Του ιερέως Παναγιώτου Σ. Χαλκιά
Κάθε χρόνο, στις 8 Μαρτίου, φίλοι αναγνώστες, γιορτάζεται η «Παγκόσμια ημέρα της ΓΥΝΑΙΚΑΣ».
Εξ αυτού του γεγονότος, αποφάσισα να επαναλάβω δημοσιευθέν άρθρο μου με τίτλο «Παύλειος Φεμινισμός».
Μερικές φορές, μέσα στην ιστορική πορεία της Εκκλησίας, παρουσιάστηκαν συμπτώματα παραθεώρησης της γυναίκας. Αυτά πρέπει να αποδοθούν σε λόγους καθαρά ιστορικούς (επίδραση νεοπλατωνισμού, αναφομοίωτες ιουδαϊκές αντιλήψεις κ.λπ.)
Για το Χριστιανισμό ο άνδρας και η γυναίκα δημιουργούνται από την αγάπη του Θεού διαφορετικοί και ανόμοιοι, αναμφίβολα, όμως, ίσοι. Δύο διαφορετικές όψεις του αυτού νομίσματος, ισοδύναμες και ισότιμες. Υποτίμηση, φθορά ή καταστροφή της μιας όψης, οποιαδήποτε και αν είναι αυτή, απειλεί να καταστρέψει την αξία ολόκληρου του νομίσματος.
Ιδιαίτερα, ο Απ. Παύλος κηρύττει σε μια εποχή τελείως «αντιφεμινιστική». Η γυναίκα για τους Ρωμαίους ήταν res, ενώ ο Πλάτων εδίδασκε ότι: «η θήλεια φύσις εστί προς την αρετήν χείρων της των αρρένων». Και ο Αριστοτέλης υποστήριζε ότι: «το άρρεν προς το θήλυ φύσει το μεν κρείττον, το δε χείρον».
Ο Απ. Παύλος, ακολουθώντας τα ίχνη του Ιησού Χριστού διευρύνει τη διδασκαλία και θέτει τα θεμέλια του υγιούς φεμινισμού, χωρίς ακρότητες και υπερβολές. Προσφέρει στην ανθρωπότητα μια σαφή και κρυστάλλινη διδασκαλία για τη γυναίκα, που στηρίζεται εξ ολοκλήρου στην αγάπη και την οντολογική ενότητα των δύο φύλλων. Οι απόψεις, όχι μόνο την εποχή εκείνη, αλλά και τη σημερινή, είναι καινοτόμες και επαναστατικές.
Ο Παύλος κήρυξε, χωρίς δισταγμό και με ζηλευτή σαφήνεια, την ισότητα ανδρών και γυναικών με το «ουκ ένι άρσεν και θήλυ» (Γαλ. 3, 28). Αναγνώριζε ότι η γυναίκα μπορεί να γίνει «διάκονος» της Εκκλησίας, μπορεί να λαλεί ως προφητεύουσα μέσα στην εκκλησιαστική σύναξη ή να αναπτύσσει ιεραποστολική και φιλανθρωπική δράση. Μάλιστα στις επιστολές του εξυμνεί τη δράση πολλών χριστιανών γυναικών.
Ιδιαίτερα αναφέρει το ζευγάρι των ομοτέχνων του (σκηνοποιών), της Πρίσκιλλας και του Ακύλα, που τόσο του συμπαραστάθηκαν. Αξιομνημόνευτο είναι ότι σε τέσσερις από τις έξι περιπτώσεις το όνομα της γυναίκας αναφέρεται πρώτο (Ρωμ. 16, 3-5, Α΄ Τιμ. 4, 19), πρωτάκουστο για την εποχή εκείνη. Φαίνεται επίσης, πως δυναμική γυναίκα, η Πρίσκιλλα, κυβερνούσε αυτή το σπιτικό της, γι’ αυτό αργότερα θα γίνει ηγετική μορφή στην Εκκλησία. Καμία γυναίκα, από όσες βοήθησαν τον Απόστολο στο έργο του, δεν πήρε τέτοιο έπαινο όπως αυτή (Ρωμ. 16.3).
Αλλά δεν πρέπει να λησμονείται πως ο Απ. Παύλος, σε ευρωπαϊκό έδαφος, αποκαλύπτει τις αλήθειες της νέας θρησκείας σε όμιλο γυναικών με επικεφαλής την Πορφυροπώλισα Λυδία (μαζί της βρίσκονταν και η Ευοδία ή η Συντύχη, που ο Παύλος αναφέρει στην προς Φιλιππησίους (4.2) και τις προτρέπει να ειρηνεύσουν.
Όπως άλλοτε ο Χριστός στη Σαμάρεια σε μια γυναίκα φανέρωσε τα μυστικά της Βασιλείας Του, έτσι και ο Απ. Παύλος στις όχθες του ποταμού της Μακεδονίας (παρά τους Φιλίππους) Ζυγάκη (ή Ζυγάκτη) θέτει τα θεμέλια της Εκκλησίας με τις γυναίκες. Ο Γερμανός HOLZNER θα γράψει: Ευγενικές γυναίκες των Φιλίππων ως ιερές μορφές στέκονται στις πύλες της Ευρώπης, σαν να ήθελαν να υπενθυμίσουν σε όλες τις αδελφές τους αυτής της ηπείρου.
Την ιερή αποστολή που, μέσα στην Χριστιανική Εκκλησία έχουν οι γυναίκες της Ευρώπης να είναι ιέρειες, που διατηρούν την άγια φλόγα, που έκαμε την ήπειρό μας ευτυχισμένη και μεγάλη.
Παντού στις επιστολές του δίνει χαιρετισμούς σε γυναίκες συνεργάτιδες, συζύγους συνεργατών ή μαθήτριές του. Αναγνωρίζει ξεχωριστά τις υπηρεσίες της Χλόης στην Κόρινθο και της Φοίβης στις Κεγχριές. Στη δεύτερη, μάλιστα, εμπιστεύεται και τη μεταφορά της προς Ρωμαίους επιστολής του.
Αναγνωρίζει τον άψογο χαρακτήρα της μητέρας του Ρούφου, που την αποκαλεί και δική του μητέρα.
Όταν γράφει στον πλούσιο έμπορα Φιλήμονα, δεν θα λησμονήσει να στείλει τους χαιρετισμούς του στη σύζυγό του Απφία.
Ιδιαίτερα ο Παύλος εκτιμά τις οικιακές εργασίες και την ανατροφή των παιδιών που ταιριάζουν με τη γυναικεία φύση. Εκτιμά στην Καισάρεια τις θυγατέρες του Φιλίππου με τα προφητικά τους χαρίσματα. Με τις φροντίδες του περιβάλλει τις έντιμες χήρες, που έχουν αφιερωθεί σε έργα αγάπης και που γι’ αυτό η Εκκλησία έχει αναλάβει τη συντήρησή τους (Α΄ Τιμ. 5, 7-16).
Εκεί, όμως, που εκφράζεται πλατιά η απεριόριστη τιμή για τη γυναίκα, είναι η προς Εφεσίους επιστολή του και ιδιαίτερα η περικοπή που διαβάζεται κατά τη διάρκεια του μυστηρίου του γάμου (Εφεσ. 5, 20-33).
Το κορυφαίο αυτό αποστολικό κείμενο, που θέτει τα πνευματικά θεμέλια του χριστιανικού γάμου, εκφράζει με τρόπο ανεπανάληπτο την ισότητα των δύο φύλλων, που στηρίζεται στην αμοιβαία αγάπη.
Με όσα εδώ συνοπτικά καταχωρήθηκαν, νομίζω ότι σκιαγραφήθηκε ο Παύλειος Φεμινισμός. Ξένος προς τα παροδικά ρεύματα της μόδας, απέκτησε διαχρονική σημασία.
Ιδιαίτερα δε σήμερα, εποχή σύγχυσης και «φεμινιστικών» παλινδρομήσεων, ο διαυγής λόγος του Απ. Παύλου αποκτά ξεχωριστή επικαιρότητα. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως ασφαλής γραμμή προσανατολισμού για άντρες και γυναίκες.
