Η Εθνική Στρατηγική για την πρόληψη της βίας και την αντιμετώπιση της παραβατικότητας ανηλίκων, παρουσιάστηκε χθες σε σύσκεψη στο Μέγαρο Μαξίμου, υπό τον πρωθυπουργό και ακολούθησε αναλυτικότερη εξειδίκευση σε συνέντευξη Τύπου από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς και παράγοντες.
Ο σχεδιασμός, που καλύπτει την περίοδο 2025-2030, εντάσσεται και συμπληρώνει ένα ευρύτερο πλέγμα πολιτικών για την προστασία των παιδιών, όπως οι πρωτοβουλίες για την αντιμετώπιση του εθισμού στο διαδίκτυο, δράσεις κατά του σχολικού και του εξωσχολικού εκφοβισμού, οι προσλήψεις ψυχολόγων σε δημόσια σχολεία και υποδομές φιλοξενίας θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας.
Μεταξύ των παρεμβάσεων που παρουσιάστηκαν είναι η υλοποίηση του μέτρου της αποβολής με θεσμοθέτηση της «κοινωνικής εργασίας» στο σχολείο και η δημιουργία πιλοτικά δέκα τεχνικών γυμνασίων.
Παράλληλα, όσον αφορά τη διαδικτυακή βία, τίθεται ως στόχος η θεσμοθέτηση της «ψηφιακής ενηλικίωσης» στα 15 έτη, καθώς και η διαμόρφωση μηχανισμών ελέγχου για την ηλικιακή ταυτοποίηση των χρηστών.
Η Εθνική Στρατηγική περιλαμβάνει 29 νέες πολιτικές, εκ των οποίων επτά εμβληματικές και πέντε οριζόντιες, 69 δράσεις, ενώ θεσπίζονται 38 δείκτες παρακολούθησης. Ουσιαστικά, συνδέει τη δράση 10 Υπουργείων και πολλών φορέων και όπως επισημάνθηκε αποσκοπεί στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των έξι κύριων μορφών που λαμβάνει η βία: ενδοοικογενειακής, ενδοσχολικής, διαδικτυακής, εξτρεμιστικής, ρατσιστικής και οπαδικής, διασφαλίζοντας παράλληλα την εφαρμογή μιας φιλικής προς τα παιδιά Δικαιοσύνης.
«Η ευαισθητοποίησή μας για το θέμα δεν είναι εφήμερη», σημείωσε ο κ. Μητσοτάκης κάνοντας λόγο για ένα σύνθετο πρόβλημα που βαίνει στην κατεύθυνση μιας μεγαλύτερης όξυνσης.
Ανάμεσα στις παρεμβάσεις που ξεχώρισε ήταν:
Η πλατφόρμα καταγραφής περιστατικών bullying, η οποία έχει δεχθεί πάνω από 1.000 αναφορές και για την οποία ο ίδιος ζήτησε αναβάθμιση και καλύτερη προβολή, θεωρώντας τη κρίσιμη για τη σχολική κοινότητα.
Η ενισχυμένη παρουσία της αστυνομίας σε σημεία συγκέντρωσης νέων, με στόχο την προληπτική ασφάλεια, σε συνδυασμό με την ψηφιακή εφαρμογή Safe Youth, που επιτρέπει την άμεση ειδοποίηση σε περιπτώσεις κινδύνου.
Το Kids Wallet, που στοχεύει στον περιορισμό της υπερβολικής έκθεσης των παιδιών στο διαδίκτυο, επιτρέποντας στους γονείς να θέσουν χρονικά όρια στη χρήση κινητών και να συμβάλουν στην ηλεκτρονική επιβεβαίωση της ηλικίας, όχι στον έλεγχο του περιεχομένου.
Kids Wallet
Το Kids Wallet αποτελεί κύριο εργαλείο για την αποτροπή της διαδικτυακής βίας είναι η εφαρμογή Kids Wallet, που δίνει τη δυνατότητα στους γονείς να θέτουν όρια ή και να μπλοκάρουν τη χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τα παιδιά τους, είτε το παιδί έχει δική του συσκευή είτε χρησιμοποιεί το τηλέφωνο γονέα. Οι γονείς μπορούν να ενεργοποιήσουν προεπιλεγμένες ρυθμίσεις που καλύπτουν διαφορετικές περιόδους της ημέρας και της εβδομάδας (πχ τις σχολικές ώρες ή το Σαββατοκύριακο), ή να ετοιμάσουν εξατομικευμένο πρόγραμμα για τα παιδιά τους. Παράλληλα, το Kids Wallet επιτρέπει την ταυτοποίηση του χρήστη, καθώς μπορεί να αποθηκεύσει την παιδική ταυτότητα. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η εφαρμογή έχει τη δυνατότητα να πιστοποιήσει την ηλικία του παιδιού όποτε συνδέεται σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, λύση που θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη ώστε να εφαρμόζονται αυτόματα ηλικιακά φίλτρα στο περιεχόμενο στο οποίο θα εκτίθενται οι ανήλικοι, αφού ολοκληρωθούν οι σχετικές ευρωπαϊκές διαπραγματεύσεις με τις πλατφόρμες.
Επιπλέον, χάρη στην ταυτοποίηση του χρήστη η εφαρμογή θα χρησιμοποιείται ως επιβεβαιωτικό της ηλικίας για αγορές σε φυσικά και ηλεκτρονικά καταστήματα, προκειμένου να μην μπορεί ένα παιδί να αγοράσει καπνικά προϊόντα ή αλκοόλ μέσα από ηλεκτρονικές πλατφόρμες.
Συνεκτική δέσμη δράσεων και προτάσεων
Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε επίσης στην ενθάρρυνση παιδιών και εφήβων να ασχολούνται με την άθληση και την ενίσχυση δομών από την Πολιτεία για την αντιμετώπιση θεμάτων ψυχικής υγείας για παιδιά και εφήβους.
«Κοινωνική εργασία» αντί αποβολής
Συγκεκριμένα, για την αντιμετώπιση της ενδοσχολικής βίας και του εκφοβισμού, ειδικότερα, προτείνεται μεταξύ άλλων η θεσμοθέτηση και πιλοτική λειτουργία τεχνικού γυμνασίου και η θεσμοθέτηση της αποβολής εντός σχολείου με προσφορά «κοινωνικής εργασίας». Ιδιαίτερη βαρύτητα δίδεται στην πρόληψη και αντιμετώπιση της εξτρεμιστικής και ρατσιστικής βίας και της ρητορικής μίσους, με την θεσμοθέτηση περιφερειακών συμβουλίων παιδιών και την ανάπτυξη τοπικών δικτύων πρόληψης παραβατικότητας.
Φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη
Στο πεδίο της δικαιοσύνης προτείνεται ολιστική στήριξη για τα παιδιά θύματα.
Με γνώμονα τη φιλική προς τα παιδιά Δικαιοσύνη, προβλέπονται για τα μεν ανήλικα θύματα η θεσμική ανασυγκρότηση των Σπιτιών του Παιδιού, η γεωγραφική εξάπλωση και η περαιτέρω υποστήριξή τους, με κύριο στόχο την αποτροπή της δευτερογενούς θυματοποίησης. Για τους ανήλικους παραβάτες, προβλέπεται μεταξύ άλλων η ενιαία δημιουργία διαλειτουργικής μονάδας φιλικής Δικαιοσύνης, όπου ο εισαγγελέας ανηλίκων, ο ειδικός ανακριτής και ο δικαστής να είναι under one roof, με πρωτόκολλα ενεργειών σε κάθε στάδιο και εργαλεία ατομικής αξιολόγησης και εκτίμησης παραγόντων κινδύνου.
Προγράμματα εκπαίδευσης γονέων
Για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, δίνεται έμφαση στην καλλιέργεια της θετικής γονεϊκότητας. Προβλέπονται προγράμματα εκπαίδευσης, πρόληψης και υποστήριξης γονέων ή επίδοξων γονέων, με διαδικτυακά μαθήματα και δια ζώσης συμβουλευτική.
Παρόντες υπουργοί και μέλη της Επιτροπής
Η παρουσίαση της Εθνικής Στρατηγικής και του Kids Wallet έγινε παρουσία των συναρμόδιων υπουργών υπό τον συντονισμό του υφυπουργού παρά τω Πρωθυπουργό και Κυβερνητικού Εκπροσώπου Παύλου Μαρινάκη: Παιδείας Σοφία Ζαχαράκη, Προστασίας του Πολίτη Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης, Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Δόμνα Μιχαηλίδου, Ψηφιακής Διακυβέρνησης Δημήτρης Παπαστεργίου, Επικρατείας Ακης Σκέρτσος, ο Αναπληρωτής Υπουργός Αθλητισμού Γιάννης Βρούτσης, ο Υφυπουργός Υγείας Δημήτρης Βαρτζόπουλος και η Πρόεδρος της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων καθηγήτρια Εγκληματολογίας με έμφαση στην ενδοοικογενειακή βία, Βάσω Αρτινοπούλου.
Έγιναν επίσης παρεμβάσεις δύο μαθητριών, της Ανθής και της Λυδίας, οι οποίες αναφέρθηκαν στις δικές τους εμπειρίες και παρουσίασαν το πρόβλημα της νεανικής παραβατικότητας από τη δική τους οπτική γωνία.
Η οκταμελούς διεπιστημονικής επιτροπής που εκπόνησε τη Στρατηγική, αποτελείται από την Πρόεδρο Βασιλική Αρτινοπούλου, καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, την Βασιλική Γεωργιάδου καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Πολιτικής Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πρόεδρο ΔΣ του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών, τον Θωμά Μπαμπάλη, καθηγητή Παιδαγωγικής και Δια Βίου Μάθησης στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, την Αγάπη Κανδυλάκη, καθηγήτρια Κοινωνικής Εργασίας και Πολυπολιτισμικότητας στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, τον Βασίλη Βαμβακάς, καθηγητή Κοινωνιολογίας της Επικοινωνίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, τον Κωνσταντίνο Πατσάκη, καθηγητή, Διευθυντή του Εργαστηρίου Κυβερνοασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, την Παρασκευή Ζαγούρα, επίκουρη καθηγήτρια Εγκληματολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και τον Αθανάσιο Αλεξανδρίδη, ψυχίατρο, παιδοψυχίατρο και ψυχαναλυτή.
