Η Ελευθερίτσα πήγαινε στη δευτέρα δημοτικού. Κάποια από τις μέρες που πήγαινε στο σχολείο της, σταμάτησε να πάρει πατατάκια για το διάλειμμα σε ένα ψιλικατζίδικο. Το βλέμμα της έπεσε στο πρωτοσέλιδο μιας εφημερίδας: «Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό» έγραφε με μεγάλα γράμματα και δέκα θαυμαστικά στο τέλος.
Έμεινε με ανοιχτό το στόμα και άρχισε να βουρκώνει. Πήρε αφηρημένη τα πατατάκια και συνέχισε περίλυπη και σκεφτική τον δρόμο για το σχολείο της. Στην αυλή του σχολείου έκατσε μόνη της σε μιαν άκρη και κοίταζε με απορία στο κενό. Ευτυχώς γι’ αυτήν, τα παιδιά που ερχόταν ψιλοκοιμούνταν ακόμη, οπότε κανείς δεν πρόσεξε την «αδιαθεσία» της και δε χρειάστηκε να δώσει εξηγήσεις.
Όπως κάθε σχολική ημέρα, μετά την πρωινή προσευχή μπήκε στην Τάξη της. Μάλιστα μπήκε τελευταία, καθώς δεν είχε διάθεση να τσακώνεται για την κατάληψη της πρώτης θέσης…
Βγάλανε … «ενθουσιασμένα …» όλα τα παιδιά το τετράδιο ορθογραφίας τους. Εκείνη όμως ούτε που άνοιξε την τσάντα της. Το πήρε απόφαση. Σήκωσε χέρι :
- Τι Ελευθερίτσα; Ξέχασες το τετράδιό σου; ρώτησε η δασκάλα της.
- Όχι, κυρία! Θέλω να ρωτήσω κάτι…
- Αν δεν είναι επείγον, δε ρωτάς αφού τελειώσουμε την ορθογραφία;
- Είναι επείγον, κυρία. Πολύ επείγον!
-Μμμμ! Καλά λοιπόν! Σ’ ακούμε.
- Κυρία, είναι αλήθεια πως το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό;
-Εεεεε;
- Το διάβασα το πρωί σε μια εφημερίδα. Είναι αλήθεια;
- Πρόκειται για μια ξένη παροιμία, Ελευθερίτσα. Εννοεί πως…
-Κυρία, δε σας ρώτησα τι εννοεί. Κατάλαβα τι εννοεί! Δεν είμαι χαζή! Είναι αλήθεια;
- Συμβαίνει πολλές φορές. Όχι πάντα…
Η Ελευθερίτσα ξέσπασε σε λυγμούς. Κάθε τόσο, όταν κάλμαρε από το λαχάνιασμα, έλεγε: «Είναι άδικο, κυρία! Είναι πολύ άδικο! Το καημένο το ανήμπορο μικρό ψαράκι… κλαψ! κλαψ!
Μάταια η κυρία της προσπαθούσε να την παρηγορήσει. Έναν σωρό επιχειρήματα τής είπε. Εκείνη παρέμενε απαρηγόρητη και έχοντας αγκαλιασμένη τη μέση της αγαπημένης της δασκάλας, συνέχιζε το «βιολί» της. Το πρώτο δίωρο της Γλώσσας είχε μετατραπεί σε «ρέκβιεμ» …
Τα χρόνια πέρασαν. Μεγάλωσε η Ελευθερίτσα, έκοψε το όνομά της σε Ρίτσα, παντρεύτηκε, έκανε παιδιά, αλλά το ψυχικό τραύμα παρέμενε: «το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό». Βλέπετε … η ψυχούλα της παρέμενε αθώα… όπως τότε που τη φώναζαν «Ελευθερίτσα»…
Για να βοηθήσει οικονομικά το «σπίτι» της, άνοιξε ένα μικρό μαγαζάκι, στο οποίο πουλούσε κυρίως λαχανικά, αλλά και βασικά είδη πρώτης ανάγκης. Τα πήγαινε σχετικά καλά μέχρι που απέναντί της άνοιξε ένα σούπερ μάρκετ. Η λιγοστή πελατεία της άρχισε να εξαφανίζεται με γεωμετρικό ρυθμό. «Δεν έχουν κι άδικο. Μπορούν και αγοράζουν φθηνότερα. Με τέτοια οικονομική κρίση, ίσως δεν έχουν άλλη λύση», σκεφτόταν και ποτέ δεν κακολόγησε κανέναν από τους χαμένους πελάτες της.
Στο απέναντι μάρκετ εργαζόταν κι ένας πιτσιρικάς που δε «χώνευε» καθόλου. Δεν ήταν μόνον που ήταν σπυριάρης, δεν ήταν μόνον που μιλούσε δυνατά και γελούσε σαν εκείνον τον πολιτικό που μειδιούσε αντικρίζοντας δυστυχήματα και φωτιές, κυρίως ήταν πως την «κολλούσε». «Σου έχω πει πως είμαι παντρεμένη γυναίκα. Πότε θα το καταλάβεις»; του έλεγε. «Δε με πειράζει καθόλου», απαντούσε εκείνος με πονηρό και ειρωνικό χαμόγελο. Εκείνη δεν έδινε σημασία…
Κάποια μέρα, κι αφού είχε συζητήσει με τον σύζυγό της, αποφάσισε να βάλει «λουκέτο» στο μαγαζάκι της. Περίλυπη άδειαζε τα ράφια και τα έβαζε σε χαρτοκιβώτια, ενώ χάριζε ό,τι λαχανικό και φρούτο είχε απομείνει «ορφανό» στα τελαράκια της. Τη μέρα που κόντευε, επιτέλους, να τελειώσει τη στενάχωρη αυτή διαδικασία, εμφανίστηκε ο απέναντι σπυριάρης:
-Χα! χα! Κλείνουμε, εεεε; Αν είχες καλύτερη συμπεριφορά απέναντι μου, δε θα έφτανες σε αυτό το σημείο.
-Σε παρακαλώ, άνθρωπε. Παράτα με και τράβα στη δουλειά σου. Δε βλέπεις πως δεν είμαι στα καλά μου;
-Καλά! Φεύγω! Αλλά πριν φύγω θα σου πω και κάτι που συνεχώς ξεχνούσα: Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό! Χα! χα! χου! χα!, είπε και της γύρισε την πλάτη ετοιμαζόμενος να πάει απέναντι.
Κόκαλο η Ρίτσα! Τέτοια κουβέντα ούτε περίμενε να ακούσει ποτέ ούτε την άντεχε…Έξαλλη έγινε. Πήρε ένα χοντρό καρπούζι και λέγοντας «αυτό, παλιομα…α, δεν έπρεπε να το πεις» του το φόρεσε μες στη μέση του δρόμου «κολάρο»!
Φυσικά έγινε ο χαμός! Μερικοί είδαν τα κόκκινα ζουμιά να τρέχουν από το κεφάλι του και ούρλιαζαν: «Παναγία μου! Τον σκότωσε! Τον σκότωσε»! Η αστυνομία έφτασε σε δυο λεπτά – υποτίθεται πως ήταν φόνος – και τους πήγε στο κοντινό Α.Τ.
Μετά από δυο ώρες ανακρίσεων, ο διοικητής κατέληξε:
-Κυρία μου, μπορείτε, αν θέλετε, να του κάνετε μήνυση για ψυχική οδύνη κατ’ εξακολούθηση … !
-Μα… εκείνη ήταν που με έβρισε και που αποπειράθηκε να με σκοτώσει…
-Πώς σε είπε; Παλιομα…α; Πολύ επιεικής ήταν. Ζήτα συγγνώμη από την κυρία, μη σε στείλω κάτω να κάνεις παρέα με τους λαθρομετανάστες και τις κατσαρίδες.
-Δε ζητώ καμιά συγγνώμη, είπε κατακόκκινος. Θα της κάνω μήνυση, θα δει αυτή…
-Τράβα τον στα υπόγεια, μέχρι να αποφανθεί η εισαγγελία, διέταξε τον «Ράμπο».
Όπως μού είπε, αργότερα, ο διοικητής ασφαλείας εκείνου του Α.Τ., τον κρατήσανε δυο μέρες μόνο, γιατί η Ρίτσα δεν ήθελε να του κάνει μήνυση. Το σούπερ μάρκετ που εργαζόταν τον απέλυσε άμεσα. Όλα αυτά τα έμαθε η Ρίτσα.
Μετά από όσα συνέβησαν το παιδικό ψυχικό τραύμα της Ρίτσας έφυγε άρον άρον, σαν τα δαιμόνια που φωλιάζουν σε βρώμικες ψυχές. Κατάλαβε πως το «μικρό ψάρι», αν το θέλει πραγματικά, μπορεί να κατατροπώσει το «μεγάλο ψάρι»! Ακόμη συνειδητοποίησε πως το «μεγάλο ψάρι» είναι τόσο χαζό και άκαρδο που κανείς δεν πρέπει να του δίνει σημασία.
Κάποιο απόγευμα, μασουλώντας σπόρια καθισμένη σ’ ένα παγκάκι της κεντρικής πλατείας, της ξανάρθε στον νου η περιπέτειά της με το μαγαζάκι της, τον σπυριάρη και την αστυνομία: « Ίσως έπρεπε να δώσω μεγαλύτερη προσοχή στις εξηγήσεις της δασκάλας μου… τότε που με φώναζαν Ελευθερίτσα κι όχι Ρίτσα. Ίσως δεν πρόλαβε να μου πει πως στον κόσμο αυτόν υπάρχουν και έντιμοι άνθρωποι που υποστηρίζουν τα … «μικρά ψάρια»!
ΥΓ.: Ο χαρακτηρισμός «Ράμπο» κάθε άλλο παρά ειρωνικός είναι.
