ίσως και νωρίτερα, σύμφωνα με τον αναπληρωτή υπουργό ΠΕΚΑ, Νίκο Σηφουνάκη.
Τι προβλέπει το νομοσχέδιο
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με το Taxheaven, προβλέπονται τα εξής:
Καταργούνται τα πολεοδομικά γραφεία με τη μορφή και τις αρμοδιότητες που σήμερα γνωρίζουμε και δημιουργείται σε κάθε καλλικρατικό δήμο Υπηρεσία Δόμησης η οποία θα δέχεται την αίτηση της οικοδομικής άδειας που θα υποβάλλεται από τον μελετητή μηχανικό και η οποία θα συνοδεύεται από το τοπογραφικό διάγραμμα του ακινήτου, το διάγραμμα κάλυψης όπως και τα παραστατικά της τράπεζας που βεβαιώνουν πως κατατέθηκε η αμοιβή του από τον ιδιοκτήτη. Εντός τριών ημερών από την κατάθεση των παραπάνω εγγράφων, η υπηρεσία του δήμου πρέπει να δώσει τους όρους δόμησης που ισχύουν για το συγκεκριμένο ακίνητο.
Με ευθύνη του μηχανικού εκπονούνται στη συνέχεια οι απαραίτητες μελέτες (αρχιτεκτονική, στατική, ενεργειακή κ.λπ.) και υποβάλλονται στην Υπηρεσία Δόμησης. Η Υπηρεσία Δόμησης οφείλει να εγκρίνει (ή να απορρίψει) τον φάκελο εντός 5 ημερών.
Η υποβολή του φακέλου της άδειας μπορεί να γίνει και ηλεκτρονικά. Μόλις ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες, ο μελετητής μηχανικός πρέπει να κάνει έναρξη οικοδομής, να υποβάλει δηλαδή σχετική δήλωση στην αρμόδια υπηρεσία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης της Περιφέρειας, η οποία θα είναι υπεύθυνη για την επίβλεψη του έργου. Η Αποκεντρωμένη Διοίκηση έχει την ευθύνη να ελέγχει την ορθή εφαρμογή της οικοδομικής άδειας και σε περίπτωση παρατυπίας θα επιβάλλονται ιδιαίτερα αυστηρές κυρώσεις σε ιδιοκτήτη και μηχανικό, οι οποίες για τον τελευταίο μπορούν να φθάσουν μέχρι την αφαίρεση της άδειας άσκησης επαγγέλματος.
Τον ρόλο της επίβλεψης αναλαμβάνει Σώμα Ελεγκτών Δόμησης, υπό την εποπτεία της Αποκεντρωμένης Διοίκησης, το οποίο αποτελείται από ιδιώτες και το οποίο αμείβεται από τον ιδιοκτήτη της νέας οικοδομής, με την προβλεπόμενη αμοιβή επίβλεψης.
Εκτός από τις πολεοδομίες, καταργούνται οι ΕΠΑΕ και τα ΣΧΟΠ (Συμβούλια Χωροταξίας Οικισμού και Περιβάλλοντος). Θα αντικατασταθούν από συμβούλια αρχιτεκτόνων, στα οποία θα συμμετέχουν διακεκριμένοι αρχιτέκτονες και καθηγητές. Οι εργαζόμενοι στις πολεοδομίες είτε θα απορροφηθούν στην υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ που θα ασχοληθεί με την ηλεκτρονική ταυτότητα κτιρίων είτε στους δήμους και στην περιφέρεια.
Σφοδρές αντιδράσεις από ΚΕΔΕ
Σύμφωνα με το airetos.gr, η φημολογούμενη “μεταρρύθμιση” έχει ήδη προκαλέσει ισχυρούς κραδασμούς στην Τοπική Αυτοδιοίκηση. Κατά τη διάρκεια πρόσφατης ημερίδας της ΠΟ ΕΜΔΥΔΑΣ, ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), κ. Στασινός, επανέφερε έντονα το σενάριο κεντρικής διαχείρισης των πολεοδομικών αρμοδιοτήτων, ζητώντας την υποστήριξη των μηχανικών για την προώθησή του.
Η αντίδραση από πλευράς της ΚΕΔΕ (Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος) υπήρξε άμεση και έντονη. Ο πρόεδρός της, κ. Κυρίζογλου, τόνισε πως «δεν συνιστά αποκέντρωση η αφαίρεση αρμοδιοτήτων από τις ΥΔΟΜ και η μεταφορά τους στο κράτος», χαρακτηρίζοντας την πρόταση αντισυνταγματική και επικίνδυνη για τη διοικητική αυτονομία των ΟΤΑ.
Ζήτησε, αντ’ αυτού, ουσιαστική ενίσχυση των πολεοδομιών με μόνιμο προσωπικό και υπενθύμισε πως ήδη, με πρωτοβουλία του πρώην Υφυπουργού Εσωτερικών κ. Λιβάνιου, δόθηκε δυνατότητα πρόσληψης μηχανικών για 24 μήνες, ως προσωρινή στήριξη των ΥΔΟΜ.Ανάλογη ήταν η τοποθέτηση και του Α’ Αντιπροέδρου της ΚΕΔΕ, Δημάρχου Βάρης-Βούλας-Βουλιαγμένης, κ. Κωνσταντέλλου, ο οποίος μίλησε για «προαποφασισμένο σχέδιο» και πρότεινε ιδιαίτερη προσοχή απέναντι σε μια πιθανή διάσπαση της λειτουργίας των ΥΔΟΜ: με τις γνωμοδοτικές αρμοδιότητες να μένουν στους δήμους, και τις αδειοδοτικές στο κράτος.
Ιδιαίτερη εντύπωση προκάλεσε η συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Χωρικού Σχεδιασμού, κ. Μπακογιάννη, στην επιτροπή του Υπουργείου Εσωτερικών για τον Κώδικα Αρμοδιοτήτων — μια συμμετοχή που εκλαμβάνεται ως ένδειξη ότι το σενάριο της μεταφοράς αρμοδιοτήτων έχει ήδη τεθεί σε εφαρμογή.
Στο πρόσφατο συνέδριο της ΚΕΔΕ στη Ρόδο, ο Υπουργός Εσωτερικών άφησε να εννοηθεί ότι «όλες οι μεταβιβάσεις αρμοδιοτήτων ήταν επιτυχημένες, πλην των πολεοδομιών» – μια διατύπωση που, κατά την ΚΕΔΕ, υποδηλώνει σαφή κυβερνητική πρόθεση ελέγχου των πολεοδομικών λειτουργιών από το κέντρο.
Η απάντηση του κ. Κυρίζογλου υπήρξε κάθετη: «Η αφαίρεση της αδειοδοτικής αρμοδιότητας των ΥΔΟΜ συνιστά συγκέντρωση εξουσιών και όχι αποκέντρωση. Δεν θα είναι πρόοδος. Θα είναι θεσμικό πισωγύρισμα».
