Γράφει ο ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ
Για μια ακόμη φορά απασχόλησε την τοπική επικαιρότητα η προοπτική της πλατείας Ωρολογίου στη Βέροια, με αφορμή τις παρεμβάσεις που ψηφίστηκαν από το Δημοτικό Συμβούλιο για την βελτίωση της εικόνας της.
Η πλατεία Ωρολογίου ή πλατεία Ρακτιβάν όπως είναι η επίσημη ονομασία της ή απλώς Ρολόι όπως την αποκαλούν οι Βεροιώτες, πέρασε τις τελευταίες δεκαετίες από διάφορα στάδια με ακραίες κατά καιρούς εκφάνσεις, την ανάδειξη της ως κατ εξοχή κέντρο των κοινωνικών λειτουργιών της πόλης και στην συνέχεια την ραγδαία της υποβάθμιση.
Βασικό χαρακτηριστικό της ιστορικά καταγεγραμμένης ανάδειξης της πλατείας ως κοινωνικού κέντρου της πόλης, υπήρξε η ενιαία χρήση του χώρου με την κυκλοτερή κίνηση των οχημάτων στην περίμετρό της πριν το 1980.
Οι παλιότεροι Βεροιώτες ενθυμούνται ότι η πλατεία έσφυζε από ζωή και οι κοινωνικοοικονομικές δραστηριότητες που συντελούνταν εκεί καθημερινά, ενισχύονταν από το ΚΤΕΛ Κοζάνης, τα Δικαστήρια, τις Οικονομικές Υπηρεσίες, τις Τεχνικές Υπηρεσίες, την Λέσχη Αξιωματικών, το Επιμελητήριο και άλλες υπηρεσίες και γραφεία.
Περιστασιακά δε η κίνηση της πλατείας ενισχύονταν από την ύπαρξη του Ηρώου, από το παρακείμενο Βήμα του Αποστόλου Παύλου και τις γειτονικές παραδοσιακές περιοχές που ακόμα τότε δεν είχαν αναδειχθεί.
Μετά τον χωρισμό της πλατείας σε δυο τμήματα, με την προέκταση της οδού Μητροπόλεως προς τη 16η Οκτωβρίου και την μεταφορά των Δικαστηρίων από το νεοκλασικό κτίριο το οποίο προς στιγμή απειλήθηκε με κατεδάφιση, η πλατεία Ωρολογίου άρχισε να υποβαθμίζεται.
Αργότερα δε όταν αποχώρησαν οι Οικονομικές Υπηρεσίες και το ΚΤΕΛ Κοζάνης η υποβάθμισή της φάνηκε ακόμα πιο έντονη. Το δε κέντρο των κοινωνικών λειτουργιών ιδιαίτερα για τη νεολαία της πόλης μετατοπίστηκε προς τις πεζοδρομημένες περιοχές και την περιοχή της Ελιάς.
Η ανακαίνιση του κτιρίου των δικαστηρίων και η επαναλειτουργία του ως Ναού της Θέμιδος ανέκαμψε την καθοδική πορεία της πλατείας. Η δημιουργία δε ποιοτικώς αναβαθμισμένων καταστημάτων στην περιφέρειά της, αναζωπύρωσε το κοινωνικό ενδιαφέρον προς αυτή.
Διαφάνηκε επομένως κατά τον πλέον ενδεικτικό τρόπο ότι η πλατεία Ωρολογίου μπορούσε να διαδραματίσει και πάλι πρωταγωνιστικό ρόλο στις κοινωνικές λειτουργίες της πόλης και να αποτελέσει πρωταγωνιστικό σημείο αναφοράς τόσο για τους Βεροιώτες όσο και για τους επισκέπτες της πόλης.
Κατέστη όμως παραπάνω από κατανοητό ότι η προοπτική αυτή έπρεπε να εξυπηρετηθεί από μια συνολική ανάπλαση, ώστε η πλατεία Ωρολογίου να ανακτήσει την αίγλη που της ανήκε και να καταστεί και πάλι σημείο κοινωνικής και οικονομικής αναφοράς.
Σημαντική παρέμβαση υπήρξε η επανένωση των δύο τμημάτων της πλατείας, κατά τρόπο όμως ελάχιστα λειτουργικό και αισθητικά υποβαθμισμένο. Ακαλαίσθητες κατασκευές που έγιναν, αχρήστευσαν λειτουργικά μεγάλο μέρος της πλατείας, ενώ αφέθησαν να καταστρέφονται, προκαλώντας έντονη της αίσθηση της εγκατάλειψης και της υποβάθμισης ολόκληρης της περιοχής.
Έτσι η κατ όνομα ανάπλαση της πλατείας οδηγήθηκε σε φιάσκο, το οποίο επιδεινώθηκε ακόμα περισσότερο με την μεταφορά των δικαστικών υπηρεσιών στο νέο δικαστικό μέγαρο και την εγκατάλειψη του νεοκλασικού κτιρίου των παλιών δικαστηρίων, εκ νέου στην φθορά.
Οι χρήσιμες σε κάθε περίπτωση επιδερμικές παρεμβάσεις για την βελτίωση της εικόνας της πλατείας, που ψηφίστηκαν πρόσφατα από το Δημοτικό Συμβούλιο, δεν επαρκούν.
Η ιστορία της πλατείας, οι κοινωνικές και πολιτιστικές παραδόσεις που συνδέονται με την περιοχή και οι προσδοκίες των καιρών, απαιτούν συνολικό επανασχεδιασμό και γενναίες αποφάσεις.
Μια σημαντική πρόβλεψη του όποιου επανασχεδιασμού, πρέπει να είναι ότι το κεντρικό τμήμα της πλατείας επιβάλλεται να καταστεί και πάλι περίβλεπτο. Να είναι δηλαδή άμεσα ορατό από όλα τα σημεία της περιμέτρου της.
Με αυτό τον τρόπο θα έχουν ίδιες δυνατότητες ανάπτυξης όλες οι επιχειρήσεις που λειτουργούν στην περίμετρό της πλατείας, όπως εστιατόρια, αναψυκτήρια, ζαχαροπλαστεία, καφενεία κλπ.
Η δυνατότητα δε να εκχωρηθεί στην περίμετρο της, η χρήση πεζοδρομίου στις επιχειρήσεις αυτές, θα δώσει τη δυνατότητα περαιτέρω επενδύσεων στους επιχειρηματίες, θα ζωντανέψει τις δραστηριότητες στην πλατεία και θα αποδώσει σημαντικά κέρδη στον Δήμο.
Η προβλεπόμενη επανανέγερση του Πύργου του Ωρολογίου στον οποίο οφείλει το όνομά της η πλατεία, που κατεδαφίσθηκε προ πολλών δεκαετιών, θα προσδώσει ακόμα μεγαλύτερη έμφαση στην αναβάθμισή της, όπως και η ανάδειξη του κτιρίου των παλιών δικαστηρίων ως χώρου πολιτισμού.
Το ίδιο θα αναδείξει την πλατεία ο επανασχεδιασμός και η ανακατασκευή Ηρώου αντάξιου και αντίστοιχου της προσφοράς και των θυσιών της πόλης, κατά τους εθνικούς αγώνες.
Σε συνδυασμό με τις σημαντικότατου ενδιαφέροντος περιοχές του Βήματος του Αποστόλου Παύλου, της Μπαρμπούτας και της Κυριώτισσας που περιβάλλουν την πλατεία, αυτή μπορεί με την αναβάθμισή της να αποτελέσει το σημαντικότερο επίκεντρο τουριστικής προσέγγισης, προς όφελος ολόκληρης της περιοχής.
Αυτή η προοπτική αποτελεί μια πρόκληση για κάθε αρμόδιο.
