Γράφει η Ευδοξία Δαβόρα
μουσκοπαιδαγωγός - μουσικοθεραπεύτρια
Η εγκεφαλοπάθεια είναι μια ασθένεια, διαταραχή ή βλάβη του συστήματος του εγκεφάλου. Ο όρος αναφέρεται σε προσωρινές ή μόνιμες καταστάσεις που επηρεάζουν τη δομή ή τη λειτουργία του εγκεφάλου. Η λέξη εγκεφαλοπάθεια μπορεί να αναφέρεται σε όλα τα είδη εγκεφαλικών βλαβών και ασθενειών, με πολλούς τύπους και μορφές, που μπορούν να ομαδοποιηθούν ανάλογα με την αιτία τους. Αίτια πολλά. Από μια απλή έλλειψη της βιταμίνης Β1, κάποιον φυσικό τραυματισμό, υψηλή πίεση του αίματος, τοξίνες, έλλειψη οξυγόνου συχνά κατά τη διάρκεια του τοκετού, ασθένειες Prion, ή κάποια άλλα κληρονομικά νοσήματα που συνδέονται όμως με την εγκεφαλική παράλυση.
Τα συμπτώματα, δύσκολα να αντιμετωπιστούν
τις περισσότερες φορές. Αλλοιωμένη ψυχική και ψυχολογική κατάσταση, κενά
μνήμης, αποπροσανατολισμός, ακούσιες μυϊκές συσπάσεις, ακούσιες κινήσεις των
ματιών, νευρικός κλονισμός, μυϊκή ατονία, προβλήματα κατάποσης ή ομιλίας, επιληπτικές
κρίσεις.
Αν και δεν υπάρχει θεραπεία για την εγκεφαλοπάθεια,
μια σωστή θεραπευτική παρέμβαση μπορεί να μειώσει τις αρνητικές επιπτώσεις στο
σώμα του ασθενούς και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής του. Οι επιστήμονες εφαρμόζουν διάφορες μορφές θεραπείας για να
βοηθήσουν τους ασθενείς να ξεπεράσουν τους προσωπικούς περιορισμούς που
σχετίζονται με την ασθένεια.
Κάθε πρόγραμμα προσαρμοσμένης θεραπείας
αντλείται από κατάλληλους κλάδους, με βάση τις ατομικές ανάγκες του ασθενούς. Ο τύπος της εγκεφαλοπάθειας, η
σοβαρότητα και το πεδίο εφαρμογής του, καθώς και οι υπάρχουσες συνειρμικές
συνθήκες, λαμβάνονται υπόψη όταν συμβουλευόμαστε για μια θεραπεία.
Ως μέρος ενός ολοκληρωμένου σχεδίου θεραπείας,
η φυσικοθεραπεία, η και η λογοθεραπεία είναι από τις πιο κοινές και ευεργετικές
παρεμβάσεις, με τις πιο εναλλακτικές θεραπευτικές μεθόδους να κερδίζουν συνεχώς
έδαφος. Η θεραπεία επικεντρώνεται στον
περιορισμό της βλάβης, αλλά και της ενεργοποίησης του εγκεφάλου, ενισχύοντας
την ικανότητα των ασθενών να επικοινωνούν, να παίζουν, να περπατούν και να
βοηθούν στην προσωπική φροντίδα.
Η στοχευμένη θεραπεία σε μεμονωμένους τομείς
συντονίζοντας τους ασθενείς, τους φροντιστές και τους θεραπευτές από πολλαπλούς
κλάδους και η συντονισμένη προσπάθεια, βοηθά το ασθενή, να συνειδητοποιήσει το
προσωπικό του δυναμικό. Η διαχείριση του πόνου, της
σπαστικότητας, των γλωσσικών δυσκολιών και άλλων συμπτωμάτων της εγκεφαλικής
παράλυσης, ενισχύει την ανεξαρτησία και την εμπιστοσύνη, συμβάλλοντας έτσι στην
αύξηση της κινητικότητας και στη βελτίωση της συνολικής ποιότητας ζωής.
Τα θεραπευτικά οφέλη φυσικά, ενισχύονται
όταν οι ασθενείς με την όποιοι μορφή εγκεφαλοπάθειας είναι άνετοι και ήρεμοι με
το περιβάλλον γύρω τους. Η μουσική παρέχει μια φυσική γέφυρα, ηρεμώντας τους
ασθενείς και ενισχύοντας τις σχέσεις τους με τους θεραπευτές. Η ενσωμάτωση της
μουσικής σε θεραπευτικά προγράμματα ενισχύει τις βελτιώσεις της επικοινωνίας
και την κοινωνική ανάπτυξη, καθώς οι ασθενείς εκφράζονται με το τραγούδι,
δοκιμάζοντας τη δυνατότητα της φωνής τους, παίζοντας ένα όργανο ή απλά
ακούγοντας μουσική παθητικά.
Μελέτες για τη χρόνια αγγειακή
εγκεφαλοπάθεια σε σχέση με την ενεργή μουσικοθεραπεία, είχαν εμφανή
αποτελέσματα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Η εφαρμογή έγινε σε ενήλικους
ασθενείς με έλλειψη μνήμης, προσοχής και λεκτικής ευχέρειας που σχετίζεται με
αγγειακή νοητική δυσλειτουργία. Σε ένα διάστημα τεσσάρων μηνών, η μέθοδος της
μουσκοθεραπείας, βασίστηκε σε δημιουργικό και διαδραστικό παιχνίδι, ταυτόχρονα
με τη φαρμακολογική θεραπεία. Οι αρχικές νευροψυχολογικές
εξετάσεις, έδειξαν ελλείμματα στην ονομασία αντικειμένων και αριθμών, τη
λεκτική ευελιξία, τη βραχυπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη λεκτική μνήμη, τη
βραχυχρόνια χωρική μνήμη, την επιλεκτική προσοχή και τον οπισθοκινητικό
συντονισμό. Μετά τις συνεδρίες μουσικοθεραπείας, το γνωστικό προφίλ βελτίωσε
σημαντικά την προσοχή, τον οπισθοκινητικό συντονισμό και τη λεκτική και χωρική
μνήμη. Τέτοιες θετικές αλλαγές επιβεβαιώθηκαν και από άλλες παρόμοιες μελέτες,
ενώ παρατηρήθηκε ταυτόχρονα και η αύξηση των διαπροσωπικών αλληλεπιδράσεων,
καθώς και η σταθερή μείωση του άγχους των ασθενών αλλά και των φροντιστών τους.
Σε επιλεγμένους ασθενείς λοιπόν, μια
καλά δομημένη επέμβαση που προστίθεται στην τυποποιημένη θεραπεία μπορεί να
συμβάλει στον προσδιορισμό μιας σταθερής βελτίωσης των γνωστικών και
ψυχοσυμπεριφορικών πτυχών του ασθεν. Απαιτούνται βέβαια ακόμη περισσότερες
μελέτες για να επιβεβαιώσουν αυτά τα πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα στον τόσο
ευαίσθητο τομέα των εγκεφαλικών παθήσεων.
