Μια από τις πιο ευγενικές, μειλίχιες, φιλοσοφημένες φιγούρες της Ημαθίας που γνώρισα, ζεί και δημιουργεί στην 10η δεκαετία της ζωής του στην Νάουσα και είναι ο φιλόλογος, θεολόγος, ιστορικός, πρ. δήμαρχος, τοπικός έφορος Προσκόπων της Νάουσας, λάτρης της Μίεζας , της Σχολής του Αριστοτέλους και της Νιάουστας, ο αδελφός Μανόλη Βαλσαμίδης του Σταύρου και της Ζωής. Γεννημένος πριν από 93 χρόνια, από την ζεστή καταφυγή του στο κέντρο της πόλης, μας γνέφει με χαμόγελο και διηγείται την τυχαία γνωριμία του με τον προσκοπισμό. O Μανώλης Βαλσαμίδης γεννήθηκε στην Έδεσσα το 1929.
Η πατρική οικογένεια του μετοίκησε στη Νάουσα
στα 1932. Αποφοίτησε από το Λάππειο Λύκειο Νάουσας, σπούδασε Θεολογία –
Φιλολογία στο Α.Π.Θ., Πριν το 1940, ο πατέρας του τον έγραψε στους προσκόπους.
Μετά την Γερμανική Κατοχή αναβίωσε ο Προσκοπισμός και o Μανώλης συμμετείχε στην
ανασύστασή του με τον βαθμό του υπενωμοτάρχη. Στον εμφύλιο οι βαθμοφόροι του
Προσκοπισμού γίνανε στόχος επιστράτευσης. Το 1947, στην πρώτη επίθεση των
ανταρτών κατά της Νάουσας, γλύτωσε την επιστράτευση στον ΕΛΑΣ, γιατί ο
αξιωματικός της επιστράτευσης ζητούσε τον μεγαλύτερο γιο του πατέρα του. Ο
Μανώλης δεν του γέμισε το μάτι. Έτσι βρέθηκε στα Κατηχητικά της Θεσσαλονίκης
υπό την κηδεμονία του Αθανασίου Φραγκοπούλου, διευθυντή των Κατηχητικών
Σχολείων Βορείου Ελλάδος.
Το 1959 επέστρεψε στη Νάουσα με εμπειρίες από τα Κατηχητικά, την εργασία του στη Μητρόπολη Εδέσσης και Πέλλης ως βοηθός ιεροκήρυκας, την εργασία του ως καθηγητής των θρησκευτικών στην Κρύα Βρύση, στο Γυμνάσιο Μπαξεβάνου και κυρίως την 5ετή εργασία του στα Εκπαιδευτήρια Ιντζεσίλογλου στα Γιαννιτσά, όπου έκανε χρέη βοηθού του εξαίρετου Λυκειάρχη Γεωργίου Ιντζεσίλογλου. Είχε το πτυχίο του Θεολόγου και τελείωνε και την Φιλολογία. Στη Νάουσα, το 1959, ίδρυσε Ιδιωτικό Γυμνάσιο με εξαιρετική επιτυχία, Ινστιτούτο Ξένων Γλωσσών με πολλούς μαθητές, κρατώντας επαφή με κεντρικό φροντιστήριο της Θεσσαλονίκης και με συνεργάτη τον καθηγητή της Αγγλικής Κλεομένη Παρασκευά. Τότε κλήθηκε ο Μανώλης Βαλσαμίδης από τον τότε δήμαρχο Νάουσας Φιλώτα Κόκκινο και παράγοντες του τόπου να συμπαρασταθεί τον Δήμο αναλαμβάνοντας τη Διεύθυνση και οργάνωση της Δημοσίας Κατωτέρας Τεχνικής Σχολής. Όταν ιδρύθηκε και Μέση Τεχνική Σχολή κλήθηκε και πάλι, αυτή την φορά από τον τότε Νομάρχη να αναλάβει την διεύθυνση και οργάνωσή της. Αυτήν την περίοδο δέχτηκε πρόσκληση από τον αείμνηστο Περιφερειακό Εφορο Προσκόπων Ημαθίας Θεοφάνη Σύρπη να αναλάβει την τοπική εφορία Προσκοπισμού Νάουσας. Ένοιωθε ευγνωμοσύνη προς τους Προσκόπους της Βέροιας και έκανε το λιγότερο που μπορούσε να κάμει. Ο λόγος ήταν ότι οι πρόσκοποι της Βέροιας, με έφορο τον αείμνηστο Δημήτριο Παπαδόπουλο, μπήκαν πρώτοι το 1949 στη ρημαγμένη πόλη και προσέφεραν πολύτιμη βοήθεια στους πολίτες της. Μεταξύ των τραυματιών που μάζεψαν, ήταν βαριά τραυματισμένος και ο αδελφός του Τάσος, ο κατόπιν δικηγόρος. Παρακολούθησε στη Θεσσαλονίκη σεμινάριο εφόρων με εκπαιδευτές τον Στάθη Πολυχρονιάδη και τον Γιάννη Κωνσταντίνου. Αρχικά τα γραφεία ήταν στο οίκημα Τρόμπακα αλλά αφού τα πήρε ο Δήμος αποκτήθηκε στέγη, ανοίγοντας εξωτερική πρόσβαση στο ισόγειο του Σχολείου του Αγίου Μηνά, όπου αναπτύχθηκαν ομάδες στη Νάουσα και την περιοχή, οργανώθηκε σχολή βαθμοφόρων, μετατρέποντας το Γ΄ δημ. σχολείο σε ξενώνα.
Στη Σχολή 384 ΣΒΕΒ Προσκόπων ενθυμούμαι ότι έλαβαν μέρος βαθμοφόροι από όλη τη Βόρειο Ελλάδα. Το Καζάνι και το μαγειριό στήθηκε στο κτήμα του κ. Βαλσαμίδη. Μάγειρος ήταν ο βαθμοφόρος της Νάουσας Νίκος Μπέρσος. Στις δημόσιες σχέσεις βοηθός ήταν ο βαθμοφόρος φίλος Άκης Θωμαΐδης. Φεύγοντας κάθε εκπαιδευόμενος έπαιρνε αναμνηστικό δώρο μια κούπα ναουσαίικη . Η Τοπική Εφορεία Προσκόπων διευκόλυνε την οργάνωση κατασκήνωσης τμήματος Λυκόπουλων, στο χωράφι του Έξω Προδρόμου Ναούσης με αρχηγό κατασκήνωσης την Νίνα Κωνσταντίνου. Μία από τις εκδρομές του συστήματος που μένει αξέχαστη στον Μανόλη, είναι η εκδρομή πέρασμα του Βερμίου από το Νότιο τμήμα του βουνού στο Βόρειο με διανυκτέρευση στη Υπαπαντή. Κάτι ανάλογο προγραμματίστηκε και πραγματοποιήθηκε με τους προσκόπους της Θεσσαλονίκης τον Στάθη Πολυχρονιάδη, ξεκινώντας από Βορρά προς Νότο. Ο Μανόλης Βαλσαμίδης ίδρυσε στη Νάουσα τον Εκπολιτιστικό Σύλλογο των Ιδιωτικών Εκπαιδευτηρίων Ε. Βαλσαμίδη αλλά και τον ΠΥΡΣΟ στον οποίο και αφοσιώθηκε για δεκαετίες με το γνωστό αποτέλεσμα. Ως ιδρυτής του πολιτιστικού συλλόγου «ΠΥΡΣΟΣ» Ναούσης και επί δεκαετίες γενικός γραμματέας του, ανέπτυξε πολυσχιδή πολιτιστική δράση εντός Ελλάδος και στο εξωτερικό. Υπήρξε ιδρυτικό μέλος του Εθνικού Τμήματος CIOFF Ελλάδος, μετείχε σε διεθνή συνέδρια ανά τον κόσμο, του CIOFF και του CID της UNESCO, ως σύνεδρος ή και εισηγητής. Έγινε γνωστή η Λαϊκή -Δημοτική μουσική και η χορευτική παράδοση της Νάουσας στον κόσμο, ιδρύθηκε το Διεθνές Φολκλορικό Φεστιβάλ του CIOFF –Πυρσού Νάουσας από το οποίο πέρασαν αξιόλογα συγκροτήματα - εθνικές αποστολές –πάνω από 150 χώρες και χορευτές πάνω από 6.000 . Η παρουσία του Μανόλη Βαλσαμίδη ήταν αισθητή στον τύπο.
Για πολλά χρόνια ήταν συνεργάτης της Φωνής Ναούσης, αργότερα του ΛΑΟΥ της Βέροιας και τακτικός αρθρογράφος στο περιοδικό Νιάουστα. Χρημάτισε πρόεδρος της επιτροπής του Εθνικού Γυμναστηρίου, πρόεδρος του Ορειβατικού Συλλόγου και τοπικός έφορος Προσκόπων Ναούσης. Επί θητείας του έγιναν έργα στο Εθνικό Γυμναστήριο, στο χιονοδρομικό κέντρο Σελίου και θεμελιώθηκε το χιονοδρομικό κέντρο 3-5 Πηγάδια. Όταν υπηρετούσε στα Γιαννιτσά, ανακάλυψε την Πέλλα και προέβαλε την αναγκαιότητα ανασκαφών δια του τύπου και παραστάσεων στις αρχές. Στη Νάουσα, με επιτυχείς επίμονες ενέργειές του, διασώθηκε ο Τάφος της Κρίσεως στα Λευκάδια. Για την έρευνα και ανάδειξη του πρωτογενούς – αρχειακού υλικού των Κωδίκων της Ελληνικής Ορθοδόξου Κοινότητος Ναούσης τιμήθηκε από τον Οικουμενικό Πατριάρχη στις 28.9.2012 με το οφίκιο του «Αρχοντος ιερομνήμωνος του Οικουμενικού Θρόνου». Στο συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν τα βιβλία: «ΜΙΕΖΑ», ιστορικού – αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, που κυκλοφορεί σε πέντε γλώσσες «ΝΑΟΥΣΑ 1892-1922», 3 τόμοι «Των Ελλήνων οι Κοινότητες – Νάουσα – Η Δημογεροντία «ΨΗΦΙΔΕΣ», 5 τόμοι
Σήμερα ο Μανόλης Βαλσαμίδης ασχολείται με τη συγγραφή. Έχει
γράψει περί τα 30 βιβλία και συνεχίζει. Με την πολυετή εμπειρία του ο Μανόλης .
Βαλσαμίδης δηλώνει ότι οι δράσεις των νέων καθορίζουν και την εξέλιξή τους. Η
ανάπτυξη πεδίου δράσεων για τους νέους πρέπει να είναι μέλημα των αρχών και της
Κοινωνίας. Υγιείς δράσεις παράγουν φερέλπιδες νέους. Ο Μανόλης Βαλσαμίδης,
αιώνια έφηβος στην ψυχή μας χαιρετά από την Ηρωική Πόλη της Νάουσας και μας
περιμένει για μια ακόμη ξενάγηση στην Μίεζα και στην Σχολή του Αριστοτέλη.
(φωτο αρχείο
Ακης Θωμαίδης-Δημήτρης Τόλιος)
