Του Δημήτρη Π. Τόλιου, δικηγόρου
Τις μέρες που πέρασαν είδαν το φως της δημοσιότητος μια επιστολή του Βεροιώτη ιατρού Νικόλαου Αντωνιάδη και μια ανάρτηση της προϊσταμένης της εφορείας αρχαιοτήτων κ. Κοτταρίδη στο fb σχετικά με τη διαφωνία ως προς τη κατεδάφιση ή μη των κτισμάτων πέριξ του μνημείου της παλαιάς Μητρόπολης της Βέροιας. Θα προσπαθήσω να κάνω μια δημόσια ψύχραιμη προσέγγιση στο ζήτημα και να προειδοποιήσω ότι εφόσον δεν επικρατήσει σύνεση και λογική εκατέρωθεν από τις δύο πλευρές (κίνηση ενεργών πολιτών-Εφορεία Αρχαιοτήτων) θα έχουμε και χειρότερα (ελπίζω μόνο λεκτικά) κονταροκτυπήματα.
Τα μνημεία της πατρίδος μας πρέπει να ενώνουν τους μορφωμένους ανθρώπους.
Η καλλιέργεια και το πνευματικό και επιστημονικό επίπεδο τόσο των μελών της κινήσεως των ενεργών πολιτών της Βέροιας όσο και της κ. Α. Κοτταρίδου δεν επιτρέπουν κάτι διαφορετικό.
Η χαρά που νοιώσαμε όλοι με τα εγκαίνια του μνημείο της παλιάς Μητρόπολης ήταν τεράστια. Και η συμβολή της κ. Κοτταρίδου από την θέση της πολύ μεγάλη για αυτό και τιμήθηκε από την Ι. Μητρόπολη.
Υπάρχουν όμως και μερικά άλλα δεδομένα. Ότι αν δεν ήταν η Κίνηση των ενεργών πολιτών δεν θα είχε ξεκινήσει ο αγώνας για την αποκατάσταση του μνημείου της παλιάς Μητρόπολης. Αυτό η κ. Κοτταρίδου πρέπει να το αναγνωρίσει στην Κίνηση αυτή . Ότι η Κίνηση των ενεργών πολιτών της Βέροιας αποτελείται από ανθρώπους διαμάντια, που έχουν πάθος και μεράκι για την βελτίωση της εικόνας της πόλης τους είναι επίσης δεδομένο. Και ότι επιθυμούν να δουν το έργο να ολοκληρώνεται με την πλήρη ανάδειξη του. Είναι όλοι τους βαθιά καλλιεργημένοι, υψηλού μορφωτικού επιπέδου, «παλιοί φασουλοταβάδες» και έτοιμοι να ακούσουν την άλλη άποψη. Σε καμιά περίπτωση δεν είναι «απατεώνες». Και βέβαια δεν μπορεί να το εννοούσε κανείς κυριολεκτικά αν αυτό ξεστομίστηκε. Σε καμιά περίπτωση λχ δεν μπορεί να κρίνει κανείς τον ιατρό Θόδωρο Πολυχρονιάδη ως ανάγωγο, δίχως τον κίνδυνο να πέσει έξω, αφού αποδεδειγμένα με την γλυκύτητα του ανάλωσε την ζωή του στον τόπο και τους ανθρώπους του. Αλλά βέβαια δεν είναι και αρχαιολόγοι, επαΐοντες για το συγκεκριμένο ζήτημα. Από την άλλη πλευρά, υπάρχει η παρουσία της προϊσταμένης της Εφορείας Αρχαιοτήτων κ. Αγ. Κοτταρίδου, η οποία αποδεδειγμένα διαθέτει πάθος και μεράκι για την εργασία της στον αρχαιολογικό πλούτο της Μακεδονίας και ανάλωσε την ζωή της στην υπηρεσία αυτή κοντά στις μεγάλες ανακαλύψεις της περιοχής. Υπάρχει διαρκής και έντονη κινητικότητα και παρουσία της από την θέση της προϊσταμένης της υπηρεσίας που υπηρετεί. Τόσο πολύ ώστε οι πολίτες, οι αρχές, οι συναλλασσόμενοι να μην κάνουν λόγο για αποφάσεις της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας «της αρχαιότερης ελληνικής υπηρεσίας» αλλά για «αποφάσεις της Κοτταρίδου». Αυτό κάτι δείχνει. Δοθείσης ευκαιρίας, έχοντας διαπιστώσει όλη η ομάδα, τον τρόπο που τους αντιμετωπίζει η προϊσταμένη της υπηρεσίας, πρότεινα στην ομάδα των ενεργών πολιτών, να ζητήσουν γνωμοδότηση από κορυφαίους Έλληνες αρχαιολόγους, αρχιτέκτονες ακαδημαϊκούς, που θα κληθούν να ενημερωθούν για το ζήτημα της κατεδάφισης ή μη των κτισμάτων πέριξ της παλαιάς Μητρόπολης, τα οποία αν και απαλλοτριώθηκαν εν τούτοις αποφασίσθηκε από την κ. Κοτταρίδου η διατήρηση τους, μελετώντας τον σχετικό φάκελο, ώστε η θέση της Κίνησης των ενεργών πολιτών να μην στηρίζεται μόνο στο συναίσθημα και την αισθητική εικόνα αλλά στον επιστημονικό λόγο που θα κονταροχτυπηθεί με τον επιστημονικό λόγο της κ. Κοτταρίδου. Η οποία με την σειρά της για να δούμε λίγο και της θέση της, ευθύνεται ως προισταμένη της δημόσιας υπηρεσίας που υπηρετεί για την προστασία κάθε τι που αποτελεί αρχαίο κατά την έννοια του νόμου και οφείλει να το εντοπίσει και το προστατέψει. Ασφαλώς δεν αποτελεί μονοπρόσωπο διοικητικό όργανο και οι αποφάσεις της υπηρεσίας που προΐσταται υποβάλλονται σε προϊστάμενη αρχή και ελέγχονται για την νομιμότητα και σκοπιμότητα τους. Οφείλει όμως όχι από αυστηρό υπηρεσιακό καθήκον αλλά ως προϊσταμένη μιας τέτοιας ευαίσθητης υπηρεσίας να αφουγκράζεται το κοινωνικό περιβάλλον στον χώρο που κινείται και να γνωρίζει λχ ότι γιατρός που την πλησίασε και της μίλησε στο συγκεκριμένο εστιατόριο, είναι μέλος μιας οικογένειας που χάρισε στην πόλη μια Αντωνιάδειο Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών και έχει τιμηθεί από την πόλη για το επιστημονικό και κοινωνικό του έργο έχοντας υπηρετήσει και σε θέσεις αυτοδιοίκησης, είναι γνωστή δε η ευγένεια του και ο μειλίχιος χαρακτήρας του.
Τον Αύγουστο 1981 μαθητής γυμνασίου, ξύπνησα από την μεγάλη φωτιά που κατέκαιγε του Μάρκου τον Μύλο, που χρόνια φάνταζε στοιχειωμένος στη Βέροια, πηγή βρωμιάς και ασχήμιας. Είπαν τότε (αλλά δεν αποδείχθηκε), ότι η φωτιά δεν μπήκε τυχαία. Και όμως οι φλόγες αυτές στη συνέχεια έδιωξαν την βρωμιά και τελμάτωση και αποτέλεσαν αφορμή για την δημιουργία του πανέμορφου αυτού βυζαντινού μουσείου και των πέριξ κτισμάτων που απολαμβάνει η Υπηρεσία των Αρχαιοτήτων της Βέροιας. Οι Βεροιώτες μόχθησαν στη συνέχεια για να αγορασθεί, χρηματοδοτηθεί και να έχει ο τόπος ένα τέτοιο κτίριο –μουσείο κόσμημα που αποτελεί το στρατηγείο της αρχαιολογικής υπηρεσίας. (Αλήθεια γιατί δεν γίνονται στον αυλόγυρο του ωραίες βραδιές τέχνης;) Η κίνηση των ενεργών πολιτών οφείλει να είναι παρούσα στην αναγγελθείσα από την κ. Κοτταρίδη συνέντευξη τύπου για το ζήτημα, να καταγράψει τα επιχειρήματα και στη συνέχεια να αποφασισθεί η συνέχεια του αγώνα, αν δεν ικανοποιηθεί από τις απαντήσεις, αν αυτό κριθεί αναγκαίο και βάσιμο. Τίποτε δεν χαρίζεται στην ζωή αυτή, όλα με αγώνες κατακτιούνται ακόμη και για όσα φαίνονται αυτονόητα (ή μήπως δεν είναι;). Θυμίζω ότι στον τόπο αυτό, για όλα τα θέματα αυτά, υπήρξαν εντάσεις και μάχη για το αυτονόητο (λχ οικοδόμηση Μεγάρου Τραπέζης της Ελλάδος στην Τσιμισκή στον Μεσοπόλεμο, Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης τα πρόσφατα χρόνια, Νοσοκομείο της Βέροιας στο Άλσος Παπάγου την μεταπολίτευση κα), η κοινή γνώμη συγκρούσθηκε με τις αρχές και τα πρόσωπα που τις εκφράζουν.
