Σήμερα με τη μεγάλη πρόοδο της Επιστήμης και της Τεχνολογίας, έχει γίνει πεποίθηση, ότι οι νωποί καρποί (φρούτα), έχουν μεν λιγότερη θρεπτική αξία, αλλά έχουν πολύ μεγάλη βιολογική αξία, οφειλόμενη στο μεγάλο αριθμό βιοενεργών ουσιών που περιέχουν. Οι αρχαίοι Έλληνες, χωρίς τη χρήση επιστημονικών μέσων, κατόρθωσαν να διαπιστώσουν και να επισημάνουν αυτήν την ιδιαιτερότητα των νωπών καρπών. Ένας από αυτούς, ο Γαληνός, έλεγε: οι νωποί καρποί είναι λιγότερο θρεπτικοί, αλλά περισσότερο υγιεινοί.
Ας στρέψουμε την προσοχή μας στη μελέτη και την ανάδειξη όσο το δυνατόν περισσοτέρων βιοενεργών ουσιών που περιέχουν οι διάφοροι νωποί καρποί, οι οποίοι σήμερα αφθονούν στις αγορές και ιδίως της χώρας μας.
Ξεκινούμε με το κεράσι που είναι και καρπός της εποχής και εδώ και πολλά χρόνια καλλιεργείται σχεδόν σ’όλη τη χώρα. Ίσως οι πιο παλιοί πυρήνες, με μεγάλη παραγωγή και εξαγωγές, είναι η περιοχή της Έδεσσας, ο Κολινδρός της Πιερίας και το Ροδοχώρι της Νάουσας.
Το ενδιαφέρον μας για τη βιολογική αξία των κερασιών ξεκίνησε από τα αποτελέσματα αναλύσεων που πραγματοποιήθηκαν στο Εργαστήριο Βιολογίας Οπωροκηπευτικών για τον προσδιορισμό της αντιοξειδωτικής δραστηριότητας διαφόρων νωπών και ξηρών καρπών. Δύο ποικιλίες κερασιών, τα Τραγανά Εδέσσης και η Sweet Cherry, παρουσίασαν πολύ υψηλό επίπεδο αντιοξειδωτικής δραστηριότητας.
Μελετώντας τα θρεπτικά και βιοενεργά στοιχεία διαφόρων νωπών και ξηρών καρπών, συναντήσαμε στο βιβλίο του Michael Van Straten με τίτλο «Healing foods. Nutrition for the Mind, Body and Spirit» ότι τα κεράσια περιέχουν την αντικαρκινική ουσία «ελλαγικό οξύ». Κατόπιν αυτού προστρέξαμε σε μια σχετική ομιλία του Hans Buning-Pfaue, καθηγητού Χημείας τροφίμων στο Πανεπιστήμιο της Βόνης (Γερμανία), ο οποίος αναφέρθηκε στο μηχανισμό της αντικαρκινογόνου επιδράσεως των φαινολικών οξέων, στα οποία συγκαταλέγεται και το ελλαγικόν οξύ. Στην κατηγορία των φαινολικών οξέων, συμπεριλαμβάνονται και τα: Καφεϊκόν οξύ, Γαλλικόν οξύ, Χλωρογενικό οξύ, Φερουλικό οξύ και το Ελλαγικόν οξύ.
Το καθένα ή και περισσότερα μαζί, έχουν τη δική τους δράση.
Για το ελλαγικό οξύ αναφέρεται κατ’αρχήν: Αποκλεισμός των αντιδράσεων σύνδεσης με το D.N.A. και παρακάτω αναλύει τον τρόπο δράσεών του; Το φερουλικό οξύ, το καφεϊκό οξύ, το χλωρογενικό οξύ και το ελλαγικό οξύ, ενώνονται με τους πολυκυκλικούς αρωματικούς υδρογονάνθρακες (μεταξύ άλλων βενζοπυρένιο), που θεωρούνται πολύ ισχυρά καρκινογενή.
Έτσι τα φαινολικά οξέα καταστέλλουν τη γένεση του καρκίνου και μάλιστα η δράση τους είναι ανάλογη με το μέγεθος της δόσης. Το ελλαγικό οξύ εμποδίζει 80-300 φορές περισσότερο καρκινογένεση σε σχέση με τα άλλα φαινολικά οξέα.
Μια τρίτη αποδεχθείσα δυνατότητα μείωσης της ασθένειας του καρκίνου εξηγείται με την ένωση των φαινολικών οξέων με το D.N.A.. To ελλαγικό οξύ εμποδίζει τη δημιουργία καρκίνου με τον τρόπο αυτό, δηλαδή με την ισχυρή ομοιοπολική ένωσή του με το D.N.A., καταλαμβάνοντας τις θέσεις οι οποίες είναι γνωστές ως θέσεις δέσμευσης των καρκινογενών.
Τα στοιχεία αυτά αξιοποιούμενα καταλλήλως, μπορούν να ανεβάσουν πολύ ψηλά το κεράσι στο εσωτερικό και εξωτερικό.
Στυλιανίδης Δ., Επ. Δ/ντης Ινστιτούτου Φυλλοβόλων Δένδρων
Σωτηρόπουλος Θ., Ινστιτούτο γενετικής Βελτίωσης και Φυτογενετικών Πόρων, Τμήμα Φυλλοβόλων Δένδρων
Πετρίδου Μαγδαληνή Καθηγήτρια Βιολογίας Οπωροκηπευτικών Α.Π.Θ.
