1821 – 2021, 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Το ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ πριν (κατά-μετά) την επανάσταση

1821 – 2021, 200 ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ Το ΡΟΥΜΛΟΥΚΙ πριν (κατά-μετά) την επανάσταση

Του Γιάννη Δ. Μοσχόπουλου

1. Η ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ

Περί το 1372 είχαν φθάσει στο Γενιτζέ (σημερινά Γιαννιτσά) οι γαζήδες καταδρομείς και προπομποί των τακτικών στρατευμάτων των Oθωμανών σουλτάνων. Αρχηγός αυτών των «μαχητών της πίστης» ήταν ο περίφημος γαζή Εβρενός μπέης, ένας δραστήριος στρατηγός του σουλτάνου Μουράτ Α΄. Τακτικά επιχειρούσε στις χώρες των «απίστων», με σκοπό τη λαφυραγωγία και τη σύλληψη αιχμαλώτων.

Πιθανώς τότε οι Οθωμανοί κατακτητές έδωσαν στην πεδιάδα της Καμπανίας την ονομασία Rumlik «Ρουμλούκ», τουρκική λέξη που παράγεται από το Ρουμ (Ρωμιός) και τον επιθετικό προσδιορισμό –lik (-λούκ), ώστε να σημαίνει τον τόπο που έχει Ρωμιούς – Bυζαντινούς, δηλαδή τον «Ρωμιότοπο».

Τον Απρίλιο του 1387 παραδόθηκε με συμφωνία η Θεσσαλονίκη στον Χαϊρεντίν πασά. Οι ελληνικές πηγές αναφέρουν για πρώτη φορά την κατάληψη της Βέροιας από τους Τούρκους στις 8 Μαίου 1387, από το σουλτάνο Αχουμάτη, εννοώντας προφανώς τον Μουράτ Α΄.

Κατά τον θρύλο ο σουλτάνος έδωσε στον Γαζή Εβρενός όλη την περιοχή που θα διέτρεχε έφιππος από τη μια αυγή στην άλλη. Αυτός ξεκίνησε από τα Γιαννιτσά, διέγραψε κύκλο σε όλη την πεδιάδα γύρω από τη λίμνη και σταμάτησε στην Κουλακιά, όπου άκουσε το λάλημα ενός πετεινού, που ανήγγειλε την αυγή. Αυτή η περιοχή αποτέλεσε το μετέπειτα βακούφι του.

Στις 26 Μαρτίου 1430 ο σουλτάνος Μουράτ Β΄ βάδισε με τα στρατεύματά του από τα Γιαννιτσά κι έφτασε μπροστά στα τείχη της Θεσσαλονίκης ζητώντας την παράδοσή της. Οι Θεσσαλονικείς επιθυμούσαν να παραδοθούν ειρηνικά, αλλά εμποδίστηκαν από τη βενετική διοίκηση. Έτσι ο σουλτάνος διέταξε γενική έφοδο, στις 29 Μαρτίου 1430 η πόλη κυριεύθηκε και επί τρεις μέρες έγινε «γιάγμα» (λεηλασία). «Πήραν την Πόλιν πήραν την, πήραν την Σαλονίκη».

Η Βέροια καταλήφθηκε οριστικά λίγο πριν την Θεσσαλονίκη. Από τότε λοιπόν καταλήφθηκε οριστικά και το Ρουμλούκι κι αρχίζει τυπικά η περίοδος της Οθωμανοκρατίας. Όμως στο χάραγμα που βρέθηκε στο ναό του Αγίου Γεωργίου του Μικρού στη Βέροια, αναφέρεται, ότι στις 9 Απριλίου του έτους 1433 «… επήραν την Βέροιαν». Η λαϊκή παράδοση διέσωσε ως τις μέρες μας το μύθο για τη «βασίλισσα Βεργίνα», η οποία προτίμησε να αυτοκτονήσει πέφτοντας από τον πύργο της στον Τριπόταμο (Μπαρμπούτα) της Βέροιας, για να μη συλληφθεί και ατιμασθεί από τους Τούρκους. Κατά το μύθο από το παλάτι της άρχιζαν υπόγεια λαγούμια, που περνούσαν κάτω από την πόλη και κατέληγαν στο θερινό παλάτι της στα Παλατίτσια.

Το Οκτώβριο του 1430 τα οθωμανικά στρατεύματα έφθασαν στα Ιωάννινα. Ζήτησαν από τους κατοίκους να παραδώσουν ειρηνικά την πόλη τους και σε αντάλλαγμα τους υποσχέθηκαν διάφορα προνόμια. Οι Γιαννιώτες για να γλιτώσουν από την αναπόφευκτη καταστροφή και τον εξανδραποδισμό άνοιξαν τις πύλες. Σύμφωνα με μια ρουμλουκιώτικη παράδοση η αντιπροσωπεία των Ιωαννιτών που ερχόταν να παραδώσει επίσημα το κλειδί της πόλης των Ιωαννίνων στον Μουράτ Β΄ τον συνάντησε σ’ ένα χωριό της Καμπανίας, που βρισκόταν δίπλα στην πέτρινη (υστερορωμαϊκή) γέφυρα των εκβολών του Αλιάκμονα. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, το χωριό αυτό έλαβε από τότε το όνομα «Κλειδί».

Τέλος οι Οθωμανοί ξεκίνησαν την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ανάμεσα στα στρατεύματα που χρησιμοποίησε ο Μωάμεθ Β΄ (1451-1481) για να καταλάβει την Πόλη, ήταν και «ένα φουσάτο από τη Βέροια». Έτσι το 1453 εξέλιπε πλέον κάθε ελπίδα αναβίωσης του βυζαντινού κράτους των Ρωμαίων. Η ρουμλουκιώτικη μούσα θρήνησε για την άλωση της Πόλης και την καταστροφή των βυζαντινών κάστρων με ένα τραγούδι από το Γκριζάλι (Αγκαθιά):

«Χαμομηλιά, χαμοροϊδιά χαμήλωσ’ τα κλωνάρια σου,

ν’ ανέβω στην κορφίτσα σου, να ιδώ την Πόλη πως χαλνάει,

τα κάστρα πως γκρεμίζονται και ζιρβουκαλαμίζονται».-

*Γιάννης Δ. Μοσχόπουλος, Το Ρουμλούκι [Kαμπανία] κατά την πρώιμη και μέση οθωμανοκρατία [14ος αιώνας -1830], Θεσσαλονίκη, εκδόσεις Εντευκτηρίου 2012, σελ. 32-46.

Εφημερίδα Λαός
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Εφημερίδα Λαός - Τοπική Εφημερίδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του Διαβατού Ημαθίας

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του...

Στα πλαίσια της δράσης μας "Το Λ.Ε.Β ντύνει τα νιάτα...

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας  στο Νηπιαγωγείο Ασωμάτων

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο Νηπιαγωγείο...

Την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024, μέλη του Δ.Σ. του Λυκείου των...

Η  ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ  ΤΟΥΣ  ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Η ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Με μεγάλη μας χαρά, υποδεχτήκαμε και φέτος, τους...

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

Την  Κυριακή 24 Μαρτίου στο  Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο...

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα απασχόλησης με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες  -Για κάθε θέση εργασίας η επιχορήγηση ανέρχεται σε 12.264 ευρώ

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα...

Την Παρασκευή 5 Απριλίου, λήγει η προθεσμία υποβολής...

Παρά τις παρεμβάσεις,  συνεχίζονται εσπευσμένα  και ανεξέλεγκτα οι εργασίες στον χώρο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας

Παρά τις παρεμβάσεις, συνεχίζονται εσπευσμένα και...

Από την Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας ανακοινώνονται...

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου της  Γ.Σ.Ε.Ε. στη Βέροια, ενόψει της Γενικής  Απεργίας στις 17 Απριλίου 2024

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου...

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η επίσκεψη κλιμακίου της...

Στις 29 και 30 Μαρτίου: Εκπαιδευτική Διημερίδα Εσωτερικής Παθολογίας στη Βέροια

Στις 29 και 30 Μαρτίου: Εκπαιδευτική Διημερίδα...

Εκπαιδευτική Διημερίδα Εσωτερικής Παθολογίας,...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Καθαριότητας και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Βέροιας, ανακοινώνεται ότι επικαιροποιήθηκε από την ΕΜΥ, το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού, το οποίο για την περιοχή μας,...

Ο χαρακτηριστικός ήχος και το προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 ελήφθη πριν λίγο(απόγευμα Δευτέρας 04/9) από τους κατοίκους σε όλη την Ημαθία. Το «καμπανάκι» από την Πολιτική Προστασία χτύπησε λόγω της...

Παρουσίαση: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ Στις ανατολικές παρυφές του Γράμμου σε ύψος 1240 μέτρων και μια ανάσα από την αλβανική μεθόριο, βρίσκεται το χωριό Πληκάτι στο οποίο γεννήθηκε το 1937 και έζησε τα πρώτα παιδικά...

-Ε.Σ.Υ., μικρομεσαίοι, ακρίβεια, EΛΓΑ και πρώτη κατοικία, στις προτεραιότητας του κόμματοςΣτα πλαίσια της περιοδείας του στην Ημαθία και Πέλλα το προηγούμενο Σάββατο(17/6), ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης...