Γράφει η Ευδοξία Δαβόρα
μουσικοπαιδαγωγός- μουσικοθεραπεύτρια
Μια νέα μέθοδος μουσικής αγωγής ήρθε τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα από τον Ρώσο καθηγητή Dr. Michael Lazarev (Διδάκτωρ Ιατρικής και Καθηγητής της Διεθνούς Ακαδημίας Επιστημών και Τεχνών, Ph.D. της Ρωσικής Ακαδημίας Εκπαίδευσης, Προϊστάμενος του Τμήματος προγενητικής και περιγενητικής υγείας παίδων του Παιδικού Κέντρου Ερευνών Υγείας της Ρωσικής Ακαδημίας Ιατρικών Επιστημών, και μέλος της Ακαδημίας Παιδαγωγικών και Κοινωνικών Επιστημών). Η μέθοδος Intoning (από τη Λατινική λέξη INTARONE – Προφέρω δυνατά) αποτελεί το δεύτερο κομμάτι της μουσικοθεραπετικής μεθόδου αισθητηριακής υποστήριξης και ανάπτυξης Sonatal, και εφαρμόζεται σε νεογνά, βρέφη και νήπια έως τριών ετών.
Έχει ως στόχο την βελτιστοποίηση της μορφωτικής και λειτουργικής ωρίμανσης των βρεφών και των μικρών παιδιών. Φροντίζει για την προσαρμογή του καρδιαγγειακού συστήματος του παιδιού στην υπερφόρτωση αναπνευστικού συστήματος που προκύπτει μετά τη γέννηση, και που ακολουθείται από την επιρροή των αισθητηριακών παραγόντων. Έχει ως στόχο την τόνωση της λειτουργικής και πάνω από όλα, της λεκτικής δραστηριότητας του παιδιού, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στην ανάπτυξη της ομιλίας, η οποία συνδυάζεται με την ανάπτυξη μηχανισμών μουσικής, καλλιτεχνικής και κινητικής έκφρασης.
Έχοντας βάση των ασκήσεων τους ήχους που παράγει το ίδιο το παιδί και σημαντικό συστατικό τη φωνή της μητέρας, κατά την εφαρμογή της μεθόδου, η ομιλία του παιδιού συνοδεύεται από αναπνευστικές, ακουστικές, οπτικές και κινητικές ασκήσεις.
Ως αποτέλεσμα αυτής της πολυλειτουργικής διέγερσης, αναπτύσσονται ενδονευρονικές συνδέσεις στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Το παιδί προσαρμόζεται συνεχώς στις δραστηριότητές αυτές και κινητοποιεί τον φυσικό μηχανισμό της ανάδρασης.
Η βασική αρχή της μουσικοθεραπευτικής μεθόδου Intoning είναι μια συνδυασμένη επίδραση στο γνωστικό και σωματικό πεδίο, με στόχο την αύξηση της νοημοσύνης του παιδιού.
Για τη δημιουργία των προϋποθέσεων και τη λειτουργική ωρίμανση του παιδιού, η μέθοδος, παρέχει ρυθμιζόμενη αισθητηριακή ροή επιτρέπει την ταυτόχρονη δράση σε διάφορα αισθητήρια συστήματα (ακοή, όραση, αιθουσαίο σύστημα, οπτική ευαισθησία) και εξασφαλίζει αρμονική ψυχική και σωματική ανάπτυξη.
Η ουσία της εκπαίδευσης είναι συνεπής εφαρμογή των ασκήσεων: αναπνοή με εκφώνηση (τραγούδι και ομιλία), οπτικοποίηση υλικού (εικόνα), κινητική υποστήριξη (κινήσεις που μιμούνται ηχοαναπνευστικές εικόνες).
Ο καρδιακός ρυθμός του παιδιού διαμορφώνεται στην προγεννητική ηλικία και αντανακλά τον ρυθμό της καρδιάς της μητέρας που αλλάζει με κάθε κίνηση. Οι χτύποι της καρδιάς της μητέρας είναι μια καλή ένδειξη της κινητικής της δραστηριότητας και για το έμβρυο ενεργούν ως προσομοιωτής. Αυτό το πρότυπο αφήνει στη μεταγενέθλια μνήμη του παιδιού τέσσερις βασικές λειτουργίες: βαθιά ανάπαυση - 60 με 70 παλμοί ανά λεπτό, παθητική αναψυχή - 70 με 80 παλμοί ανά λεπτό, μέτρια ένταση - 80 με 95 παλμοί ανά λεπτό και υψηλή ένταση - 100 και πάνω παλμοί ανά λεπτό.
Στην ίδια περίοδο διαμορφώνεται και το φωνητικό πρότυπο και οφείλεται στο γεγονός ότι κατά τη διάρκεια της ομιλίας την μητέρας αλλάζει ο ρυθμός και το βάθος της αναπνοής της, οδηγώντας σε αλλαγή της οξείδωσης του σώματος του εμβρύου. Η φωνή της μητέρας είναι ένας δείκτης αναπνοής για το παιδί και ενεργεί ως φωνητικός προσομοιωτής.
Αμέσως μετά τη γέννηση όμως, το παιδί στερείται το πιο σημαντικό αισθητηριακό ερέθισμα της ζωής του - τον ήχο της καρδιάς της μητέρας. Γι’ αυτό η φωνή της μητέρας, ειδικά τον πρώτο μήνα της ζωής, έχει ιδιαίτερη σημασία και ενεργεί ως διεγέρτης της ψυχοσυναισθηματικής και κινητικής δραστηριότητας του παιδιού.
Αυτή η ευάλωτη και πολυσήμαντη περίοδος της ζωής μας, αποτελεί την αφετηρία και τη βάση για τη μετέπειτα εξέλιξη μας. Το σημαντικότερο όμως είναι ότι το ίδιο το παιδί στην αρχή της ζωής του δεν έχει τη δυνατότητα να επιλέξει τα ερεθίσματα που το περιβάλλουν και η ηχητική του ταυτότητα διαμορφώνεται έως ένα βαθμό χωρίς τη συνειδητή επιλογή του. Η φωνή της μητέρας και η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος πλημμυρισμένου από σωστά ερεθίσματα όταν μάλιστα είναι διαποτισμένο με αγάπη, προσφέρει στο παιδί όλο τον πλούτο των αρμονικών, και πυροδοτεί το ξεκίνημα για μια υγιή σωματικά κ πνευματικά ζωή.
