Ἕνα ἀπό τά μεγαλύτερα δῶρα τοῦ Θεοῦ πρός τόν ἄνθρωπο εἶναι ἡ ἐλευθερία. Γι᾽ αὐτό καί ὁ πόθος τοῦ ἀνθρώπου γιά τήν ἐλευθερία καί ἡ θέλησή του νά ἀγωνισθεῖ γιά νά τήν ἀποκτήσει, ὅταν κάποιος τοῦ τήν στερεῖ, εἶναι στοιχεῖα σύμφυτα μέ τή ζωή καί τήν προσωπικότητά του. Καί δέν θά μποροῦσε νά συμβαίνει διαφορετικά καί μέ τούς πατέρες μας, δέν θά μποροῦσε νά συμβαίνει διαφορετικά μέ τό εὐσεβές μας Γένος, πού τίμησε καί ὕμνησε ὅσο κανένα ἄλλο Ἔθνος στόν κόσμο τήν ἰδέα καί τήν ἀξία τῆς ἐλευθερίας.
«Θέλει ἀρετήν καί τόλμην ἡ ἐλευθερία», γράφει ὁ Ἀνδρέας Κάλβος. Καί αὐτή τήν ἀρετή καί τήν τόλμη τήν διέθεταν οἱ πατέρες μας πού ἀγωνίσθηκαν γιά νά ἀποκτήσουν τήν ἐλευθερία μετά ἀπό αἰῶνες σκλαβιᾶς, μετά ἀπό αἰῶνες πικροῦ τουρκικοῦ ζυγοῦ. Τήν διέθεταν οἱ πατέρες μας, καί γι᾽ αὐτό δέν ἔπαυσαν ποτέ νά ἀγωνίζονται γιά νά τήν ἀποκτήσουν καί νά τήν κληροδοτήσουν καί στά παιδιά τους, ἔστω καί ἄν κάποιες προσπάθειές τους στό παρελθόν δέν εἶχαν εὐοδωθεῖ. Τήν διέθεταν οἱ πατέρες μας, γι᾽ αὐτό καί ἐπέτυχαν τελικά, πρίν ἀπό 106 χρόνια, νά ἐλευθερώσουν τήν αἱματοβαμμένη γῆ τῆς Μακεδονίας μας, τίς πόλεις καί τά χωριά μας, πού ὑποδεχόταν τέτοιες ἡμέρες ἀλαλάζοντας ἀπό ἐνθουσιασμό, ἀπό χαρά καί ἀπό συγκίνηση τόν ἑλληνικό στρατό ὁ ὁποῖος περνοῦσε θριαμβευτής καί ἐλευθερωτής καί ἔσπευδε νά φθάσει ὅσο πιό γρήγορα μποροῦσε καί νά ἐλευθερώσει τή Θεσσαλονίκη, καί ἄν ἦταν δυνατόν καί ὁλόκληρη τή Μακεδονία, πού περίμενε τή χαρμόσυνη ἡμέρα τῆς ἀπαλλαγῆς της ἀπό τόν ἀλλόθρησκο καί σκληρό δυνάστη.
«Θέλει ἀρετήν καί τόλμην ἡ ἐλευθερία». Καί τή θέλει ὄχι μόνο γιά νά τήν κερδίσεις ἀλλά καί γιά νά τή διατηρήσεις.
Θέλει ἀρετή, γιατί ἡ ἐλευθερία εἶναι ἀρετή· γιατί αὐτός πού τήν διεκδικεῖ καί θέλει νά τήν ἔχει δέν μπορεῖ νά εἶναι δέσμιος τῶν μικροσυμφερόντων του, δέν μπορεῖ νά ἀδιαφορεῖ γιά τούς συνανθρώπους του καί τό κοινό καλό, δέν μπορεῖ νά εἶναι ἰδιοτελής καί ἐγωιστής, δέν μπορεῖ νά ἱεραρχεῖ τό κέρδος καί τά ὑλικά πράγματα ὑψηλότερα ἀπό τίς ἰδέες, τίς ἀρχές καί τίς ἀξίες. Γιατί ὁ ἄνθρωπος αὐτός εἶναι δέσμιος τοῦ ἴδιου τοῦ ἑαυτοῦ του, εἶναι δέσμιος τῶν παθῶν καί τῶν ἀδυναμιῶν του, καί δέν μπορεῖ νά ζήσει ἐλεύθερα, δέν μπορεῖ οὔτε κἄν νά ἀνεχθεῖ νά βλέπει τούς ἄλλους νά ζοῦν ἐλεύθερα.
Θέλει ὅμως καί τόλμη ἡ ἐλευθερία, γιατί πρέπει νά ἔχει κανείς τό θάρρος νά ὑπερβεῖ τά ὅρια καί νά θυσιάσει ἀκόμη καί τή ζωή του γι᾽ αὐτήν. Θέλει νά ἔχει τή δύναμη τῆς ψυχῆς γιά νά προσφέρει τά πάντα, χωρίς ὑπολογισμούς, γιά νά κερδίσει τήν ἐλευθερία, πού εἶναι, γιά ὅσους μποροῦν νά τό συνειδητοποιήσουν, ὁ χῶρος στόν ὁποῖον εὐδοκιμοῦν καί ἀναπτύσσονται ὅλα τά ἀγαθά, καί κυρίως καρποφοροῦν οἱ εὐγενεῖς ἰδέες καί τά ὑψηλά ἰδανικά.
«Θέλει ἀρετήν καί τόλμην ἡ ἐλευθερία».
Χάρη στήν ἀρετή καί τήν τόλμη τῶν πατέρων μας εἴμαστε καί ἐμεῖς σέ θέση σήμερα νά ἀπολαμβάνουμε τήν ἐλευθερία μας. Πόση ὅμως ἀρετή καί πόση τόλμη διαθέτουμε γιά νά τήν διατηρήσουμε; Γιατί ἡ ἐλευθερία εἶναι ἕνα ἀγαθό τό ὁποῖο πρέπει διεκδικοῦμε συνεχῶς, ὄχι γιά νά φθάνουμε στά ὅρια τῆς ἀσυδοσίας καί νά καταπατοῦμε τελικά τήν ἐλευθερία τῶν ἄλλων, ἀλλά γιά νά ὑψώνουμε τό ἀνάστημά μας ἀπέναντι σέ αὐτούς πού σέ κάθε ἐποχή τήν ἐποφθαλμιοῦν. Καί εἶναι ἀνάγκη νά τό κάνουμε καί σήμερα καί πάντοτε, γιατί παρά τίς μεγαλόστομες διακηρύξεις τῶν ἰσχυρῶν τῆς γῆς, ἡ ἐλευθερία δέν εἶναι ἀδιαμφισβήτητο ἀγαθό γιά ὅλους. Ἐμεῖς ὅμως πού τήν κερδίσαμε μέ τό αἷμα καί τή θυσία τῶν πατέρων μας, τήν δικαιούμεθα, ἀλλά καί ἔχουμε χρέος καί εὐθύνη νά τήν ὑπερασπιζόμεθα μέ ἀρετή καί τόλμη, γιά νά μήν λείψει ποτέ ἀπό αὐτόν τόν τόπο, ἀπό τήν πατρίδα μας καί τά παιδιά μας.
Διάπυρος πρός τόν ἐλευθερώσαντα ἡμᾶς Θεόν εὐχέτης
† Ὁ Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης καί Καμπανίας Παντελεήμων
