«ἦλθον τρεῖς θεαὶ κάλλους πέρι
Ἰδαῖον ἐς κευθμῶν᾽ Ἀλέξανδρον πάρα,
Ἥρα Κύπρις τε διογενής τε παρθένος,
μορφῆς θέλουσαι διαπεράνασθαι κρίσιν»
Εὐριπίδης, Ἑλένη, 23-26.
Του Απόστολου Ιωσηφίδη
Η φωτογραφική «Ματιά» του εκλεκτού φίλου και θησαυροφύλακα της τοπικής φωτο-ιστορίας κυρίου Στέργιου Ζυγουλιάνου στα «Καλλιστεία Μακεδονίας-Θράκης 1929» και στη συμμετοχή (και -όπως θα φανεί στη συνέχεια- την διάκριση) σ’ αυτά της «Μις Βέρροια 1929» («Λαός», 15/16-11-2025), επισπεύδει, λόγω θεματικής συνάφειας, την ανάσυρση, από την «λίστα αναμονής», του παρόντος σημειώματος, το οποίο προσδοκούσε να εμφανισθεί την περίοδο της Αποκριάς, - επειδή αποκριάτικες μέρες (ή μάλλον: νύχτες) είχαν φιλοξενήσει τους διαγωνισμούς ομορφιάς του 1929. Διαγωνισμούς, που είχαν διεξαχθεί, για την ανάδειξη τοπικών «Μις», στις πόλεις της Μακεδονίας και της Θράκης, για να κορυφωθούν στην Θεσσαλονίκη, το Σάββατο της μεγάλης Αποκριάς, στις 16 Μαρτίου 1929.
Η εκλογή της «Μις Βέρροια 1929».
Δεκαπέντε μέρες πριν, το Σάββατο 2 Μαρτίου 1929 (ξημερώνοντας η Κυριακή του Ασώτου), ο σύλλογος «Μέγας Αλέξανδρος» υποδεχόταν, στην απαστράπτουσα αίθουσα του περίφημου «Αλτ», την «καλυτέρα κοινωνία» της Βέροιας, για την ανάδειξη, στο πλαίσιο του αποκριάτικου χορού του, της Βεροιωτοπούλας, που θα εκπροσωπούσε την πόλη, στα «Καλλιστεία Μακεδονίας-Θράκης 1929».
Η περιγραφή του τοπικού ανταποκριτή της «Μακεδονίας» είναι απολαυστική:
«Ἀπὸ τὴν Βέρροιαν
Ὁ χορὸς τοῦ Συλλόγου “Μέγας Ἀλέξανδρος”
Ἡ ἐκλογὴ τῆς Μὶς
Βέρροια, 4.- Τὸ παρελθὸν Σάββατον ἐδόθη εἰς τὴν αἴθουσαν τοῦ ζυθεστιατορίου “Ἂλτ” ὁ χορὸς τοῦ συλλόγου “Μέγας Ἀλέξανδρος” εἰς τὸν ὁποῖον παρέστη ἡ καλυτέρα κοινωνία δεδομένου ὅτι ἐπρόκειτο νὰ ἐκλεγῇ ἡ “Μὶς Βέρροια”.
Τὴν 10ην νυκτερινὴν ὑπὸ τοὺς ἤχους τῆς ὀρχήστρας ἤρχισε ὁ χορὸς μὲ τὸν Καλαματιανόν, ἐπηκολούθησαν δὲ διάφοροι εὐρωπαϊκοὶ χοροί.
Τὸ μεσονύκτιον ἡ ἐπιτροπὴ διὰ τὴν ἀνάδειξιν τῆς “Μίς”, ἀποτελουμένη ἐκ τῶν κ.κ. Γρηγορίου, προέδρου Πρωτοδικῶν, Τζαβέλλα, Εἰσαγγελέως, Σμυρλῆ, δημοσιογράφου, Νικολαΐδου καὶ Λεονάρδου, φαρμακοποιῶν, Χατζηδήμου καὶ Παπαβασιλείου, δικηγόρων, Κατσάνου, ἐμπόρου, Σκονίδη, βιομηχάνου, Δανιέλ, τραπεζίτου, Κύρου, τραπεζιτικοῦ, καὶ Τσίτρα, Τζήκα και Δημητράκου, συμβούλων τοῦ συλλόγου “Μ. Ἀλέξανδρος”, ἐκάλεσε τὰς ἐπιθυμούσας νὰ διαγωνισθοῦν διὰ τὸν τίτλον τῆς “Μὶς Βέρροια” ὅπως χορεύσουν συρτόν.
Δεκαεπτὰ δεσποινίδες ἤρχισαν τότε νὰ σύρουν τὸν χορὸν καὶ αἱ πρῶται προτιμήσεις τοῦ κοινοῦ ἤρχισαν νὰ ἐκδηλοῦνται, ἰδίως ὅσον ἀφορᾷ τὰς δίδας Φωτίου, Γιαμᾶ καὶ Παπανικολάου, αἱ ὁποῖαι ἔφερον ἐνδυμασίας μαύρην, μὼβ καὶ κοκκίνην.
Κατόπιν ἡ ἐπιτροπὴ ἐξετάσασα μίαν ἑκάστην ἐκ τῶν διαγωνιζομένων ἀπεσύρθη εἰς σύσκεψιν καὶ τὴν 2½ πρωϊνὴν διὰ τοῦ προέδρου κ. Γρηγορίου ἀνεκοίνωσε τὴν ἀπόφασίν της δι᾿ ἧς “Μὶς Βέρροια 1929” ἀνεκηρύχθη ἡ δ)ὶς Ματρώνα Φωτίου, ἐπιλαχοῦσα δὲ ἡ δ)ὶς Γιαμᾶ.
Ἡ ἐκλεγεῖσα Μὶς εἶναι μελαγχροινὴ μὲ ἐκφραστικὰ μάτια, κανονικὰ χαρακτηριστικά, σῶμα καὶ κατατομὴν ἑλληνικήν, ἄγει δὲ ἡλικίαν 18 ἐτῶν.
Ἡ Μὶς Βέρροια ἐρωτηθεῖσα ποίαν γνώμην ἔχει ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς ἐκλογῆς, εἶπεν ὅτι σέβεται τὴν κρίσιν τῆς ἐπιτροπῆς ἥτις τὴν ἁνεκήρυξεν ὡραιοτέραν, προσέθεσε δὲ ὅτι θὰ κατέλθῃ εἰς τὴν Θεσσαλονίκην διὰ νὰ διαγωνισθῇ μὲ τὰς ἄλλας “Μίς”.
Παρεπίδημος»
«Μακεδονία», 05-03-1929.
Ο μεγάλος τελικός: οι συμμετοχές, η κριτική επιτροπή και τα δώρα.
Ο διαγωνισμός «μὲ τὰς ἄλλας “Μὶς”» διοργανώθηκε, με πάσα επισημότητα, από την Ένωση Συντακτών Θεσσαλονίκης, στην αίθουσα του Λευκού Πύργου.
Διαγωνίσθηκαν: η “Μὶς Θεσσαλονίκη” Ἑλένη Ξανθοπούλου, η “Μὶς Κομοτινὴ” Καίτη Πολιουδάκη, η “Μὶς Καβάλλα” Αἰμ. Παπαγιάννη, η “Μὶς Σέρραι” Ἄννα Δόστη, η “Μὶς Βέρροια” Ματρώνα Φωτίου, η “Μὶς Ξάνθη” Εὐφροσύνη Κολάκογλου, η “Μὶς Φλώρινα” Ἀθηνᾶ Σαπουντζῆ, η “Μὶς Ἔδεσσα” Ἑλ. Πετσίου, η “Μὶς Δράμα” Ἐ. Δημακοπούλου, η “Μὶς Καστοριά” Μαρία Μανακίδου, η “Μὶς Γεννιτσὰ” Ἑλένη Οἰκονόμου, η “Μὶς Λαγκαδᾶς” Δημητροῦλα Οἰκονόμου.
Η διοργανώτρια Ένωση Συντακτών
―είχε μεριμνήσει για την συγκρότηση της Κριτικής Επιτροπής από καταξιωμένους εκπροσώπους της Τέχνης και της Επιστήμης, αλλά και της πολιτικής Εξουσίας:
«Τὸ Δ. Συμβούλιον τῆς Ἑνώσεως Συντακτῶν ἀπεφάσισεν ὅπως πρὸς διάλυσιν πάσης ἀμφισβητήσεως τοῦ κύρους τῆς ἐκλογῆς τῆς Μὶς Θεσσαλονίκης καὶ τῆς Μὶς Μακεδονίας-Θράκης δικαίωμα ψήφου ἔχουν μόνον τὰ μέλη τῆς 13μελοῦς καλλιτεχνικῆς ἐπιτροπῆς ἀποτελουμένης ἐκ τῶν κ.κ. Κεσσανλῆ {ζωγράφος}, Βακατάτση {ζωγράφος}, Οὐλῆ-Σήφακα {ζωγράφος}, Καραϊτλίδη, Κοὲν {ισραηλίτης, γλύπτης}, Πελεκίδου {αρχαιολόγος, καθηγητής επιγραφολογίας στο ΑΠΘ}, Ζάχου {αρχιτέκτων}, Περίλλα {ιταλο-γάλλος, ζωγράφος και συγγραφέας}, Τροκόφσκυ {ρώσσος, καλλιτέχνης, - σε άλλο δημοσίευμα αναφέρεται ως Τσουχνόβσκυ} καὶ Δημητριάδου {αρχιτέκτων} καὶ ἐκ τῶν Καλλιδοπούλου, Γενικοῦ Διοικητοῦ, Πατρικίου, Δημάρχου, καὶ Κοντοῦ, Πρυτάνεως Πανεπιστημίου.»
«Μακεδονία», 13-03-1929.
―και είχε εξασφαλίσει την κινηματογραφική και ραδιοφωνική κάλυψη (!) των «Καλλιστείων», ανακοινώνοντας ταυτόχρονα τον ενδυματολογικό κώδικα των προσκεκλημένων και τον κατάλογο των επάθλων που ανέμεναν την νικήτρια:
«Αἱ Μὶς καὶ ἡ ὅλη τελετὴ τῆς δεξιώσεως θὰ κινηματογραφηθῇ ὑπὸ τοῦ Φωτο-Ἠλέκτρικ Φίλμ.
Πρὸς ἀποφυγὴν πάσης παρεξηγήσεως εἰς οὐδένα θὰ ἐπιτραπῇ ἡ εἴσοδος ἐὰν δὲν φέρουν σμόκιν ἢ φράκον. Αἱ κυρίαι θὰ φέρουν ἔξωμον ἐσθῆτα.
Ὁ δέκτης τοῦ κ. Τσιγκιρίδου {= ο πιονέρος της ελληνικής και βαλκανικής ραδιοφωνίας!} θὰ μεταδίδῃ τὴν ὀρχήστραν ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τοῦ Λ. Πύργου, θ᾿ ἀναγγείλη δὲ καὶ τὰ ἀποτελέσματα τῆς Μὶς Μακεδονία-Θράκη.
Διὰ τὴν ἀναδειχθησομένην Μὶς Μακεδονία-Θράκη προσεφέρθησαν τὰ κάτωθι δῶρα:
Ὁ ἀδαμαντοπώλης Σ. Μπουρλᾶ βαρύτιμον δῶρον.
Ἡ κ. Ἀνδρονίκη Σαπιζῆ ὡραιότατον καπέλλον τὸ ὁποῖον θὰ φέρῃ εἰδικῶς ἐκ Παρισίων.
Ἡ Ἑλληνικὴ Ἀρωματοποιΐα Γεωργαντᾶ καὶ Γεωργάκη μίαν φιάλην ἀρώματος καὶ μίαν φιάλην 2 κοιλοῦ λοσιὸν ἔξτρα.
Ἡ μεταξουργικὴ ἑταιρεία Ἀθηναῒς τοῦ κ. Ἀκριβοῦ καὶ Σία μίαν πολυτελῆ μεταξίνην τουαλέτταν Κρεπσατέν.
Ἡ Ἑλληνικὴ ἑταιρεία “Ἀλληλεγγύη” ἓν συμβόλαιον προικοδοτήσεως 50.000.
Τὸ κατάστημα Σαλβατὼρ Κούνιο μίαν φωτογραφικὴν μηχανὴν Κοδάκ.
Τὸ ὑποδηματοποιεῖον Χρηστίδου ἓν ζεῦγος ὑποδημάτων πολυτελείας.
Ἐπίσης τὸ κατάστημα Σαράντη-Μουστάκα ἓν ζεῦγος ὑποδημάτων.
Τὸ κατάστημα Μόδας κ. Ν. Κοντογούρη ἕνα καπέλλον.
Ὁ γλύπτης κ. Κοὲν θὰ ἐκτελέση τὴν προτομὴν τῆς ἐκλεγησομένης Μίς.
Ἡ ζωγράφος κ. Σήφακα-Οὐλῆ θὰ ἐκτελέσῃ τὸ πορτραῖτο της.
Ὁ ζωγράφος κ. Βακατάτσης θὰ δωρήσῃ ἕνα ὡραῖον πίνακά του.
Ἐπίσης, ἡ μεταξουργικὴ ἑταιρεία Ἀθηναῒς θὰ προσφέρῃ εἰς πάσας τὰς δεσποινίδας καὶ κυρίας αἵτινες θὰ παρευρεθῶσιν εἰς τὸν χορὸν ἀνὰ ἓν μετάξινον μανδήλιον.»
«Μακεδονία», 15-03-1929.
Ο διαγωνισμός: η περιπετειώδης εκλογή.
Τα διαδραματισθέντα κατά την λαμπρή αποκριάτικη βραδιά κατέγραψε ο κάλαμος του ανταποκριτή της αθηναϊκής «Ἀκροπόλεως»:
«Ἡ Βασίλισσα τῆς ἑλληνικῆς ὠμορφιᾶς εἰς τὴν Μακεδονίαν καὶ εἰς τὴν Θράκην
Πῶς ἐξελέγη ἡ γενικὴ βασίλισσα τῶν ἑλληνικῶν καλλονῶν τῆς Βορείου Ἑλλάδος “Μὶς Μακεδονία-Θράκη”.- Μία ἀλησμόνητη βραδειὰ εἰς τὴν Πρωτεύουσαν τῆς Μακεδονίας.- Πανζουρλισμὸς τοῦ κόσμου στὸ χορὸ τῆς “Ἑνώσεως Συντακτῶν Θεσσαλονίκης”.- Ἡ ὡραιότερες ἑλληνοποῦλες τῆς Βορείου Ἑλλάδος.- Ποία ἡ ἐκλεγεῖσα.- Ἡ “Μὶς Μακεδονία-Θράκη”, εὐχαριστοῦσα τὸ κοινὸν
Θεσσαλονίκη, 17 Μαρτίου (Τοῦ ἀνταποκριτοῦ μας).- […] “Μὶς Μακεδονία-Θράκη” ἐξελέγη ἡ Δὶς Καίτη Πολιουδάκη ἀπὸ τὴν Κομοτινὴ […] Ἡ ἐκλογὴ ἔγινε στὸ χθεσινὸ χορὸ τῆς Ἑνώσεως τῶν Συντακτῶν Θεσσαλονίκης, στὴ μεγάλη αἴθουσα τοῦ Λευκοῦ Πύργου. […]
Ὁ Ρῶσσος καλλιτέχνης κ. Τσουχνόβσκυ εἶχε διακοσμήσει θαυμάσια τὴν αἴθουσα τοῦ χοροῦ καὶ κατώρθωσε νὰ ἐμφανίσῃ ἕνα ἐξαισίως ὡραῖο ντεκὸρ στὺλ Πομπαδούρ.
Ὅ,τι καλλίτερο εἶχε νὰ παρουσιάσῃ ἡ πρωτεύουσα τῆς Βορείου Ἑλλάδος σὲ πλοῦτο, ὀμορφιά, πνεῦμα καὶ χάρι, εἶχε συγκεντρωθῇ ἀπὸ πολὺ ἐνωρὶς στὸ Λευκὸ Πύργο γιὰ νὰ παραστῇ στὴν ἐκλογὴ τῆς βορειοελλαδίτισσας Βασίλισσας τῆς Καλλονῆς. […]
Στὶς 11 καὶ 30΄ ὁ πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως τῶν Συντακτῶν κ. Σήφακας προσκαλεῖ τὶς “Μὶς” εἰς τὴν σκηνὴν καὶ τὶς παρουσιάζει στὸ κοινὸ μὲ τὴν ἀκόλουθον σειράν. “Μὶς Θεσσαλονίκη”, “Σέρραι”, “Δράμα”, “Καβάλλα”, “Ξάνθη”, “Κομοτινή”, “Καστοριά”, “Ἔδεσσα”.
Ἡ “Μὶς Βέρροια” ἔχει καθυστερήσει νὰ ἔλθῃ, γι᾿ αὐτὸ τὴν παρουσιάζουν στὸ κοινὸ μισὴ ὥρα ἀργότερα.
Τὸ πλῆθος ποὺ κατακλύζει τὴν αἴθουσα τοῦ Λευκοῦ Πύργου ξεσπᾶ σὲ ζητωκραυγὲς καὶ χειροκροτήματα στὴν ἐμφάνισι τῆς κάθε μιᾶς καλλονῆς ἀπὸ τὸ προσκήνιο. Ἡ ζητωκραυγὲς ὅμως καὶ ἡ ἐπευφημίες ὑπερβαίνουν κάθε περιγραφὴ μόλις ἐμφανίζεται στὴ σκηνὴ ἡ Δὶς Πολιουδάκη, “Μὶς Κομοτινή”. […]
Ἀκολουθεῖ ὁ καλαματιανός, ποὺ τὸν χορεύουν μόνον αἱ “Μὶς” ἐπάνω στὴ σκηνή. Κάθε μία σέρνει τὸ χορὸ μὲ τὴ σειρά της καὶ χορεύουν ὅλες μὲ ἐξαιρετικὴ χάρι.
[…] Σὲ λίγο καλοῦνται νὰ συμπληρώσουν τὴν κριτικὴ ἐπιτροπὴ ὁ γενικὸς διοικητὴς κ. Καλλιδόπουλος καὶ ὁ δήμαρχος κ. Πατρίκιος. Ἡ ἐπιτροπὴ ἀποσύρεται κατόπιν σὲ ἰδιαίτερο δωμάτιο στὸ ἐσωτερικὸ τῆς σκηνῆς κι᾿ ἀρχίζει τὸ ἔργο της, ἔργο ἀληθινὰ δύσκολο καὶ λεπτὸ […]»
…αποκαλύπτοντας απίθανες λεπτομέρειες των «παρασκηνίων»:
«[…] Ἡ ἐπιτροπὴ μένει πολλὴ ὥρα κλεισμένη στὸ δωμάτιο τῆς διασκέψεως, ἂς τὸ χαρακτηρίσωμε ἔτσι, καὶ κάθε λίγο καὶ λιγάκι προσκαλεῖ τὶς διαγωνιζόμενες, πότε μία-μία χωριστά, πότε τρεῖς μαζὶ καὶ πότε ὅλες συγχρόνως.
Στὸ μεταξὺ ὁ γηραιὸς ζωγράφος κ. Κεσανλῆς, ποὺ εἶχε πάθει ψύχωσι μὲ τὸ ἔργο τῶν χειρῶν του, τὴν “Μὶς Θεσσαλονίκη”, τὴν “Ἀρτέμιδα”, ὅπως τὴν ὀνομάζει, ἐπιμένει νὰ νίψουν ὅλα τὰ διαγωνιζόμενα κορίτσια τὸ πρόσωπό τους καὶ νὰ παρουσιασθοῦν ἄβαφες μπροστὰ στὸ ἀνώτερο κριτήριο.
Καμμιὰ ἐν τούτοις ἀπὸ τὶς “Μὶς” δὲν εἶναι βαμμένη, ἐκτὸς ἀπὸ ἕνα ἐλαφρὸ πουδράρισμα τοῦ προσώπου, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ χαρακτηρισθῇ ὡς βάψιμο. Τὶ νὰ γίνῃ ὅμως; Ἡ γεροντικὲς ἰδιοτροπίες εἶναι σεβαστές, καὶ γι᾿ αὐτὸ τὰ καϋμένα τὰ κορίτσια, μέσα στὴν τόση ἄλλη ἀγωνία, ποὺ εἶχε ἡ κάθε μία γιὰ τὴν ἐπιτυχία της, ὑποβάλλονται στὸ ἀναγκαστικὸ καλλιτεχνικὸ νίψιμο τοῦ πρυτάνεως τῶν Θεσσαλονικέων ζωγράφων.
Ἡ ὥρα περνᾶ κι᾿ ὁ κόσμος δυσανασχετεῖ. Ἡ ἐπιτροπὴ ἔχει πάθει ἀπὸ δυστοκία, γιατὶ ὁ κ. Κεσανλῆς, ποὺ ἔχει πάρει καὶ δύο ἄλλους μὲ τὸ μέρος του, ἐπιμένει σώνει καὶ καλὰ νὰ βγάλῃ “Μὶς Μακεδονία-Θράκη” τὴν Δίδα Ξανθοπούλου, ποὺ τὸν εἶχε ἐπηρεάσει ἡ προχθεσινὴ ἐκλογή της ὡς “Μὶς Θεσσαλονίκη”.»
…για να καταλήξει στην ανακοίνωση του αποτελέσματος:
«Ὁ γηραιὸς ζωγράφος μάχεται κρατερῶς, μ᾿ ὅλα τὰ γεράματά του, στὸ τέλος ὅμως νικᾶται, γιατὶ ἡ πλειοψηφία τῆς ἐπιτροπῆς ἀπένειμε τὸν κότινον τῆς ὡραιότητος σ᾿ ἐκείνη ποὺ τῆς ἀνῆκε πραγματικὰ καὶ δίκαια, στὴ “Μὶς Κομοτινή”. […]
{η εκλεγείσα} μὲ φωνὴ τρεμουλιασμένη ἀπὸ τὴ συγκίνισι, εὐχαριστεῖ “τὴν κοινωνίαν τῆς Θεσσαλονίκης διὰ τὰς ἐκδηλώσεις της, καὶ τὸν Τῦπον ποὺ ἔγραψε τόσα καλὰ” γι᾿ αὐτήν. Κατόπιν προσφέρονται ἕνα σωρὸ ὡραῖα δῶρα στὴ “Μὶς” καὶ μία ἀσφάλεια γιὰ 50.000 δραχμές.
Ἡ Δὶς Καίτη Πολιουδάκη εἶναι κόρη τοῦ δικηγόρου κ. Πολιουδάκη, καταγομένου ἀπὸ τὰ Χανιὰ τῆς Κρήτης καὶ ἐγκατεστημένου ἀπὸ ἐτῶν στὴν Κομοτινή. Εἶναι 19 ἐτῶν, ἀρκετὰ μορφωμένη καὶ μὲ ἀρίστη οἰκογενειακὴ ἀνατροφή.
Δεύτερη κατὰ σειρὰ στὴν ἐκλογὴ ἦλθε ἡ Δὶς Ματρώνα Φωτίου, ἡ “Μὶς Βέρροια”, μία ἐξαιρετικὴ μελαχροινὴ ἑλληνικὴ ὀμορφιὰ μὲ σῶμα ἀγαλματῶδες καὶ μὲ ὡραῖα μαῦρα μάτια, ποὺ σαγηνεύουν.
Κι᾿ ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες “Μὶς” κάθε μιὰ ξεχωριστὰ ἔχει τὶς ἰδιαίτερες χάρες της. […]
Μ. Καλὸς»
«Ἀκρόπολις», 20-03-1929.
«Αἱ Μὶς μέλη τῆς Ἑνώσεως Συντακτῶν».
Είχε προηγηθεί, την προτεραία του τελικού (15-03-1929), δεξίωση της Ενώσεως Συντακτών, κατά την οποία οι ωραίες της Μακεδονίας και της Θράκης ανακηρύχθηκαν Επίτιμα Μέλη της Ενώσεως!
«Ἡ χθεσινὴ δεξίωσις πρὸς τιμὴν τῶν Μὶς Μακεδονίας καὶ Θρακης
Κοσμικὸν γεγονὸς πρώτης τάξεως ὑπῆρξεν ἡ χθεσινὴ συγκέντρωσις εἰς τὴν Λέσχην Συντακτῶν, ὅπου ἡ Ἕνωσις Συντακτῶν ἐδεξιώθη τὰς ὡραίας τῶν πόλεων τῆς Μακεδονίας καὶ Θράκης. Προσῆλθον αἱ Μὶς Θεσσαλονίκης δ)νὶς Ξανθοπούλου, Σερρῶν δ)νὶς Δόστη, Δράμας δ)νὶς Δημακοπούλου, Καβάλλας δ)νὶς Παπαγιάννη, Ξάνθης δ)νὶς Κουλάκογλου, Κομοτινῆς δ)νὶς Πολιουδάκη, Βερροίας δ)νὶς Φωτίου, Ἐδέσσης δ)νις Πετσίου.
Ἐκ τῶν ἐπισήμων παρέστη ὁ κ. Γενικὸς Διοικητὴς μετὰ τῆς ἐριτίμου κυρίας Καλλιδοπούλου. Παρέστησαν ἐπίσης τὰ μέλη τῆς Μεγάλης Ἐπιτροπῆς, τῆς καλλιτεχνικῆς ἐπιτροπῆς, ἡ κ. Καλεύρα, ὁ κ. καὶ ἡ κ. Νικολάκη, ὁ κ. καὶ ἡ κ. Μανθοπούλου, οἱ βουλευταὶ κ.κ. Βουτυρᾶς[1] καὶ Μυσιρλόγλου[2] καὶ οἱ ἀντιπρόσωποι τοῦ τύπου μετὰ τῶν οἰκογενειῶν των. […]
ὁ Γεν. Γραμματεὺς τῆς Ἑνώσεως κ. Ἀν. Θεοδωρίδης εἶπε τὰ ἑξῆς: “[…] Ἡ Ἕνωσις Συντακτῶν, κατὰ τὴν τελευταίαν συνεδρίαν τοῦ Διοικητικοῦ της Συμβουλίου ἀπέφάσισε νὰ σᾶς ἀναγορεύσῃ τακτικά της μέλη ἐπὶ ἔτος καὶ σᾶς συγχαίρει διὰ τὴν ἐπιτυχῆ ἐκλογήν.” […] Ὁ Πρόεδρος τῆς Ἑνώσεως Συντακτῶν κ. Σήφακας ἐκάλεσε κατόπιν μίαν μίαν τὰς Μὶς καὶ ἐνεχείρισεν εἰς αὐτὰς τὸ δίπλωμα τῆς Ἑνώσεως Συντακτῶν. […]»
«Μακεδονία», 16-03-1929.
Το πείσμα του ζωγράφου.
Την εκλογή της «Μις Μακεδονία-Θράκη 1929» χρωμάτισε, οπωσδήποτε, ο πεισματώδης χρωστήρας του Νικολάου Κεσσανλή, του «πρυτάνεως των Θεσσαλονικέων ζωγράφων».
Ο Κεσσανλής (1859-1931) με καταγωγή από την Μυτιλήνη, είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη, σπούδασε ζωγραφική και γλυπτική στη Ρώμη, εργάστηκε στην Ιταλία και την Γαλλία, και επιστρέφοντας στην γενέτειρά του δίδαξε στην Μεγάλη του Γένους Σχολή. Μετοίκησε στην Θεσσαλονίκη, όπου ίδρυσε Εργαστήριο Καλών Τεχνών και δίδαξε στο 2ο Γυμνάσιο Αρρένων. Έργα του (προσωπογραφίες, ιστορικές σκηνές και θρησκευτικές παραστάσεις) κοσμούν Ιερούς Ναούς, τη Μεγάλη του Γένους Σχολή, τη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης και το Πολεμικό Μουσείο. Εγγονός του ήταν ο εξέχων εικαστικός καλλιτέχνης, καθηγητής και πρύτανις της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών Νίκος Κεσσανλής (1930-2004). [3]
Ο Κεσσανλής ο πρεσβύτερος είχε πρωταγωνιστήσει στην εκλογή της Ελένης Ξανθοπούλου ως “Μις Θεσσαλονίκη”, και υποστήριξε με πάθος την προτίμησή του αυτή, τόσο κατά τις εργασίες της Κριτικής Επιτροπής, όσο και σε προγενέστερη του τελικού συνέντευξή του:
«Ἠρωτήσαμεν τὸν σεβαστὸν φίλον καὶ γνωστὸν καλλιτέχνην κ. Κεσανλῆν ἐπὶ τῶν ἀποτελεσμάτων τῆς χθεσινῆς κρίσεως διὰ τὴν ἐκλογὴν τῆς “Μὶς Θεσσαλονίκη”.
“―Κατὰ τὴν γνώμην μου”, μᾶς εἶπεν, “ἡ ἐκλογὴ τῆς δ)δος Ξανθοπούλου, ὡς “Μὶς Θεσσαλονίκη”, εἶναι ἐπιτυχεστάτη. Ἡ δεσποινὶς αὐτὴ κρινομένη ἀπὸ αὐστηρᾶς αἰσθητικῆς ἀπόψεως εἶναι ἀνεπίληπτος. Βελουδίνη εἶναι ἡ ἐπιδερμίς της καὶ ἐξόχως κανονικαὶ αἱ γραμμαὶ τοῦ σώματός της. Ἡ δ)νὶς Ξανθοπούλου εἶναι ἕνας ἐκλεκτὸς ἀντιπροσωπευτικὸς τῦπος τοῦ εἴδους. Σᾶς τονίζω εἶναι α ἰ θ ε ρ ί α.
Ἡ ἐπιτροπὴ ἐκδώσασα τὴν γνωστὴν ἀπόφασίν της ἐστηρίχθη ἐπὶ καλλιτεχνικῶν βάσεων καὶ ἐδείχθη αὐστηρά, διὰ νὰ εὕρῃ ἀκριβῶς ἐκεῖνο ποὺ ἂν δὲν θὰ ἦτο τέλειον, θὰ συνεφώνει ἀπολύτως πρὸς τοὺς κανόνας τῆς τέχνης, τῆς ὑγιεινῆς καὶ δὲν θὰ παρουσίαζεν ἀτελείας δυναμένας καὶ ἐν τῇ σμικρότητί των ἀκόμη νὰ ζημιώσουν τὴν ὅλην ἐντύπωσιν.
Τὸ τέλειον, κύριε μου, δὲν εἶναι εὔκολον νὰ εὑρεθῇ. Τὸ καλὸν καὶ τὸ ὡραῖον ὅμως δύναται νὰ ὑπάρξῃ καὶ νὰ βραβευθῇ. Δὲν ἀρνοῦμαι, ὅτι καὶ αἱ ἄλλαι ὑποψήφιοι εἶχον ὡριμένα πλεονεκτήματα. Τοῦτο ὅμως δὲν σημαίνει ὅτι ἔπρεπεν ἡ ἐπιτροπὴ νὰ μὴ ἐκλέξῃ τὸ μᾶλλον καλλιτεχνικῶς ἐμφανιζόμενον σύνολον καὶ αὐτὸ ἀνῆκεν εἰς τὴν δ)δα Ἑλένη Ξανθοπούλου τῆς ὁποίας ἡ ἀφέλεια, ἡ σεμνότης καὶ ἡ χάρις συμβαδίζουν μὲ τὰ ἄλλα καλλιτεχνικὰ πλεονεκτήματά της.”
Ἡ δεσποινὶς Ξανθοπούλου {συμπλήρωνε η «Μακεδονία»} εἶναι κόρη μιᾶς ἐκ τῶν καλλιτέρων οἰκογενειῶν μὲ ἀριστοκρατικὴν εὐγένειαν. Ὁ πατήρ της καὶ ὁ πάππος της διετέλεσαν διπλωματικοὶ πράκτορες εἰς Χαλέπιον, ὁ δ᾿ ἐκ μητρὸς πάππος της ἰατρὸς Φωτιάδης πασᾶς διετέλεσεν ἰατρὸς τοῦ Σουλτάνου Χαμήτ.»
«Μακεδονία», 15-03-1929.
Ο κινηματογραφικός απόηχος της εκλογής.
Το επεισόδιο με το πείσμα του ζωγράφου («εμπλουτισμένο», κατά περίπτωση, και αναλόγως της διαθέσεως του εκάστοτε αφηγητή του, με υπαρκτές ή φανταστικές λεπτομέρειες) οπωσδήποτε θα αποτελούσε για αρκετό καιρό προσφιλές θέμα συζητήσεων και σχολίων μεταξύ των Θεσσαλονικέων, και ιδιαίτερα όσων δορυφορούσαν τους πλανήτες του καλλιτεχνικού στερεώματός της.
Δεν αποκλείεται (κάθε άλλο μάλιστα) ανάμεσά τους να είχε αρχίσει να ακτινοβολεί και το άστρο του Γιάννη Δαλιανίδη, ο οποίος, με πυρήνα ένα παρόμοιο περιστατικό, συνέγραψε, 30 χρόνια αργότερα, το σενάριο και σκηνοθέτησε την ταινία «Λαός και Κολωνάκι», στην οποία ο Κώστας (Κώστας Χατζηχρήστος), γαλακτοπώλης και πράκτορας προπό, στο Κολωνάκι, υποκλέπτοντας την ταυτότητα του εκ Παρισίων ζωγράφου Νέλου Πινέλου (Πάρης Πάππης), συμμετέχει στην Επιτροπή των Καλλιστείων, και επιχειρεί, σκορπώντας τον πανικό, να επιβάλλει ως νικήτρια την αριστοκράτισσα γειτόνισσα του Ντέντη με την οποία είναι ερωτευμένος (Ρίκα Διαλυνά).
Μόλις ένα μήνα μετά την πανελλήνια πρεμιέρα της (19-10-1959), η ταινία αυτή προβλήθηκε και στη Βέροια, από 16 Νοεμβρίου έως 01 Δεκεμβρίου 1959, στον επί της οδού Μεγάλου Αλεξάνδρου (τότε) κινηματογράφο «Πάνθεον» [την διαδέχθηκε δε, από τις 02-12-1959, στην ίδια οθόνη (του «Πάνθεον»), η κωμωδία του 1955 (με τον Κώστα Χατζηχρήστο και την Γεωργία Βασιλειάδου) «Πιάσαμε την καλή», σκηνές της οποίας απαθανατίζουν[4] την Ταβέρνα του Τζίμη του Χοντρού και τους Βασίλη Τσιτσάνη και Μαρίκα Νίνου να τραγουδούν “Για να σε κάνω άνθρωπο”, “Ζαΐρα” και “Τα καβουράκια”].
―――――
[1] Αλέξανδρος Βουτυράς, Βουλευτής Βεροίας (Κόμμα Φιλελευθέρων, 1928), εκλεγείς με 10.604 ψ.
[2] Αναστάσιος Μυσιρλόγλου, Βουλευτής Θεσσαλονίκης (Κόμμα Φιλελευθέρων, 1928), εκλεγείς με 50.275 ψ.
[3] βιογραφικά στοιχεία του Ν. Κεσσανλή του πρεσβυτέρου από τον διαδικτυακό τόπο https://thesstoday.gr/%CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BF%CF%82-%
[4]https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CE%B9%CE%AC%CF%83%CE%B1%CE%BC%CE%B5_%CF%84%CE%B7%CE%BD_%CE%BA%CE%B1%CE%BB%CE%AE
