Σε όλα τα Πιέρια, υπάρχει η προφορική παράδοση, ότι κατά μήκος του Αλιάκμονα, στα δεξιά της κοιλάδας του, υπήρχε βασιλική στράτα, που την χρησιμοποιούσαν και οι Μακεδόνες Βασιλιάδες για να επισκέπτονται τους βασιλικούς τάφους της Βεργίνας. Αυτή τη στράτα ακολούθησε και ο Απόστολος Παύλος, περί τα 50 μ.x. φεύγοντας νύχτα από τη Βέροια, για τον φόβο των Ιουδαίων. Μάλιστα, στα νερά του Αλιάκμονα ο Απόστολος βάπτισε, κατά την ημέρα της Αναλήψεως, και τους πρώτους Χριστιανούς στην περιοχή μας...
Τα ορεινά χωριά όμως των Πιερίων, άλλα λιγότερο κι άλλα περισσότερο, βίωσαν το αγχωτικό φαινόμενο της εγκατάλειψης. Ωθήθηκαν στις μεγάλες πόλεις της Ελλάδας και του κόσμου, ιδιαίτερα στις δεκαετίες του 50, 60 και 70.
Το φιλελεύθερο μοντέλο του Σικάγου που κυριαρχεί σήμερα, ευαγγελίζεται πρώτα σταθεροποίηση και μετά ανάπτυξη, παρά τη δυστυχία που έφερε η εφαρμογή του στον τρίτο κόσμο, αλλά και στην Ευρώπη και στη Αμερική...
Λένε οι “φίλοι” της Παγκοσμιοποίησης: “Πρώτα θα μεγαλώσουμε την πίτα και μετά θα τη μοιράσουμε.”
Για την πίτα αυτή οι ισχυροί της γης, οι έχοντες και κατέχοντες, δεν ενδιαφέρονται πέρα από τη διαρκή αύξηση του μεγέθους της.
Είναι θρεπτική, υγιεινή, νόστιμη, παρασκευασμένη με φρέσκα υλικά από ευχαριστημένους και δίκαια πληρωμένους παραγωγούς, που γι’ αυτό θα μένουν δεμένοι με τη γη τους και θα ζουν με ασφάλεια κι αξιοπρέπεια; Δυστυχώς δεν συμβαίνει αυτό.
Η Ελλάδα είναι κατ’ εξοχήν ορεινή χώρα. Αυτό το ξεχνάνε σχεδόν πάντα οι ανώτατοι κι ανώτεροι ιθύνοντες...
“Βασικό χαρακτηριστικό του ορεινού πληθυσμού της Ελλάδας είναι η γήρανσή του, καθώς, σύμφωνα με στοιχεία του 1991, το 19,3% έχει ηλικία μεγαλύτερη των 65 ετών, ποσοστό πολύ μεγαλύτερο από το αντίστοιχο ποσοστό για το σύνολο της χώρας που είναι 13,7% (Γραφείο 12 και Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. 2000).
Η διαμονή των νέων στον τόπο τους είναι ένας σημαντικός δείκτης του φυσικού δυναμικού και της κατάστασης της περιοχής, και συνδέεται άμεσα με τις ευκαιρίες και δυνατότητες απασχόλησης και τον τρόπο ζωής των κατοίκων.
Το πιο κοινό χαρακτηριστικό των ορεινών περιοχών σε όλο τον κόσμο είναι η ποικιλία στους τρόπους ζωής και τους πολιτισμούς που με σεβασμό διατηρούν, στα διαμορφωμένα από την αλληλεπίδραση αιώνων των κατοίκων τους με το φυσικό και πολιτισμικό τους περιβάλλον τοπία και στα φυτικά και ζωικά είδη που φιλοξενούν. Αυτό τις διαφοροποιεί από τις πεδινές, αστικές και βιομηχανικές περιοχές που χαρακτηρίζονται από ισοπεδωτική ομοιομορφία.
Τα βουνά υπήρξαν ανέκαθεν τόπος διαμονής αυτοχθόνων πληθυσμών και καταφύγια για τα πρόσωπα, τις ομάδες και τις φυλές που εκτοπίζονταν από τους κατακτητές, τις πολιτικές εξουσίες και τα κυρίαρχα κοινωνικά ρεύματα. Λόγω της απομόνωσης, η επιβίωση των ορεινών κοινοτήτων βασιζόταν στην αυτάρκεια, η οποία προϋπόθετε άριστη γνώση του τοπικού φυσικού περιβάλλοντος, των φυσικών διαθεσίμων του, των ντόπιων φυτικών και ζωικών ειδών, των ιδιοτήτων, των μεταβολών και των χρήσεών τους. Ο πολιτισμικός πλούτος των ορεινών περιοχών συμβαδίζει με τον φυσικό πλούτο. Η φροντίδα με την οποία διαχειρίζονταν επί χιλιάδες χρόνια και σε πολλές περιπτώσεις διαχειρίζονται μέχρι σήμερα οι παραδοσιακές ορεινές κοινωνίες το φυσικό τους περιβάλλον και οι ιδιαίτερες εδαφοκλιματικές και οικολογικές συνθήκες που επικρατούν στα ορεινά (συχνές εναλλαγές του κλίματος, κ.α.) καθιστούν τις ορεινές περιοχές ιδιαίτερα ευάλωτες και εύθραυστες αλλά και ταυτόχρονα σημαντικές εστίες βιοποικιλότητας, άγριας ζωής και ενδημικών ειδών.”
Η άποψή μου είναι πως δεν δώσαμε την ανάλογη βαρύτητα στην ενδυνάμωση και σωστή αξιοποίηση των χωριών αυτών.
Θ’ αναφερθώ σε κάτι που με ώθησε να γράψω αυτό το κείμενο.
Στο Δάσκιο Ημαθίας, του οποίου το τοπίο είναι ανεπανάληπτο, μπορείς να κάνεις ορειβασία στην περιοχή “Παπά χωράφι”, μέσα από δάσος με πεύκα κι οξιές.
Το δασικό μονοπάτι έχει μήκος 6χλμ., το περπατάς σε 2 ώρες περίπου, δεν έχει μεγάλο βαθμό δυσκολίας, βρίσκεις πόσιμο νερό, αλλά ... δεν έχει σήμανση. Η διαφήμιση τέτοιων διαδρομών, για παράδειγμα, που θα καταγραφούν και θα σημανθούν, μπορούν, αν δουλέψουμε με φαντασία και όραμα, να γίνουν πόλος έλξης.
Έχει στα Πιέρια, τεράστιο πλούτο αρωματικών φυτών... Θα πρότεινα να ιδρυθεί ένα Ινστιτούτο Αρωματικών Φυτών... Αυτό θα άλλαζε τις συνθήκες προς όφελος των κατοίκων.
Θα μπορούσε να προωθηθεί, π.χ. κάποιο αρωματικό φυτό της περιοχής (γιατί όχι η ρίγανη) το οποίο θα ήταν αναγνωρίσιμο και μοναδικό στην Ελλάδα.
Χρειάζεται να έχουμε τόλμη να εκφράζουμε τις ιδέες μας... Ιδέες που ευδοκίμησαν κι όταν πρωτοπαρουσιάστηκαν σε κάποιους προκάλεσαν θυμηδία, αλλά η εκπλήρωσή τους έβαλε τα πράγματα στη θέση τους, προς όφελος των πολιτών.
Ο δικός μας συνδυασμός, του οποίου ηγείται ο κ. Νίκος Μπέκης, θα ασχοληθεί ιδιαίτερα με τον μαρασμό της ορεινής υπαίθρου.
Χρύσα Σαββαΐδου
Υποψήφια Δημ. Σύμβουλος
