Με τη μανία του συλλέκτη και το πάθος του δημιουργού 12/4

Μόνο όποιος είναι συλλέκτης μπορεί να καταλάβει το συναίσθημα της αγωνίας, της προσμονής, της μανίας και της ικανοποίησης, να έρθει στα χέρια του το πολύτιμο συλλεκτικό κομμάτι.  Μια έκθεση που συζητήθηκε και προκάλεσε το ενδιαφέρον του κοινού, ήταν αυτή που έγινε στο ισόγειο της Στέγης ,με τις συλλογές και τις δημιουργίες 10 συλλεκτών και δημιουργών… (Βαλαχής Γιάννης, Δαμιανίδης Λεωνίδας/ Δάφνη & Μαργαρίτα, Ζέρβας Παναγιώτης, Ζυγουλιάνος Στέργιος, Τυφλίδης Κώστας,  Λάπας Κώστας, Μπιλδιρής Γιάννης, Καμπούρης Γιάννης, Κόβας Γιώργος, Παπαθεοχαρίδης Βαγγέλης και ο Σύλλογος Μοντελιστων Βορείου Ελλάδος «Πήγασος»).

Στις σελίδες του Λαού, τους φιλοξενούμε σε συνέχειες, ώστε να τους γνωρίσουμε καλύτερα και να μάθουμε τι ακριβώς κάνουν τόσα χρόνια… … 

Επιμέλεια: Σοφία Γκαγκούση

Γιάννης Βαλαχής

Γιάννης Βαλαχής, ειδικός συνεργάτης δημάρχου σε θέματα τουρισμού, μέλος ΣΕΠ του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου μα κυρίως συλλέκτης. Θέμα της συλλογής του οι ρωσικές φωτογραφικές μηχανές. Η μοναδικότητα του θέματος της συλλογής όπως αντιλαμβάνεται κανείς απαιτεί διαρκή έρευνα και αναζήτηση.

Μοιράστηκε μαζί μας, με τον δικό του τρόπο, την προσωπική του ιστορία:

«Από μικρός ήμουν ‘παλιατζής’, μάζευα ότι θεωρούσα παλιό, ιστορικό, χρήσιμο, ιδιαίτερο, οτιδήποτε μπορούσα να ξεκινήσω και να έχω περισσότερα από δύο ήταν ένα κίνητρο να μαζεύω και να τα χαζεύω. Έτσι, κατά καιρούς πέρασα από πολλές φάσεις και αντικείμενα συλλογής μέχρι που κατέληξα στις φωτογραφικές μηχανές που κατασκευάστηκαν στις χώρες της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης. 

Μεταξύ των πολλών ενασχολήσεων μου στο παρελθόν ήταν και η παρακολούθηση μαθημάτων αναλογικής φωτογραφίας στον Φωτογραφικό Όμιλο Α.Π.Θ, όχι τίποτα ηλεκτρονικά κουμπάκχια και τέτχοια. Έτσι λοιπόν, στο πλαίσιο των μαθημάτων και εντελώς τυχαία, απέκτησα από κεντρικό κατάστημα της Θεσσαλονίκης την πρώτη μου φωτογραφική μηχανή, σοβιετικής κατασκευής, για να μπορώ να ανταποκρίνομαι στις ανάγκες των μαθημάτων. Από την πρώτη επαφή, τους πρώτους ήχους και τις μυρωδιές της δερμάτινης θήκης, ένιωσα κάτι κρίκι κρίκι μέσα μου αλλά δεν έδωσα πολύ σημασία. Στο άκουσμα πως ξεκίνησα φωτογραφία, οι φίλοι μου μου δώρισαν δικές τους μηχανές και αυτό ήταν. Τις έβαλα τη μια δίπλα στην άλλη… σύνολο πάνω από δύο… Ξεκινάω να μαζεύω μηχανές… 

Βέβαια, ως ατάλαντος φωτογράφος αλλά και θιασώτης του Γούντι Άλεν “Those who can’t do, teach. And those who can’t teach, teach gym” με κέρδισε η ακαδημαϊκή μου φύση, κρέμασα τα φίλμ στο hall of fame και ξεκίνησα την ακαδημαϊκή ενασχόληση με τη φωτογραφική μηχανή ερευνώντας και μελετώντα ιστορικά και λοιπά δεδομένα. Παράλληλα με το ψάξιμο, έπεσε στα χέρια μου η πρώτη FED (Felix Edmundovich Dzerzhinsky) και άρχισα να ψάχνω την ιστορία της συγκεκριμένης μηχανής, όπου μεθοδολογικά κατέληξα στη συλλογή μόνο σοβιετικής κατασκευής φωτογραφικών μηχανών, είδη φωτογραφίας κτλ.

Εκτός από το ιστορικό ενδιαφέρον που παρουσιάζουν οι μηχανές αυτές παρουσιάζουν έντονο συλλεκτικό ενδιαφέρον μιας και υπάρχει μεγάλη ποικιλία μοντέλων, με πάρα πολλές εκδόσεις και διαφοροποιήσεις, πράγμα εθιστικό για έναν συλλέκτη. Μπορεί κανείς εύκολα να καταλάβει τι συμβαίνει, αν φέρει στο νου του τα παιδικά του χρόνια όπου προσπαθούσε να συμπληρώσει το άλμπουμ της panini ή καρουζέλ με αγαπημένους ποδοσφαιριστές ή ηθοποιούς και πάντα έλειπε ένα ή δύο σπάνια από κάθε ομάδα ή επεισόδιο. Στην ίδια λογική, χρησιμοποιώντας επίσημους ή ανεπίσημους καταλόγους, προσπαθείς ως συλλέκτης να συμπληρώσεις ένα μοντέλο με τις πολλές εκδόσεις του, εύκολες, σπάνιες ή ακόμα και δυσεύρετες. Η ανεύρεση και η απόκτηση κάθε μοντέλου είναι μια πολύ challenging διαδικασία, που απαιτεί πολλές ώρες ψαξίματος και έρευνας. Ένα μοντέλο μπορεί να βρίσκεται οπουδήποτε στον κόσμο. 

Οι σοβιετικές μηχανές, κυρίως ήταν αντιγραφές φωτογραφικών μηχανών του δυτικού κόσμου και αποτέλεσαν κυρίαρχο βιομηχανικό προϊόν της Σοβιετικής Ένωσης ενώ παράλληλα, στα μοντέλα της μπορούσε κανείς να δει την βιομηχανική και κοινωνική εξέλιξη της σοβιετικής ένωσης, από την έναρξη, την εξέλιξη, την κορύφωση μέχρι την τελική πτώση. Σήμερα, ως εμμονικός συλλέκτης, περήφανα παρακολουθώ την επίπονη προσπάθεια της πεντάχρονης κόρης μου να συλλέγει μανιωδώς (με καταλόγους φυσικά, όχι τίποτα ότι νάναι ερασιτεχνισμούς) παιχνίδια από αβγά ‘kinder έκπληξη’ και τη χαρά που νιώθω βλέποντας την απογοήτευση στο πρόσωπο της όταν το αβγό που ανοίγει το έχει δεύτερη και τρίτη φορά. Το νόημα της ζωής του συλλέκτη δεν είναι να το βρεις και να τελειώνεις. Όσα μοντέλα και να μαζέψεις, πάντα θα ξέρεις πως κάπου σε περιμένει ένα μοντέλο που δεν το έχεις…».

Γιάννης Μπιλδιρής - Μοντελιστής, κατασκευαστής

 Η θεματολογία των κατασκευών του τα «πορτρέτα», πρόσωπα κινηματογραφικά, ιστορικά αλλά και φανταστικά. Τα υλικά του απλά και συνηθισμένα, πανιά, γύψος, ξύλα και οτιδήποτε άλλο. Παράλληλα ασχολείται με τον μοντελισμό όπου και διαπρέπει σε διαγωνισμούς.

Από μικρός είχε μια κλίση να φτιάχνει και να κατασκευάζει διάφορα πράγματα παρότι ο χρόνος του είναι ελάχιστος αφού η ειδικότητα του γυναικολόγου δεν του αφήνει ελεύθερο χρόνο. Παρόλα αυτά όταν καταφέρνει να τον έχει, προτιμάει να κάθεται στο σπίτι και να σκαρώνει… Κάτι να σκαλίζει, κάτι να ξύνει και να δημιουργεί, ώστε να ξεκουράζεται και να χαλαρώνει. «Εκείνη την ώρα ταυτίζομαι με αυτό που φτιάχνω. 

Ξεχνιέμαι… π.χ. όταν έφτιαχνα τη μούμια, που ήταν και η «ατραξιόν» της έκθεσης, ένιωθα ότι βρίσκομαι στην ταινία με τον Μπόρις Καρλόφ, στα χολυγουντιανά στούντιο που γυριζόταν η ταινία» μας είπε ο Γιάννης Μπιλδιρής, δημιουργός καλλιτεχνικών κατασκευών.

Ο Καβάφης με την εμβληματική και χαρακτηριστική φυσιογνωμία του, στάθηκε αφορμή για μία από τις κατασκευές-πρόσωπα που παρουσιάστηκαν στη Στέγη, μαζί με τον Κάφκα, τη μούμια, τον Νοσφεράτου, έναν Κονκισταδόρ, έναν σταυροφόρο κι έναν μαύρο σκλάβο.

Έντονες, οπότε, οι επιρροές από τον κινηματογράφο αλλά και από την λογοτεχνία επίσης, όσον αφορά στα πρόσωπα που του προκαλούν κάποιο ενδιαφέρον ή συγκίνηση, ώστε να κατασκευάσει το έργο του.

Η πρώτη ύλη των κατασκευών του είναι ο χαρτοπολτός που είναι ελαφρύ υλικό ώστε να μεταφέρεται εύκολα, καθώς και ο ψυχρός πηλός, υφάσματα κ.ά.

Οι κατασκευές του Γιάννη Μπιλδιρή, έχουν μία σκηνογραφική ματιά και όπως λέει ο ίδιος, εάν δεν ήταν γυναικολόγος, θα το σκεφτόταν για σκηνογράφος ή σκηνοθέτης. Εξάλλου στις θεατρικές παραστάσεις, που αγαπάει να παρακολουθεί, «σκηνογραφεί» παράλληλα, από την καρέκλα του θεατή.

«Είναι τυραννικό να σου καρφώνεται μία ιδέα στο μυαλό, να θέλεις να το συνθέσεις, να το υλοποιήσεις και να μην έχεις χρόνο…» εξομολογείται ο βεροιώτης γιατρός, ο οποίος ακόμα και μετά από μια μεταμεσονύχτια γέννα, επιστρέφει στο σπίτι και αντί να κοιμηθεί σκαλίζει, τροχίζει, σμιλεύει και έτσι χαλαρώνει…

Στα προσεχώς, ετοιμάζει τον «αναγνώστη» μια φιγούρα 1 προς 3, από χαρτί, κάτι σαν κούκλα με καπέλο και σοφιστικέ ύφος που θα διαβάζει εφημερίδα, ενώ μεγάλη επιθυμία του είναι και η μορφή του Παπαδιαμάντη, με αρκετό βαθμό δυσκολίας, λόγω των χαρακτηριστικών του.

Εάν ξεναγηθεί κανείς στο σπίτι του Γιάννη  Μπιλδιρής θα δει και εντυπωσιακές επιτοίχιες κατασκευές, που ευλόγως, δεν μεταφέρονται σε κάποια έκθεση για το ευρύ κοινό. 

Τι έχουμε να περιμένουμε προσεχώς; τον ρωτήσαμε …Και μας είπε, ότι  επόμενη σκέψη, που του γεννήθηκε κυρίως από τον «Άρχοντα των δαχτυλιδιών», είναι η δημιουργία ενός θεματικού χώρου, με φιγούρες από την ταινία, αλλά και από τον Χάρι Πότερ ή την Παναγία των Παρισίων.

συνεχίζεται...