Του ιερέως Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Προ ημερών, φίλοι αναγνώστες, κάποιος από τη συντροφιά μου, μου είπε σε
σχετική συζήτηση:
«Μήπως οι χριστιανοί είναι καλύτεροι από τους άλλους; Βλέπω και αυτούς που
πηγαίνουν τακτικά στην εκκλησία και κάνουν μεγάλους σταυρούς και ανάβουν
λαμπάδες. Ίδιοι και χειρότεροι. Σεμνότυφοι, θρησκόληπτοι, υποκριτές. Φαρισαίοι
όλοι τους».
Πρέπει να σου εξομολογηθώ, φίλε αναγνώστη. Άκουγα το κατηγορητήριο
ψύχραιμα, χωρίς να αντιδρώ. Ύστερα προσπάθησα ανεπηρέαστα να το κουβεντιάσω με
τον εαυτό μου., Μήπως έχει δίκιο; Σκέφτηκα. Γιατί εκείνος που περισσότερο από
κάθε άλλον, όχι μόνο ακούει, αλλά και επιζητεί την κριτική είναι ο χριστιανός.
Ο αληθινός χριστιανός θέλει την κριτική, από οπουδήποτε και αν προέρχεται,
αρκεί αυτή να είναι καλόπιστη.
Χωρίς εδώ να επιμείνουμε στην καλοπιστία ή κακοπιστία, στις γενικεύσεις ή αφαιρέσεις,
που κάνει το κατηγορητήριο, ας δεχθούμε ότι έχουμε μια καλόπιστη κριτική. Η
πρόταση λοιπόν, «Οι Χριστιανοί δεν είναι καλύτεροι από τους άλλους». Θέλεις και
τα επιχειρήματα και τις αποδείξεις. Απλούστατα ο τάδε ή οι τάδε χριστιανοί του
σπιτιού μου, της γειτονιάς μου, του χωριού μου, της πατρίδας μου, της Ευρώπης,
της υφηλίου, λίγοι ή πολλοί, σύγχρονοι ή προγενέστεροι δεν είναι καλύτεροι από
τους άλλους που δεν πιστεύουν.
Προτού προχωρήσουμε σε μια λεπτομερέστερη εξέταση του θέματος, θα ήθελα να ξεκαθαρίσουμε
μερικές λέξεις. Να τις καθορίσουμε, για να ξέρουμε το ακριβές νόημά του και να
συνεννοούμεθα. Η ακριβολογία έχει και εδώ το λόγο της.
«Οι χριστιανοί» λένε και παίρνει το σχέδιο όλους ανεξαιρέτως, από
εμφανίσεως του χριστιανισμού έως σήμερα. Καμία διάκριση. Όλοι, λοιπόν, οι
χριστιανοί είναι σκάρτοι; Σαν να έκαναν έρευνα σε παγκόσμια κλίμακα, αφού
κινητοποίησαν όλες τις στατιστικές υπηρεσίες του κόσμου και κατέληξαν σε
ντοκουμενταρισμένα και αδιαμφισβήτητα συμπεράσματα. Αλλά, όπως καταλαβαίνεις,
φίλε αναγνώστη, τέτοιες πρόχειρες γενικεύσεις ξεφεύγουν από τα όρια της
σοβαρότητας. Άλλο να πουν πως ορισμένοι χριστιανοί δεν εκπροσωπούν και δεν
ευπροσωπούν τη χριστιανική τους ιδιότητα. Αυτό, άλλωστε, δεν χρειάζεται να μας
το πουν οι άλλοι. Το βλέπουμε, το ζούμε και πρώτοι εμείς οι ίδιοι το
ομολογούμε. Είναι το παλαιό και σύγχρονο, παράπονο του Θεού. «Δι’ υμάς
βλασφημείται το όνομά μου εν τοις έθνεσι».
Το ίδιο ξεκαθάρισμα πρέπει να κάνουμε και για τους λεγόμενους «άλλους». Οι
άλλοι! Ποιοι είναι αυτοί οι άλλοι; Οι βουδισταί, οι ινδουισταί, οι φετιχισταί,
οι μουσουλμάνοι, οι σατανισταί, οι άθεοι, οι αδιάφοροι; Και ασφαλώς ο ίδιος ο
κατήγορος. Ώστε, όλοι αυτοί είναι καλύτεροι; Αν έλεγαν τουλάχιστον ότι μερικοί
άλλοι είναι καλύτεροι από ορισμένους χριστιανούς κατ’ όνομα, δεν θα είχαμε
αντίρρηση. Εκείνο που δεν δεχόμαστε είναι η γενίκευση. Και δεν τη δεχόμαστε
γιατί δεν είναι καθόλου σωστή. Είναι άδικη.
Και τώρα, ας δούμε από κοντά την κατηγορία: «Οι χριστιανοί…». Αλλά τι
εννοούμε με τη λέξη αυτή; Σημαίνει απλώς ότι γεννήθηκε από γονείς χριστιανούς
και δέχτηκε τη νηπιακή του ηλικία το Βάπτισμα; Μα αρκεί το γεγονός ότι
βαπτίσθηκε και άκουσε μερικές χριστιανικές αλήθειες στα παιδικά ή εφηβικά του
χρόνια, χωρίς να γίνουν εσωτερικό κτήμα της ψυχής και δυνατές βιωματικές
εμπειρίες, για να του προσφέρουν τον τιμητικό αυτό τίτλο;
Πολύ χαρακτηριστικά είπε κάποιος, ότι πολλοί από τους σύγχρονους
χριστιανούς είναι «βαπτισμένοι» ειδωλολάτρες»! Και νομίζω πως δεν έχει άδικο…
Χριστιανός! Μα αυτό δεν είναι μια κουβέντα. Αυτό πρέπει να είναι κάτι πιο
βαθύ και ουσιαστικό. Θα έπρεπε να χρωματίζει και να επηρεάζει ολόκληρη τη ζωή
μας. Και όμως, πόσο μακριά βρισκόμαστε! Είναι πράγματι απογοητευτικός ο
απολογισμός για πολλούς σύγχρονους χριστιανούς.
Ας υποθέσουμε, φίλε αναγνώστη, πως ένας άθεος σε συναντάει στο δρόμο και σε
ρωτάει! Είσαι χριστιανός; Τι σημαίνει χριστιανός; Ποιο το περιεχόμενο της
πίστεώς σου; Σε ποιον Θεό πιστεύεις; Αυτή η πίστη σου τι σου υπαγορεύει; Ποιες
είναι οι υποχρεώσεις σου; Τι λες; Θα μπορούσες εύκολα να απαντήσεις; Να δώσεις
όχι μια οποιαδήποτε απάντηση γενική και αόριστη, αλλά μια υπεύθυνη απόκριση.
Είσαι σε θέση να μιλήσεις πειστικά και να διακηρύξεις με ιερή καύχηση τη χαρά
σου, γιατί ανήκεις στην τιμητική παράταξη των αγωνιστών χριστιανών; Και ακόμα
να παρουσιάσεις τη ζωή σου σαν μια εικονογραφημένη έκδοση της πίστης σου;
Μήπως, αντί γι’ αυτά, θα αρχίσεις να ξεροκοκκινίζεις από αμηχανία; Μήπως οι
ερωτήσεις αυτές θα σε ξαφνιάσουν σαν να πρόκειται για κινέζικα; Είναι λυπηρό να
το πούμε. Και όμως για πολλούς αυτά είναι άγνωστη χώρα. Ακόμα και για πολλούς
καλοπροαίρετους, η χριστιανική τους ιδιότητα βρίσκεται στο περιθώριο. Δεν
κάθισαν ποτά να σκεφθούν, να τους απασχολήσει σοβαρά. Αρκούνται σε μια
παιδαριώδη πίστη, έτσι ίσα-ίσα για να ξεγελούν τον εαυτό τους. Έχουν μια γενική
και αόριστη ιδέα για ένα Θεό μακρινό, που ζει πάνω από τα σύννεφα, μια ανώτερη
δύναμη, όπως την ονομάζουν, που δεν πολυσκοτίζεται με τους ανθρώπους και τα
ανθρώπινα.
Το κοσμοϊστορικό γεγονός της θεϊκής σαρκώσεως. «Ο Λόγος σαρξ εγένετο και εσκήνωσεν
εν ημίν», δεν το σκέπτονται. Εξακολουθούν να έχουν μια προχριστιανική αντίληψη
περί Θεού. Και όμως, λέγονται χριστιανοί. Και λησμονούν το αυτονόητο, αυτό που
τους υπενθυμίζει η ονομασία τους. Δηλαδή ως χριστιανοί πρέπει να γνωρίζουν και
να πιστεύουν στον ενανθρωπίσαντα Θεό, τον Ιησού Χριστό και να ζουν σύμφωνα με
τις εντολές του. Ο Χριστός να κατέχει την πρώτη θέση στην καρδιά τους, στη ζωή
τους.
Κι ύστερα κάνουμε λόγο για τους ονόματι χριστιανούς, που δεν ξέρουν καν αν
υπήρξε Χριστός ή που ζουν σαν να μην υπήρξε ο Θεάνθρωπος Κύριος.
