ΒΑΒΡΙΟΥ «ΜΥΘΙΑΜΒΟΙ ΑΙΣΩΠΕΙΟΙ»

ΒΑΒΡΙΟΥ «ΜΥΘΙΑΜΒΟΙ ΑΙΣΩΠΕΙΟΙ»

Γράφει ο

Θωμάς Γαβριηλίδης

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ

Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΤΟΥ Η ΥΒΡΗ

1. Όταν νυμφεύονταν οι θεοί,

το ταίρι του ο καθένας,

2. ο Πόλεμος, που πρόφτασε

στον τελευταίο κλήρο,

3. την Ύβρη στεφανώθηκε,

που μόνο αυτήν ευρήκε,

4. κι ως λεν, την ερωτεύτηκε

με έρωτα μεγάλο

5. και πίσω της ακολουθεί,

όπου αυτή κι αν πάει.

ΕΠΙΜΥΘΙΟ

1. Μην τύχει σ’ έθνη, το λοιπόν, σ’ ανθρώπων πολιτείες

2. να πάει η Ύβρη τους λαούς με γέλια ξεγελώντας,

3. γιατί αμέσως πίσω της κι ο Πόλεμος θα έρθει.

ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΥΒΡΙΣ (70ος Μυθίαμβος)

1. Θεών γαμούντων, ως έκαστος εζεύχθη,

2. εφ’ άπασι Πόλεμος εσχάτω παρήν κλήρω.

3. Ύβριν δε γήμας, ην μόνην κατειλήφει,

4. ταύτης περισσώς, ως λέγουσιν, ηράσθη,

5. έπεται δ’ ετ’ αυτή πανταχού βαδιζούση.

ΕΠΙΜΥΘΙΟΝ

1. Μήτ’ ουν ποτ’ έθνη, μη πόληας ανθρώπων

2. Ύβρις γ’ επέλθοι, προσγελώσα τοις δήμοις,

3. επεί μετ’ αυτήν Πόλεμος ευθέως ήξει.

Η ΥΒΡΗ

Η Ύβρη (η ύβρις, γεν. της ύβρεως, ουσιαστικό της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, θηλυκού γένους) ως κύριο όνομα είναι η Αυθάδεια προσωποποιημένη, είναι η προκλητική συμπεριφορά ενός ανθρώπου ή ενός κράτους ή και ενός λαού ολόκληρου, η οποία οφείλεται στην υπερβολική συναίσθηση της δύναμής του.

Εκείνος που νιώθει ότι ξεπερνάει στη δύναμη όχι μόνο όλους τους όμοιούς τους αλλά και όλους τους θεούς και τους δαίμονες και έχει την απαίτηση να τον υπακούν όλοι δουλικά είναι ολοφάνερο ότι κυριαρχείται απόλυτα από την Ύβρη, χωρίς ο ίδιος να το βλέπει, γιατί έχει τυφλωθεί από το πάθος της αλαζονείας, και χωρίς να αντιλαμβάνεται προκαλεί τη Θεία Τιμωρία.

Οι αρχαίοι μας πίστευαν ότι ο θεός αποβλακώνει πρώτα όποιον σκοπεύει να καταστρέψει (Σοφοκλέους «Αντιγόνη», στιχ. 620-623 «το κακόν δοκεί ποτ’ εσθλόν τωδ’ έμμεν ότω φρένας θεός άγει προς άταν» = το κακό φαίνεται καλό σ’ εκείνον που ο θεός οδηγεί τα μυαλά του στην καταστροφή).

Ζωντανά παραδείγματα ανθρώπων-ηγετών-αρχηγών κρατών που ενεργούν στις μέρες μας ως εραστές τη Ύβρης είναι ο «πρόεδρος» του «ξανθού γένους», που ο, αν και πολύπαθος, πολύ εύπιστος λαός μας πίστευε για αιώνες ότι θα απελευθέρωνε την Πόλη, και «ο σουλτανικός πρόεδρος» της «εξ ανατολών» γειτόνισσας και συμμάχου μας, που έχει την εντύπωση ότι αυτός μπορεί να λύνει και να δένει όπως του αρέσει όλα τα προβλήματα και ότι ο 21ος αιώνας ανήκει στην «παντοδύναμη» χώρα του. Ο καιρός θα δείξει…

ΟΙ ΜΥΘΟΙ ΤΟΥ ΑΙΣΩΠΟΥ

Όπως γράφει ο Βάβριος (1ος-2ος αι. μ.Χ.) στο προοίμιό του, το έργο του είναι διασκευή των μύθων του Αισώπου (6ος αι. π.Χ.) (οι οποίοι παραδίδονταν αρχικά προφορικά και έπειτα καταγράφτηκαν σε πεζό λόγο) σε έμμετρο λόγο (αποτελούμενο από τρεις διπλούς ιάμβους, δηλαδή ιαμβικό τρίμετρο, το αποκαλούμενο και χωλιαμβικό, επειδή ο τελευταίος ίαμβος αποτελείται από δύο μακρές συλλαβές, είναι δηλαδή χωλίαμβος).

Για να δουν οι φίλοι αναγνώστες τη διαφορά των Αισωπείων Μύθων από τους Αισώπειους Μυθιάμβους του Βαβρίου παρουσιάσω στη συνέχεια τον αισώπειο μύθο «Πόλεμος και Ύβρις»:

ΑΙΣΩΠΟΥ «ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ ΥΒΡΙΣ»

Θεοί πάντες έγημαν ην έκαστος είληφεν εν κλήρω. Πόλεμος παρήν εσχάτω κλήρω. Ύβριν δε μόνην κατέλαβεν, ταύτης περισσώς ερασθείς έγημεν. Επακολουθεί δε αυτή πανταχού βαδιζούση.

ΕΠΙΜΥΘΙΟΝ

Ότι ένθα αν παρέλθη ύβρις ή εν πόλει η εν έθνεσι, πόλεμος και μάχαι ευθύς μετ’ αυτήν ακολουθεί.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ

Ο ΠΟΛΕΜΟΣ ΚΑΙ Η ΥΒΡΗ

Όλοι οι θεοί νυμφεύτηκαν, ο καθένας εκείνην που του έλαχε σε κλήρωση. Ο Πόλεμος πρόφτασε στην τελευταία κλήρωση και πρόλαβε να πάρει μόνο την Ύβρη που είχε απομείνει, και επειδή την ερωτεύτηκε πάρα πολύ, την στεφανώθηκε και την ακολουθάει όπου κι αν πάει.

ΤΟ ΕΠΙΜΥΘΙΟ

Ο μύθος θέλει να πει ότι σ’ όποιο κράτος ή σ’ όποια έθνη εγκατασταθεί η Ύβρη (η Αυθάδεια, η αυθαιρεσία, η αναίδεια, η αλαζονεία, η αδιαντροπιά) ακολουθούν μετά από αυτήν συγκρούσεις και πόλεμοι.

ΣΧΟΛΙΑ

Η παράλληλη ανάγνωση του αισώπειου μύθου και του αισώπειου μυθίαμβου δείχνει ότι ο Βάβριος έμεινε πιστός στο πρωτότυπο και κατάφερε να αναπλάσει τον πεζό λόγο του Αισώπου και να τον κάνει έμμετρο χωρίς αβαρίες.

Τα παραπάνω ισχύουν για τον κυρίως μύθο. Αλλά και η κάποια διαφοροποίηση στο επιμύθιο με την προσθήκη της φράσης «προσγελώσα τοις δήμοις», όπου παρουσιάζεται η Ύβρη να παρασύρει τους λαούς με δημαγωγικά μέσα, δεν νομίζω ότι είναι κάτι που μειώνει το τελικό αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας του Βάβριου, που παραμένει αξιόλογο.

Τελικά, θα έλεγα για τα δύο κείμενα, ότι το καθένα ξεχωριστά έχει τη δική του χάρη.

«Άντε, και με ένα καλό τυχερό!»

Η ανάγνωση του αισώπειου μυθίαμβου του Βάβριου και του αισώπειου μύθου για τον Πόλεμο και την Ύβρη, που βρήκαν ο ένας τον άλλο έπειτα από κλήρωση, μου θύμισε την ευχή που έδιναν στη Νάουσα οι γνωστοί και φίλοι στα «ελεύθερα» κορίτσια και αγόρια, που ήταν σε ηλικία γάμου, στις γιορτές «Άντε και με ένα καλό τυχερό!», εννοώντας έναν καλό γαμπρό ή μια καλή νύφη, αν ο εορτάζων ήταν αγόρι ή η εορτάζουσα κορίτσι ανύπαντρο, και την αντίληψη που είχε ο κόσμος για το γάμο και την εύρεση συζύγου, ότι ήταν δηλαδή η επιτυχία τους θέμα τύχης, κάτι που ισχύει και για τις παντός είδους κληρώσεις.

Αναρωτήθηκα μάλιστα αν η αντίληψη των νεοελλήνων ότι η εύρεση ενός καλού γαμπρού ή μιας καλής νύφης είναι θέμα τύχης και μοιάζει με τη συμμετοχή σε κλήρωση, που δεν μπορείς να ξέρεις τι θα σου λάχει, αν έχει τις ρίζες της στο λογοτεχνικό εύρημα του πάνσοφου Αίσωπου (6ος α. π.Χ.) που έβαλε τους θεούς να βρίσκουν το ζευγάρι τους με κλήρωση, και η απάντηση που μου δόθηκε, έπειτα από αρκετή σκέψη, είναι πως τίποτε δεν αποκλείεται, αν ληφθεί υπόψη ότι και οι αισώπειοι μύθοι και οι ασώπειοι μυθίαμβοι του Βάβριου ήταν για πολλούς αιώνες πολύ δημοφιλείς.

Ο Αίσωπος είναι ζωντανός και στις μέρες μας και πάντα επίκαιρος, μάρτυρες οι πολλές εκδόσεις των μύθων του για μικρούς και μεγάλους.

Βιβλιογραφία

1. Αντωνίνος Λιβεράλις – Βάβριος 1045 «ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ», εκδότης Οδυσσέας Χατζόπουλος.

2. Οι Μύθοι του Αισώπου, ΤΑ ΝΕΑ.

Εφημερίδα Λαός
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ: Εφημερίδα Λαός - Τοπική Εφημερίδα

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του Διαβατού Ημαθίας

Το Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο νηπιαγωγείο του...

Στα πλαίσια της δράσης μας "Το Λ.Ε.Β ντύνει τα νιάτα...

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας  στο Νηπιαγωγείο Ασωμάτων

Τo Λύκειο των Ελληνίδων Βέροιας στο Νηπιαγωγείο...

Την Τρίτη 26 Μαρτίου 2024, μέλη του Δ.Σ. του Λυκείου των...

Η  ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ  ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ  ΤΟΥΣ  ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Η ΦΙΛΟΠΤΩΧΟΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΕΙ ΤΟΥΣ ΠΡΟΣΚΟΠΟΥΣ

Με μεγάλη μας χαρά, υποδεχτήκαμε και φέτος, τους...

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

ΜΑμΑ: Ένας αγώνας για καλό σκοπό!

Την  Κυριακή 24 Μαρτίου στο  Δημοτικό Αθλητικό Κέντρο...

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα απασχόλησης με έμφαση στην πράσινη οικονομία και τις γυναίκες  -Για κάθε θέση εργασίας η επιχορήγηση ανέρχεται σε 12.264 ευρώ

Μέχρι 5 Απριλίου οι αιτήσεις για το πρόγραμμα...

Την Παρασκευή 5 Απριλίου, λήγει η προθεσμία υποβολής...

Παρά τις παρεμβάσεις,  συνεχίζονται εσπευσμένα  και ανεξέλεγκτα οι εργασίες στον χώρο της Παλιάς Μητρόπολης Βέροιας

Παρά τις παρεμβάσεις, συνεχίζονται εσπευσμένα και...

Από την Κίνηση Ενεργών Πολιτών Βέροιας ανακοινώνονται...

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου της  Γ.Σ.Ε.Ε. στη Βέροια, ενόψει της Γενικής  Απεργίας στις 17 Απριλίου 2024

ΕΡΓΑΤΟΫΠΑΛΛΗΛΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΒΕΡΟΙΑΣ: Επίσκεψη κλιμακίου...

Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η επίσκεψη κλιμακίου της...

Στις 29 και 30 Μαρτίου: Εκπαιδευτική Διημερίδα Εσωτερικής Παθολογίας στη Βέροια

Στις 29 και 30 Μαρτίου: Εκπαιδευτική Διημερίδα...

Εκπαιδευτική Διημερίδα Εσωτερικής Παθολογίας,...

ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΧΕΤΙΚΩΝ ΑΡΘΡΩΝ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ # ΝΕΑ

Σχετικά άρθρα

Από τη Διεύθυνση Περιβάλλοντος - Καθαριότητας και Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Βέροιας, ανακοινώνεται ότι επικαιροποιήθηκε από την ΕΜΥ, το έκτακτο δελτίο επιδείνωσης καιρού, το οποίο για την περιοχή μας,...

Ο χαρακτηριστικός ήχος και το προειδοποιητικό μήνυμα από το 112 ελήφθη πριν λίγο(απόγευμα Δευτέρας 04/9) από τους κατοίκους σε όλη την Ημαθία. Το «καμπανάκι» από την Πολιτική Προστασία χτύπησε λόγω της...

Παρουσίαση: ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΒΑΣΙΑΔΗΣ Στις ανατολικές παρυφές του Γράμμου σε ύψος 1240 μέτρων και μια ανάσα από την αλβανική μεθόριο, βρίσκεται το χωριό Πληκάτι στο οποίο γεννήθηκε το 1937 και έζησε τα πρώτα παιδικά...

-Ε.Σ.Υ., μικρομεσαίοι, ακρίβεια, EΛΓΑ και πρώτη κατοικία, στις προτεραιότητας του κόμματοςΣτα πλαίσια της περιοδείας του στην Ημαθία και Πέλλα το προηγούμενο Σάββατο(17/6), ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Αλέξης...