Γράφει ο ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ
Ο προβληματισμός και η κινητικότητα που καταγράφονται στην ευρωπαϊκή αλλά και στην διεθνή πολιτική σκηνή μετά την πρόσφατη απόρριψη του αιτήματος του κράτους «Βόρεια Μακεδονία» προς την Ευρωπαϊκή Ένωση για την έναρξη ενταξιακών διαπραγματεύσεων, αναδεικνύουν και τα ουσιαστικά ζητήματα για την εφαρμογή της Συμφωνίας των Πρεσπών.
Πέραν όμως από την επίσημη διπλωματία, την οποία χειρίζονται τα καθ’ύλην αρμόδια κυβερνητικά όργανα, το ζήτημα της εφαρμογής της Συμφωνίας των Πρεσπών ανακύπτει συνεχώς και σε επίπεδο διεθνών συνεδρίων και άλλων διοργανώσεων επιστημονικού, αθλητικού, κοινωνικού, πολιτιστικού κλπ. χαρακτήρα.
Ειδικότερα καταγράφεται η εμπειρία από τις Συνόδους των Ευρωπαϊκών Ιατρικών Οργανώσεων στις οποίες συμμετέχουν οι Αντιπροσωπείες των Εθνικών Ιατρικών Συλλόγων των χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε αυτές τις Συνόδους συνηθίζεται να παρευρίσκονται ως επισκέπτες, Ιατροί Αντιπρόσωποι από τρίτες χώρες.
Συνήθως οι Αντιπροσωπείες των τρίτων χωρών μετά από αίτημα τους και απόφαση των Συνελεύσεων, εγγράφονται στις Οργανώσεις ως μέλη-παρατηρητές με ειδικό καθεστώς συμμετοχής, που ορίζεται από το καταστατικό κάθε Οργάνωσης, με δικαίωμα λόγου και όχι ψήφου.
Ο Πανελλήνιος Ιατρικός Σύλλογος ως πλήρες μέλος των Ευρωπαϊκών Ιατρικών Οργανώσεων, που συμμετέχει στις Συνόδους δια των Αντιπροσωπειών του, ήταν πάντα θετικός στα αιτήματα των Εθνικών Ιατρικών Συλλόγων προερχόμενων από χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε αυτό το σημείο επισημαίνεται το ιδιαίτερο ζήτημα που ανέκυπτε σε ορισμένες από τις προηγούμενες Συνόδους, στις οποίες εμφανίζονταν Αντιπρόσωποι εκ των Σκοπίων, με το αίτημα αναγνώρισής του Ιατρικού τους Συλλόγου ως μέλους-παρατηρητή της χώρας προέλευσης με το όνομα MΑΚΕΔΟΝΙΑ.
Με παρεμβάσεις των Αντιπροσωπειών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, τονίζονταν ότι από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα ως MΑΚΕΔΟΝΙΑ προσδιορίζεται η μεγάλη γεωγραφική περιφέρεια του βόρειου τμήματος της Ελλάδας, η οποία πάντα υπήρξε αναπόσπαστο τμήμα του ελληνικού έθνους.
Επισημαίνονταν δε ότι, με την Ενδιάμεση Συμφωνία που υπογράφηκε μεταξύ των Μερών στην Νέα Υόρκη στις 13 Σεπτεμβρίου 1995 στα πλαίσια του ΟΗΕ που είχε και την εποπτεία των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ελλάδος και του κράτους των Σκοπίων, ορίστηκε ως προσωρινή διεθνής ονομασία του δεύτερου η FYROM «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας- Former Yugoslav Republic of Macedonia»,
Κατόπιν τούτων με την σαφή αμφισβήτηση των Αντιπροσωπειών του Πανελλήνιου Ιατρικού Συλλόγου, ως προς την επίσημη εισδοχή στις Ευρωπαϊκές Ιατρικές Οργανώσεις των Αντιπροσωπειών της FYROM με την ονομασία «Αντιπροσωπεία της Μακεδονίας», το ζήτημα παρέμενε σε μια διαρκή εκκρεμότητα.
Στις 12 Ιουνίου 2018 συνάφθηκε η διακρατική συμφωνία των Πρεσπών (Prespa Agreement) μεταξύ της Ελλάδας και της FYROM υπό την εποπτεία του ΟΗΕ, με σκοπό την επίλυση του ζητήματος της ονομασίας της τελευταίας, που τελικά ορίστηκε ως «Βόρεια Μακεδονία».
Η Συμφωνία των Πρεσπών αντικατέστησε την Ενδιάμεση Συμφωνία του 1995 και κατήργησε την εσωτερική συνταγματική ονομασία «Δημοκρατία της Μακεδονίας», καθώς και την προσωρινή ονομασία «Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας - FYROM».
Η Συμφωνία κυρώθηκε από τα Κοινοβούλια και των δύο χωρών και τέθηκε σε ισχύ μετονομάζοντας επίσημα τη χώρα σε «Βόρεια Μακεδονία» στις 12 Φεβρουαρίου 2019.
Βασικό στοιχείο της Συμφωνίας είναι ο όρος «erga omnes» με τον οποίο επισημαίνεται ότι έχει ισχύ για κάθε χρήση στο εσωτερικό της χώρας και στην Διεθνή Κοινότητα.
Εκ της Συμφωνίας ορίζεται η αντικατάσταση του όρου «ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» με αυτόν του «ΒΟΡΕΙΑ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ» μεταξύ άλλων πολλών, στο Σύνταγμα της χώρας, στους τίτλους όλων των Οργάνων Διοίκησης, των Οργανισμών, των Φορέων, των μνημείων, των εμπορικών τίτλων κλπ.
Στις προσεχείς Συνόδους των Ευρωπαϊκών Ιατρικών Οργανώσεων, επανέρχεται το αίτημα για εισδοχή ως μέλους παρατηρητή των Αντιπροσωπειών της Βόρειας Μακεδονίας.
Σε όλους ωστόσο τους τίτλους των συνοδών εγγράφων του αιτήματος, όπως στα ίδια τα αιτήματα, στο Καταστατικό του Ιατρικού Συλλόγου της χώρας κλπ, αναγράφεται σταθερά ο όρος «Μακεδονία», παρά την υποχρέωση αντικατάστασής του με τον όρο «Βόρεια Μακεδονία».
Η ίδια πρακτική αναφέρεται γενικά σε διεθνή συνέδρια και άλλες ανάλογες επιστημονικές, αθλητικές, κοινωνικές, πολιτιστικές κλπ. διοργανώσεις.
Από το γεγονός ότι έχει παρέλθει επαρκέστατο χρονικό διάστημα από την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας των Πρεσπών, καθίσταται πρόδηλο ότι δεν υφίσταται πρόθεση εφαρμογής της από τους αντιπροσώπους της Βόρειας Μακεδονίας, στις διεθνείς διοργανώσεις.
Αυτή η κατάσταση εγείρει εύλογες αντιδράσεις από τις ελληνικές αντιπροσωπείες που ποικίλουν ανάλογα με τις περιστάσεις της στιγμής και εκδηλώνονται είτε ως ανοικτές διαμαρτυρίες οι οποίες ανατρέπουν το κατά κανόνα καλό κλίμα των διοργανώσεων αυτών, είτε με κατάθεση αναλόγων υπομνημάτων, είτε και με αποχωρήσεις από τις εργασίες των διοργανώσεων.
Αυτή η διαφοροποίηση των ελληνικών αντιδράσεων οφείλεται στο γεγονός ότι δεν υφίσταται ο αναγκαίος ενιαίος συντονισμός από πλευράς επίσημης ελληνικής πολιτείας.
Η ελληνική πολιτεία έχει την ευθύνη της διαμόρφωσης, της προώθησης και της προάσπισης των ελληνικών θέσεων. Αυτές όμως δεν πρέπει να περιορίζονται σε επίπεδο επίσημης διπλωματίας και μόνο.
Η προάσπιση των εθνικών θεμάτων πέρα από τις επίσημες διεθνείς συναντήσεις στις οποίες συμμετέχουν οι εκπρόσωποι της ελληνικής πολιτείας και οι αξιωματούχοι των Διεθνών Οργανισμών, επιτελείται και σε επίπεδο συνεδριακών και άλλων συναφών διοργανώσεων.
Κοινή απαίτηση αποτελεί η διαρκής λειτουργία ειδικής υπηρεσίας του Υπουργείου Εξωτερικών, η οποία θα υποστηρίζει και θα εφοδιάζει με το απαραίτητο υλικό που απαιτείται για την προβολή των ελληνικών θέσεων, όλες τις ελληνικές αποστολές που συμμετέχουν σε διεθνείς διοργανώσεις.
Κάθε Ελληνας ο οποίος έχει την ιδιότητα του μετέχοντος στις διεθνείς διοργανώσεις, είναι κι ένας εν δυνάμει πρεσβευτής της χώρας μας, ο οποίος εκ των πραγμάτων είναι επιφορτισμένος με την προβολή και την στήριξη των εθνικών ελληνικών θέσεων.
